Εκλογές στο Περού: Όχι στο «λευκό πραξικόπημα» των διεφθαρμένων ελίτ

Εκλογές στο Περού: Όχι στο «λευκό πραξικόπημα» των διεφθαρμένων ελίτ

–

Από την Εργατική Πάλη Ιουλίου-Αυγούστου

–

Η νίκη του Καστίγιο με 50,12% ενάντια στην Κέϊκο Φουτζιμόρι (49,8%), κόρη του πρώην δικτάτορα Αλμπέρτο Φουτζιμόρι (κυβέρνησε δια πυρός και σιδήρου την περίοδο 1990-2000, βρίσκεται φυλακισμένος για βασανιστήρια, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας) στον δεύτερο γύρο των εκλογών στις 6 Ιουνίου έκλεισε κατά κάποιον τρόπο έναν 5ετή κύκλο  παρατεταμένης πολιτικής κρίσης που ζει το Περού από τις προεδρικές εκλογές του 2016 (είχε κερδίσει ο κεντροδεξιός Πέδρο Κου­ζίν­σκι) και κορυφώθηκε με μαζικές διαδηλώσεις και συγκρούσεις τον περασμένο χειμώνα. Ο Κουζίνσκι και άλλοι τρεις πρώην πρό­ε­δροι κατηγορήθηκαν για συμμετοχή στο σκάνδαλο “Odebrecht “ – ενός κατασκευαστικού κ­ολοσσού ο οποίος εξαγόραζε κυβερνήσεις σε αντάλλαγμα μεγάλων έργων – με αποτέλεσμα να αναγκαστεί σε παραίτηση το 2018  ενώ η εξουσία πέρασε στον αντιπρόεδρο Μάρ­τιν Βισ­κά­ρα ο οποίος προσπάθησε να επιβάλλει μια είδους κάθαρση ερευνώντας περαιτέρω τις υποθέσεις διαφθοράς. Τον Γενάρη του 2020 έγιναν πρόωρες βουλευτικές εκλογές οι οποίες θρυμματοποίησαν  ακόμη περισσότερο το πολιτικό σύστημα και εκτίναξαν την λαϊκή δυσαρέσκεια εφόσον ξανά την εξουσία ανέλαβαν οι διεφθαρμένες αστικές ελίτ (μέσω συμμαχιών) παρότι “μαυρίστηκαν” στις εκλογές. Η νέα κοινοβουλευτική πλειοψηφία με επικεφαλή τον Μα­νου­έλ Με­ρί­νο ενορχήστρωσε ένα κοι­νο­βου­λευ­τι­κό πραξικόπημα που ανέτρεψε τον Βισκάρα, γεγονός που αποτέλεσε την αφορμή για να ξεχυλιστεί το ποτήρι της οργής για τις φτωχές μάζες οι οποίες κατά την διάρκεια της πανδημίας πλήρωσαν ένα βαρύ φορτίο αίματος (το Περού συγκαταλέγεται ανάμεσα στις 4  χώρες με τους περισσότερους θανάτους σε σχέση με τον πληθυσμό). Οι μαχητικές διαδηλώσεις παρά την αστυνομική καταστολή (2 νεκροί διαδηλωτές) οδηγούν σε μια σημαντική νίκη με την παραίτηση του Μερίνο (αναλαμβάνει υπηρεσιακός πρόεδρος ο κε­ντρώος Φραν­σί­σκο Σα­γκά­στι για να οργανώσει προ­ε­δρι­κές εκλο­γές) αλλά δεν σταματούν εκεί. Το κίνημα της νεολαίας οργανώνεται ζητώντας δικαιοσύνη για τους νεκρούς διαδηλωτές και ενώνει τις δυνάμεις του με μια μεγάλη απεργία  εργατών γης που πάλευε ενάντια  στον “νόμο των δούλων” της κυβέρνησης Φουτζιμόρι το 2000 το οποίο η κυβέρνηση Μερίνο είχε ψηφίσει να παραταθεί έως το 2031. Το αποτέλεσμα είναι άλλη μια νίκη του κινήματος με την κατάργηση του περίφημου νόμου τον Δεκέμβρη του 2020.

Η υποψηφιότητα του Πέδρο Καστίγιο, ενός άγνωστου μέχρι πρόσφατα συνδικαλιστή δασκάλου  (ηγέτης στην απεργία των εκπαιδευτικών του 2017) από φτωχή αυτόχθονη αγροτική οικογένεια από την ορεινή περιοχή της Καχαμάρκα  έφερε ρίγη ανατριχίλας στις ελίτ του Περού φέρνοντας οδυνηρές μνήμες από τις δεκαετίες του 1960 όπου η εργατοαγροτικές μάζες του Περού με καθοριστική συμμετοχή του τροτσκιστικού κινήματος κλόνισαν το καθεστώς.

Πόσο μάλλον που ο πολιτικός σχηματισμός του οποίου ηγείται, το «Ελεύθερο Περού» αυτοαποκαλείται ως μαρξιστικό – λενινιστικό, παρότι το πρόγραμμα του (λαϊκή οικονομία με ελεύθερη αγορά υπό κρατικό σχεδιασμό και ρύθμιση) απέχει πολύ από ένα επαναστατικό πρόγραμμα. Όπως ήταν αναμενόμενο η απροσδόκητη νίκη ενός “απόκληρου” ρίζωσε τον τρόμο στις καρδιές των αστικών ελίτ οι οποίες είναι τρομοκρατημένες από τις εξελίξεις σε Κολομβία και Χιλή βλέποντας μια νέα άνοδο των αγώνων σε όλη την Λατινική Αμερική να απειλεί τα συμφέροντα τους. Αφότου έχασαν ανακάλυψαν την κλασική όσο και γελοία κατηγορία της «νοθείας» (χιλιάδες εθνικοί και διεθνείς παρατηρητές δεν ανέφεραν το παραμικρό)  ζητώντας να ακυρωθούν 200 χιλιάδες ψήφοι από το εκλογοδικείο.

Αμέσως έπιασε δουλειά η παραδοσιακή λατινοαμερικάνικη αστική  κρεατομηχανή όπου αστικοί θεσμοί, κρατικός μηχανισμός (δικαστήρια, αστυνομία, στρατός) και ελεγχόμενα ΜΜΕ ξεκίνησαν να οργανώνουν με λύσσα ένα λευκό πραξικόπημα. Με επιστολή τους εκατοντάδες εν αποστρατεία αξιωματικοί κάλεσαν την ηγεσία του στρατού να εμποδίσει τον Καστίγιο να ανακηρυχθεί «κατά τρόπο παράνομο» πρόεδρος του Περού ενώ η Φουτζιμόρι ( ήδη προφυλακισμένη για 16 μήνες για δωροδοκία αντί να είναι στην φυλακή – ο εισαγγελέας έχει προτείνει 35 χρόνια φυλάκιση – ηγείται της αντιπολίτευσης!) μπήκε επικεφαλής της αντικομουνιστικής εκστρατείας οργανώνοντας αντισυγκεντρώσεις αγανακτισμένων μικροαστών – κραδαίνουν πλακάτ «Όχι στον Κομμουνισμό! – έξω από το εκλογοδικείο δικαστήριο όπου έχουν κατασκηνώσει για εβδομάδες εκατοντάδες φτωχοί αγρότες από όλη την χώρα, υποστηρικτές του «Ελεύθερο Περού».

Ως αποτέλεσμα ένα μήνα μετά από την νίκη του Καστίγιο το «Εθνικό Εκλογικό Δικαστήριο» το οποίο είναι υπεύθυνο να ανακηρύξει τον νικητή των εκλογών έως τις 28 Ιουλίου εξετάζει σε ρυθμούς χελώνας τις «καταγγελίες» βοηθώντας την Φουτζιμόρι να κερδίσει χρόνο και να παρέλθει η χρονική διορία για να ολοκληρωθεί το λευκό πραξικόπημα. Την ίδια ώρα τα βιομηχανικά και εμπορικά επιμελητήρια καλούν τον “υποψήφιο” Καστίγιο εάν ανακηρυχθεί πρόεδρος να εφαρμόσει το οικονομικό του πρόγραμμα στο τρίτο έτος της θητείας του …

Οι εξελίξεις αυτές έχουν θορυβήσει τις λαϊκές μάζες οι οποίες βλέπουν να επαναλαμβάνεται για πολλοστή φορά το ίδιο πραξικοπηματικό σενάριο.  Συνδικάτα εργαζομένων και αγροτών οργάνωσαν πανεθνική απεργία στις 6 Ιουλίου και διαδήλωσαν μαζικά στην πρωτεύουσα Λίμα με σκοπό να μπει τέλος στο πραξικόπημα που απεργάζονται οι ελίτ.

Λίγη Ιστορία …

Παρότι η εμφάνιση μιας τροτσκιστικής οργάνωσης στο Περού ήρθε καθυστερημένα (πρώτα η Επαναστατική Μαρξιστική Ομάδα (GOM) 1943 που μετονομάστηκε μετέπειτα σε Εργατικό Επαναστατικό Κόμμα (POR) 1946) σε σχέση με τις άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής (Αργεντινή 1920, Βραζιλία 1931, Κούβα 1932, Χιλή 1933, Βολιβία/Μεξικό 1934) οφείλεται στην σημαντική επιρροή της οργάνωσης Λαϊκή Επαναστατική Συμμαχία της Αμερικής (APRA) με αντι-ιμπεριαλιστικές θέσεις στα αριστερά του σταλινισμού και της επιρροής των ιδεών του μαρξιστή επαναστάτη Κάρλος Μαριάτεγκι. Οι Περουβιανοί τροτσκιστές χαρακτηρίζονται από την πρώτη στιγμή για την αφοσίωση και το πνεύμα αυτοθυσίας τους, με την οποία, από την αρχή, κέρδισαν θέση στο λαϊκό εργατικό κίνημα. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Στρατηγού Odría (1948-1956) που ανέτρεψε την ρεφορμιστική κυβέρνηση των Bustamante και Rivero (1945-1948) μέσω στρατιωτικού πραξικοπήματος και ενώ το APRA και οι σταλινικοί είχαν πλήρως παραιτηθεί από κάθε αντίσταση οι τροτσκιστές αποδείχθηκαν οι πιο συνεπείς αναγκάζοντας τα μέσα μαζικής ενημέρωσης της δικτατορίας να παραμορφώσουν την εικόνα τους.

Από το 1956, φαίνεται ξεκάθαρα η χρεοκοπία των σταλινικών και της APRA (οι τελευταίοι συμμετέχουν σε διάφορες κυβερνήσεις έως το 1961) ενώ το τροτσκιστικό κίνημα, δείχνει σημαντική παρουσία στην υπεράσπιση των λαϊκών αιτημάτων και έκτοτε παίζει καθοριστικό ρόλο στην οργάνωση της εργατικής τάξης και των αγροτών. Το 1957 πρωταγωνιστούν στην μαζική λαϊκή απόρριψη του Ρίτσαρντ Νίξον που επισκέπτεται το Περού. Το 1958 προωθούν τις Λαϊκές Επιτροπές Εργαζομένων στην πόλη του Κούσκο, προσπαθώντας να τις μετατρέψουν σε όργανα λαϊκής εξουσίας – κάτι που αποτέλεσε τον πρόλογο γι΄αυτό που θα ερχόταν λίγα χρόνια αργότερα: την εξέγερση των αγροτών των επαρχιών Λα Κονβενθιόν και Λάρες στο Κούσκο (1958-1964), η οποία αποτελεί την πρώτη μεγάλη συνάντηση του επαναστατικού μαρξισμού με το κίνημα των ιθαγενών.  Η πολιτική ηγεσία του τροτσκιστικού κινήματος μέσω της ηρωϊκής μορφής του Ούγκο Μπλάνκο συγκλίνει με τα αιτήματα των αυτόχθονων αγροτών και αποκτά τεράστιο μέγεθος στο βαθμό που θα κλονίσει την κυριαρχία της ολιγαρχίας. Η απάνθρωπη εκμετάλλευση από τους γαιοκτήμονες (μεταξύ 1900-1918 το 49% της γης το κατείχαν 3 οικογένειες) και η βία εναντίον των εργατών γης θα οδηγήσει την  Συνέλευση των Αντιπροσώπων των Αυτόχθονων Αγροτών να αποφασίσει την οργάνωση της ένοπλης αυτοάμυνας και να ορίσει επικεφαλή της αυτοάμυνας τον Ούγκο Μπλάνκο. Με επικεφαλής τον Μπλάνκο οι αγρότες επέβαλαν την δική τους αγροτική μεταρρύθμιση που εκκαθάρισε το ημι-φεουδαρχικό λατιφούντιο  βάζοντας τη γη στα χέρια εκείνων που την εργάζονταν. Το παράδειγμα τους το ακολούθησαν οι αγρότες σε όλη την χώρα αναγκάζοντας τις κυβερνήσεις να ξεκινήσουν επίσημα την αγροτική μεταρρύθμιση που ακόμη και σήμερα δεν έχει ολοκληρωθεί πλήρως.

Η εξέγερση αυτή προκάλεσε τον θαυμασμό, όχι μόνο του διεθνούς επαναστατικού κινήματος, αλλά και των σημαντικότερων διανοούμενων της εποχής. Η διεθνής καμπάνια αλληλεγγύης που εξαπέλυσε η 4η Διεθνής και τα τμήματα της σε όλο τον κόσμο και η τεράστια επιρροή που άσκησε η εξέγερση των αγροτών μπόρεσε να σώσει από την θανατική καταδίκη τον Ούγκο Μπλάνκο (καταδικάστηκε σε 25 χρόνια φυλάκιση) και λίγα χρόνια αργότερα να  του δοθεί αμνηστία και ταυτόχρονη απέλαση. Το 2019 κυκλοφόρησε ντοκιμαντέρ που εξιστορεί τους αγώνες των περουβιανών αγροτών και την μορφή του Ούγκο Μπλάνκο αναδεικνύοντας τον καθοριστικό ρόλο του τροτσκιστικού κινήματος: Hugo Blanco, Rio Profundo (Ούγκο Μπλάνκο, βαθύ ποτάμι) της Malena Martínez Cabrera (Αυστρία – Περού, 2019).