Ελληνική οικονομία: Πορεία προς τον γκρεμό, δίχως φρένο
Ελληνική οικονομία
Πορεία προς τον γκρεμό, δίχως φρένο
Από την Εργατική Πάλη Μάη
Η καταβαράθρωση του ελληνικού καπιταλισμού δεν φαίνεται να μπορεί να σταματήσει με κανέναν τρόπο μέσα στο σκηνικό του πολέμου, μετά από απανωτά μνημόνια, χρεωκοπίες, συσσωρευμένα δυσθεώρητα χρέη (ιδιωτικά και δημόσια). Η ελπίδα για μια «σταθεροποίηση» στην (αρκετά υποβαθμισμένη) θέση της «ενισχυμένης εποπτείας» έσβησε, πρώτα με την κρίση του κορονοϊού και σήμερα με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Το αδιέξοδο γιγαντώνεται με την ταύτιση της ελληνικής μπουρζουαζίας με τους δυτικούς ιμπεριαλιστές στις αντιρωσικές κυρώσεις, με καταστροφικές συνέπειες για τους εργαζόμενους και τα φτωχά λαϊκά στρώματα.
Πληθωρισμός, ατέλειωτα χρέη, πουθενά ανάπτυξη
Η ελληνική οικονομία μπαίνει σε περίοδο στασιμοπληθωρισμού. Η πρόβλεψη για ανάπτυξη περιορίζεται στο 2,5% το 2022 (δηλ. το ΑΕΠ θα μείνει «κολλημένο» στο 2019). Ο πληθωρισμός σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο (βλ. μηνιαία έκθεση ΕΛΣΤΑΤ): τον Μάρτιο έφτασε 8,9%, το χειρότερο επίπεδο εδώ και 27 χρόνια. Η κυβέρνηση αναμένει μια πιο «ελαστική» τήρηση του πρωτογενούς πλεονάσματος από τους «θεσμούς», όμως αυτό δεν μπορεί να αντιστρέψει τα πράγματα, παρά την αρπαγή των λαϊκών εισοδημάτων για χάρη του. Με δημόσιο χρέος πάνω από 200% του ΑΕΠ δεν υπάρχει ανάπτυξη, όταν μάλιστα η κυβέρνηση ετοιμάζεται να ξαναβγεί στις αγορές για καινούργια δάνεια και ενώ τα επιτόκια ανεβαίνουν.
Τα ιδιωτικά χρέη έχουν εκτροχιαστεί: 4,1 εκ. οφειλέτες χρωστάνε στην εφορία, άλλοι 2,4 εκ. στα ασφαλιστικά ταμεία. Τα χρέη στην εφορία, φουσκωμένα κατά 80% τον Φεβρουάριο, έφτασαν συνολικά τα 113 δισ., στα ασφαλιστικά ταμεία 42 δισ. Τα «κόκκινα» δάνεια σε τράπεζες και εταιρίες «διαχείρισης απαιτήσεων» (όπου τα μεταβίβασαν οι τράπεζες) είναι πάνω από 100 δισ. Συνολικό ιδιωτικό χρέος πάνω από 250 δισ., χώρια οι οφειλές μεταξύ ιδιωτών (ανάμεσά τους δεδουλευμένα εργαζομένων) και απλήρωτοι λογαριασμοί σε εταιρίες – μια πραγματική στάση πληρωμών.
Το εμπορικό ισοζύγιο βρίσκεται σε δεινή θέση: οι εισαγωγές αυξήθηκαν (σε σταθερές τιμές) 34,7% ενώ οι εξαγωγές μόλις 7,1% σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2021. Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παίρνει κι αυτό την κάτω βόλτα, υποχωρώντας κατά 2,9 δισ., κάνοντας την οικονομία ακόμα πιο ευάλωτη.
Νέα, βαθιά πτώση του βιοτικού επιπέδου
Η ακρίβεια σε φυσικό αέριο και ηλεκτρικό ρεύμα είναι «μαχαιριά» στην πλάτη των εργαζόμενων και φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Μέχρι στιγμής η αύξηση των τιμών είναι 60-70% και σίγουρα θα χειροτερεύσει.
Για το αέριο, η κυβέρνηση της ΝΔ έχει βάλει «πλώρη» μαζί με τους συμμάχους «μας» ΕΕ-ΗΠΑ να αποκόψει πλήρως τις εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία, που ήταν ο βασικός προμηθευτής, με στόχο να εισάγει το πανάκριβο υγροποιημένο φυσικό αέριο (για το οποίο δεν υπάρχουν καλά καλά έτοιμες οι απαραίτητες εγκαταστάσεις). Οποιαδήποτε συζήτηση για επαναφορά του ξεχασμένου East Med με Iσραήλ-Κύπρο, έχει συναντήσει την άρνηση των ιμπεριαλιστών. Όσο για την εξόρυξη υδρογονανθράκων σε Κρήτη-Ιόνιο, ίσως οι πιθανότητες μεγαλώνουν λόγω των υψηλών τιμών διεθνώς (που προβλέπεται να παραμείνουν). Ωστόσο, παρά το πρόσφατο σόου Μητσοτάκη και τα παρακάλια προς τις ξένες εταιρίες να ασχοληθούν με το θέμα, αυτές εμφανίζονται τουλάχιστον επιφυλακτικές (π.χ. η γαλλική Total ανακοίνωσε εσπευσμένα την αποχώρησή της από τις έρευνες δυτικά της Κρήτης).
Για το ρεύμα, έχουμε το πιο ακριβό στην Ευρώπη: 287 ευρώ η μεγαβατώρα (τιμές 19/4) – γιατί η τιμή εξαρτάται 100% από τον τζόγο του χρηματιστηρίου αγοράς ενέργειας. Δημιουργούν υπέρογκα τιμολόγια για να βγάζουν υπερκέρδη τα αρπακτικά των ιδιωτών παρόχων. Η ΔΕΗ, αφού ξεπουλήθηκε και κομματιάστηκε, δεν χρησιμοποιεί εσκεμμένα τα ενεργειακά αποθέματα και τις εγκαταστάσεις της (όπως π.χ. τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια, που έχουν σκόπιμα εγκαταληφθεί και θα μπορούσαν να παράγουν με ελάχιστο κόστος).
Η κατάσταση για τα λαϊκά στρώματα γίνεται δραματική. Η κυβέρνηση, όπως και όλη η ΕΕ, μας λέει ότι πρέπει «να μάθουμε να ζούμε με ακριβή ενέργεια» και κάνει μαθήματα «ατομικής ευθύνης» για το πως τα νοικοκυριά θα μειώσουν την κατανάλωσή τους. Την ίδια στιγμή που καθυστερεί την πενιχρή επιδότηση για τη βενζίνη, λέει ότι θα δώσει επιπλέον 3 δισ. για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ακρίβειας – αλλά ως επιδότηση «επενδύσεων», δηλ. στους παρόχους ενέργειας, όχι στα νοικοκυριά!
Η φτωχοποίηση αποτυπώνεται στις αγορές στα σούπερ μάρκετ: 7 στους 10 καταναλωτές έχουν μειώσει τις δαπάνες για διατροφή και ένδυση, ακόμα και για τα απολύτως απαραίτητα. Ζούμε μέσα στα χρέη, λέει μια άλλη έρευνα: το 60% χρωστάει για να τα βγάλει πέρα με τα καθημερινά έξοδα, το 11% «κουτσουρεύει» αποταμιεύσεις, το 8% ίσα που τα βγάζει πέρα. Η αύξηση του κατώτατου μισθού από τον Μητσοτάκη είναι τίποτα μπροστά στις ανατιμήσεις. Δίνεται στη μια τσέπη, παίρνεται πίσω με το παραπάνω από την άλλη. Ενώ η πολυσυζητημένη από την κυβέρνηση μείωση της ανεργίας είναι εντελώς πλασματική και πάνω από το 1/3 των εργαζομένων υποαπασχολούνται (μερική, ελαστική απασχόληση κ.λπ.) με μισθούς κάτω από 400 ευρώ.
Μόνο η αυτόματη αναπροσαρμογή-αύξηση των μισθών ανάλογα με τις διακυμάνεις του πραγματικού πληθωρισμού, δηλ. του κόστους ζωής, θα μπορούσε να δώσει μια πρώτη σοβαρή ανακούφιση. Αλλά αυτό απαιτεί ταξικούς αγώνες. Απαιτεί μια κυβέρνηση και ένα σύστημα που δεν είναι βουτηγμένα στον βούρκο του νεοφιλελευθερισμού και στην αρπαγή του δημόσιου πλούτου, ούτε στην χωρίς όρους υποταγή στον ζουρλομανδύα του Ευρώ, στη σύμπνοια στα φιλοπόλεμα, επικίνδυνα σχέδια των δυτικών ιμπεριαλιστών. Δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να δώσουμε μάχη για την αξιοπρέπειά μας, για να περάσει η οικονομία στα χέρια αυτών που παράγουν, των εργαζομένων. Με ένα «αντίστροφο μνημόνιο» που θα περιλαμβάνει απαραίτητα τη διαγραφή του χρέους, την έξοδο από Ευρώ-ΕΕ-NATO και την αιμορραγία των εξοπλιστικών προγραμμάτων, τη βαριά προοδευτική φορολογία σε κεφάλαιο-πλούσιους και γενναίες εθνικοποιήσεις σε μεγάλες επιχειρήσεις και τομείς-κλειδιά της οικονομίας, κάτω από εργατικό έλεγχο.
