Γερμανία: Οικονομική κρίση και κοινωνικοί αγώνες

Αναδημοσίευση από την Εργατική Πάλη Φεβρουαρίου 2024

Η οικονομική ατμομηχανή της ΕΕ, η Γερμανία, βουλιάζει με τη σειρά της στην οικονομική κρίση απειλώντας με μεγαλύτερη οικονομική υποβάθμιση το σύνολο της ευρωπαϊκής οικονομίας και των ευρωπαίων ιμπεριαλιστών.
Χτυπημένη από τη γενική οικονομική κρίση του καπιταλιστικού συστήματος και τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, που εκφράζεται με την πτώση του παγκόσμιου εμπορίου και τη μείωση των εξαγωγών της – του σκληρού ανταγωνισμού από ΗΠΑ και Κίνα – το βαρύ χτύπημα από την τερατώδη αύξηση των τιμών ενέργειας που οφείλεται κυρίως στην άνευ όρων προσχώρησή της στο αντιρωσικό στρατόπεδο των ΗΠΑ, η Γερμανία εμφάνισε για το 2023 μείωση του ΑΕΠ της κατά 0,3% και περίπου τα ίδια προβλέπονται για το 2024.
Η απάντηση της γερμανικής κυβέρνησης (δηλαδή της αστικής τάξης) στην κρίση είναι η άμεση περικοπή κοινωνικών δαπανών για όλη την κοινωνία και η φτωχοποίηση εργατών και αγροτών ώστε να εξοικονομούνται χρήματα για την ενίσχυση του γερμανικού κεφαλαίου, την εκπλήρωση του προγράμματος στρατιωτικού επανεξοπλισμού και την ενίσχυση της Ουκρανίας. Με αυτή τη λογική ο προϋπολογισμός που κατέθεσε η συμμαχική κυβέρνηση Σοσιαλδημοκρατών – Πράσινων – Φιλελεύθερων περικόπτει διαφόρων ειδών κοινωνικές δαπάνες, κυρίως στην Υγεία με το πρόσχημα της λήξης της πανδημίας, περιορίζει δε το δανεισμό της κυβέρνησης στα 40 δισ. λόγω της επαναφοράς του φρένου χρέους που είχε ανασταλεί λόγω πανδημίας το 2019. Αυτό προβλέπει ότι ο δανεισμός μπορεί να είναι το 0,35% του ΑΕΠ. Πολλοί γερμανοί οικονομολόγοι ζητούν να αυξηθεί αυτό το όριο στο 0,50% του ΑΕΠ και ωσότου το κρατικό χρέος φτάσει στο 90% του ΑΕΠ (σήμερα είναι στο 65,1%), ώστε να υπάρξουν περιθώρια για δημοσιονομική χαλάρωση. Ωστόσο για την ώρα υπερισχύει η σκληρή γραμμή της σφιχτής δημοσιονομικής πολιτικής. Πρόσχημα για τον προϋπολογισμό λιτότητας αποτέλεσε και η απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου να επιστραφούν 17 δισ. που αντλήθηκαν από τις δαπάνες για την πανδημία και χρησιμοποιήθηκαν για άλλους σκοπούς.
Η κοινωνική κατάσταση είναι εκρηκτική λόγω της ακρίβειας, της φτώχειας, της εντατικοποίησης τους χώρους δουλειάς, της συνεχούς υποβάθμισης του κοινωνικού κράτους. Το σύστημα υγείας κυριολεκτικά χαροπαλεύει με έλλειψη φαρμάκων, 5.000 γιατρών και χιλιάδων κλινών, με εγχειρήσεις να γίνονται στις 10 το βράδυ. Η κλιματική κρίση και οι μεγάλες πλημμύρες του χειμώνα που βύθισαν χωριά ακόμα και πόλεις στα νερά, ήταν το κερασάκι στην τούρτα. Οι κινητοποιήσεις με εκρηκτικό χαρακτήρα σημαντικών κοινωνικών στρωμάτων ήταν αναμενόμενες. Η οικονομική κρίση και η κοινωνική δυσαρέσκεια οξύνουν και την πολιτική κρίση και τις διεργασίες στο πολιτικό σκηνικό της Γερμανίας. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως μόνο 1 τους 5 Γερμανούς εγκρίνει την πολιτική του Σολτς. Σε ποσοστά δίνουν 13% στους Σοσιαλδημοκράτες (SPD), 13% στους Πράσινους και 5% στους Φιλελεύθερους του κυβερνητικού συνασπισμού. Σταθερά στο 30% οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU) χωρίς άνοδο, δεύτερο το ακροδεξιό Afd με 22%. Ενώ, η εκφυλισμένη αριστερά του Die Linke μόλις στο 3%. Nέο αριστερό κόμμα που διασπάστηκε από τo Die Linke με την ονομασία «Συμμαχία Ζάρα Βάγκενκνεχτ – για τη λογική και τη δικαιοσύνη» (BSW) και ζητάει την ακύρωση των αντιρωσικών κυρώσεων, την απευθείας αγορά ρωσικού αερίου και ειρηνευτικές συνομιλίες στο Ουκρανικό, είναι στο 7%. Όμως και από το CDU αποχώρησε ακροδεξιά τάση και ίδρυσε νέο κόμμα με πρόεδρο τoν πρώην επικεφαλής των γερμανικών υπηρεσιών ασφαλείας (συμμετείχε και στη σύνοδο ακροδεξιών στη Γερμανία). Σημαντική εξέλιξη είναι και η ίδρυση τούρκικου κόμματος – παρακλάδι του ΑΚΡ του Ερντογάν – που απευθύνεται σε 2,5 εκατ. μουσουλμάνους ψηφοφόρους, οι οποίοι θα διπλασιαστούν μετά την εφαρμογή του νέου νόμου για την μετανάστευση την άνοιξη και θα γίνει το μακρύ χέρι της Τουρκίας στην γερμανική πολιτική σκηνή.
Η πολυδιάσπαση του πολιτικού σκηνικού είναι αποτέλεσμα των αντεργατικών, νεοφιλελεύθερων πολιτικών, της κοινωνικής ανισότητας που δημιούργησαν και της γιγάντιας κοινωνικής δυσαρέσκειας. Αυτές είναι και οι ρίζες της ανόδου της ακροδεξιάς, όχι μόνο στη Γερμανία αλλά σε όλη την Ευρώπη, με σημαντικότερη όμως αιτία την πλήρη αστικοποίηση/σοσιαλδημοκρατικοποίηση της Αριστεράς που την οδήγησε στον πλήρη εκφυλισμό και την απαξίωση και επέφερε σημαντικό πολιτικό και οργανωτικό αφοπλισμό του εργατικού κινήματος (όπως χαρακτηριστικά, συμμετοχή σε αστικές κυβερνήσεις, έγκριση αντιλαϊκών προϋπολογισμών και πολεμικού εξοπλισμού, υποστήριξη Νατοϊκών, αναπαραγωγή της «έλλειψης εναλλακτικής» στον καπιταλισμό).

Αγρότες και εργαζόμενοι στους δρόμους
Το 68% της γερμανικής κοινωνίας συμφωνεί με τις αγροτικές κινητοποιήσεις και στηρίζει τα αιτήματά τους δείχνοντας το βάθος της κοινωνικής αναταραχής. Η γερμανική κυβέρνηση επιτέθηκε στους αγρότες με μείωση των επιδομάτων/αποζημιώσεων, κατάργηση της επιδότησης στο πετρέλαιο κίνησης, αλλαγή στο καθεστώς «φθηνών» τελών κυκλοφορίας και αύξηση της φορολογίας τους. Αν αναλογιστούμε την εκτίναξη του κόστους παραγωγής (ειδικά λόγω ενέργειας, ακρίβειας σε σπόρους, φάρμακα, λιπάσματα κ.λπ.) και την πτώση τιμών αγοράς λόγω αθρόων εισαγωγών από τρίτες χώρες, η κατάσταση για τους αγρότες έγινε ασφυκτική και εκφράζεται με σκληρούς αγώνες. Εκατοντάδες μπλόκα έχουν στηθεί σε όλη τη Γερμανία στον οδικό άξονα, τρακτέρ αποκλείουν μεγάλες αποθήκες logistics διαμαρτυρόμενες για την ακρίβεια (AMAZON, LIDL, ALDI κ.ά.) Αποκορύφωμα, η συγκέντρωση 3.000 τρακτέρ στην πύλη του Βρανδεμβούργου και η συγκέντρωση 30.000 αγροτών στο Βερολίνο. Γερμανοί αγρότες με συναδέλφους τους από Γαλλία και Βέλγιο συμμετείχαν και στην επεισοδιακή περικύκλωση της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες όπου συζητούνταν και η νέα ΚΑΠ (Κοινή Αγροτική Πολιτική). Η κυβέρνηση απειλεί με καταστολή και ποινικοποίηση του αγώνα, ενώ προβοκάρει την αγροτιά μιλώντας για ακροδεξιό δάχτυλο, ωθεί στον κοινωνικό αυτοματισμό, ενώ η μόνη υποχώρηση που κάνει είναι να μεταφέρει την κατάργηση της επιδότησης στο πετρέλαιο για το 2026. Δηλώνουν αναγκασμένοι να προχωρήσουν σε περικοπές και «λυπούνται» που αυτές πλήττουν τους αγρότες ενώ χιλιάδες μετανάστες ζουν με επιδόματα χωρίς να δουλεύουν (!) στρώνοντας χαλί στην ακροδεξιά. Οι γερμανοί αγρότες δείχνουν ως τώρα ανυποχώρητοι και αποφασισμένοι.
Σε απεργιακές κινητοποιήσεις βρίσκονται και οι οδηγοί φορτηγών, οι εργαζόμενοι στην ασφάλεια των αεροδρομίων, οι πανεπιστημιακοί γιατροί, οι εργαζόμενοι στα τοπικά μέσα μαζικής μεταφοράς (τραμ, μετρό, λεωφορεία), ενώ ξεχωρίζει η πολυήμερη και συνεχιζόμενη απεργία των μηχανοδηγών των τρένων που ζητούν αύξηση 555 ευρώ μηνιαίως, μείωση ωρών εργασίας για τους εργαζόμενους σε βάρδιες από 38 στις 35 ώρες την εβδομάδα και εφάπαξ βοήθημα για αναπλήρωση των απωλειών από τον πληθωρισμό 3.000 ευρώ ετησίως. Οι διαπραγματεύσεις με την εργοδοσία δεν καταλήγουν σε συμφωνία και οι απεργιακές κινητοποιήσεις συνεχίζονται με συμμετοχή 80%.

Αντιφασιστικός συναγερμός
Η είδηση της διενέργειας συνάντησης στο Πότσνταμ του AFD με νεοναζιστικές οργανώσεις και ακροδεξιές προσωπικότητες με σκοπό τη χάραξη κυβερνητικής πολιτικής για το AFD και με κύριο άξονα την απέλαση/στοχοποίηση μεταναστών, κινητοποίησε τα αντιφασιστικά αντανακλαστικά της γερμανικής κοινωνίας. Εδώ και τρεις εβδομάδες γίνονται αντιφασιστικές συγκεντρώσεις σε 100 πόλεις με πάνω από 1,5 εκατομμύριο συμμετέχοντες. Στο Βερολίνο οι διαδηλωτές έφτασαν τους 350.000. Ακόμα και η ετήσια εκδήλωση για τη δολοφονία των ηγετών της γερμανικής επανάστασης το 1919, Ρόζας Λούξεμπουργκ και Καρλ Λίμπκνεχτ ήταν ιδιαίτερα μαζική και χτυπήθηκε από την αστυνομία με 8 τραυματίες και 16 συλλήψεις, με την αιτιολογία πως τα συνθήματα υποστήριξης των Παλαιστίνιων εκφράζουν αντισημιτισμό! Οι διαδηλωτές αντιμετώπισαν σθεναρά την αστυνομική καταστολή.
Ωστόσο η έλλειψη της επαναστατικής αριστεράς και πολύ περισσότερο μιας επαναστατικής Κομμουνιστικής Διεθνούς είναι αποφασιστική για την εξέλιξη όλων των κινητοποιήσεων. Αφού δεν υπάρχει κάποιος να εξοπλίσει τις μάζες με ένα πρόγραμμα άμεσων διεκδικήσεων που να οδηγεί σε μια αντικαπιταλιστική διέξοδο, σε μια κυβέρνηση εργαζομένων με σοσιαλιστική προοπτική, ενάντια στην ιμπεριαλιστική ΕΕ και την ευρωπαϊκή μπουρζουαζία του Πολέμου, της Φτώχειας του Ρατσισμού.
Ο δρόμος θα είναι μακρύς αλλά έχει ανοίξει. Οι ταυτόχρονες αγροτικές κινητοποιήσεις σε Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ρουμανία, Ελλάδα και αλλού, ο πρόσφατος εργατικός αγώνας για την υπεράσπιση της κοινωνικής ασφάλισης στην Γαλλία, οι μεγάλες απεργίες σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο δείχνουν ότι το αντεργατικό, αντιλαϊκό οικοδόμημα της ΕΕ τρίζει και οι ώρες της δικτατορίας του πάνω στις μάζες της Ευρώπης είναι μετρημένες. Οι ευρωεκλογές θα δείξουν αυτή την τάση. Είναι καθήκον της επαναστατικής αριστεράς να ηγηθεί αυτής της αντισυστημικής τάσης οδηγώντας σε σκληρές συγκρούσεις την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, με τις κυβερνήσεις των Πλουσίων που κυβερνούν βοναπαρτιστικά, περιορίζοντας και, στο τέλος, σβήνοντας την επέκταση των ακροδεξιών/φασιστικών συμπληρωμάτων του καπιταλιστικού συστήματος και αναχαιτίζοντας την επιταχυνόμενη εμπλοκή των κρατών της ιμπεριαλιστικής ΕΕ στον πόλεμο που ξεκίνησαν οι αμερικάνοι ιμπεριαλιστές ενάντια στους ανταγωνιστές της Ανατολής, Κίνα και Ρωσία.

Α.Φ.