Βενεζουέλα: Στην κόψη του ξυραφιού

Βενεζουέλα: Στην κόψη του ξυραφιού

Από την Εργατική Πάλη Μαρτίου

Η πρώτη φάση του πραξικοπήματος στην Βενεζουέλα για την ανατροπή της κυβέρνησης Μαδούρο που ξεκίνησε με την αυτοανακήρυξη του Γουαϊδό σε πρόεδρο απέτυχε. Η προσπάθεια των πραξικοπηματιών και των αμερικάνων ιμπεριαλιστών με κύριο όχημα την «ανθρωπιστική βοήθεια» που συγκέντρωσαν στην πόλη Κούκουτα στα σύνορα με την Κολομβία, όπως και την πολυδιαφημισμένη συναυλία στις 23 Φλεβάρη, όπου παραβρέθηκαν μεταξύ άλλων και ο πρόεδρος της Κολομβίας Ιβάν Ντούκε, της Χιλής Σεμπαστιάν Πινιέρα και της Παραγουάης Μάριο Άμπντο, της λεγόμενης «Ομάδας της Λίμα» δεν έφεραν τα αποτελέσματα που ανέμεναν οι ενορχηστρωτές του πραξικοπήματος, με επικεφαλής τον Γουαϊδό ο οποίος παρά την απαγόρευση εξόδου από την χώρα παραβρέθηκε στην Κούκουτα. Παρά την καλοστημένη διεθνή προπαγάνδα και την πίεση που αυτή ασκούσε, ο «Δούρειος Ίππος» της «ανθρωπιστικής βοήθειας» δεν πέρασε τα σύνορα της Βενεζουέλας παρά την προσπάθεια να στηθεί προβοκάτσια, με την πυρπόληση ενός φορτηγού για το οποίο κατηγορήθηκαν οι υποστηρικτές της κυβέρνησης ενώ στην αποδεδειγμένα πραγματοποιήθηκε από υποστηρικτές του Γουαϊδό. Η βασική επιδίωξη των πραξικοπηματικών ήταν η πρόκληση διαίρεσης στις τάξεις του στρατού και η κινητοποίηση μερίδας του πληθυσμού υπέρ της «ανθρωπιστική βοήθειας». Και τα δύο απέτυχαν. Μόλις τρεις στρατιωτικοί των Ενόπλων Δυνάμεων αυτομόλησαν προς την Κολομβία και κανένας από αυτούς δεν ήταν ανώτερος αξιωματικός, ενώ η αντισυναυλία που οργάνωσαν οι τσαβίστας λειτούργησε ανασταλτικά για οποιαδήποτε προσπάθεια κινητοποίησης από την αντιπολίτευση. Η Βενεζουέλα προχώρησε ταυτόχρονα σε διακοπή των σχέσεων της με την Κολομβία, μιας και η τελευταία την κατηγόρησε για επίθεση εναντίον της χώρας, με αφορμή την προβοκατόρικη πυρπόληση του φορτηγού.

Μετά από αυτή την αποτυχία οι πραξικοπηματίες προσπάθησαν να ανασυνταχθούν σε όλα τα επίπεδα. Σε μια κίνηση συσπείρωσης των αντιδραστικών δυνάμεων σε όλη την Λατινική Αμερική, ο Γκουαϊδό επισκέφθηκε την Κολομβία, την Βραζιλία, την Παραγουάη, την Αργεντινή και τον Ισημερινό, κερδίζοντας χρόνο και προετοιμάζοντας το επόμενο βήμα του πραξικοπήματος ενώ ταυτόχρονα οι ΗΠΑ επέβαλαν νέες οικονομικές κυρώσεις σε ανώτερα στρατιωτικά στελέχη για παρεμπόδιση της παράδοσης ανθρωπιστικής βοήθειας, καλώντας την ίδια ώρα τους συμμάχους της να παγώσουν τα περιουσιακά στοιχεία της PDVSA, της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας της Βενεζουέλας.

Στις 4 Μαρτίου ο Γουαϊδό επέστρεψε στην Βενεζουέλα, παρουσία ξένων πρεσβευτών και διπλωματών, μεταξύ των οποίων και του Γερμανού πρέσβη Ντάνιελ Κρίνερ. Η κίνηση αυτή, η οποία είχε ως σκοπό την αποφυγή της σύλληψης του Γουαϊδό είναι ακόμα ένα βήμα κλιμάκωσης της έντασης της επιθετικότητας των ιμπεριαλιστών που επεμβαίνουν ωμά ακόμα και στο εσωτερικό της χώρας με σκοπό την όλο και πιο στέρεη εγκαθίδρυση μιας δυαδικής εξουσίας με επικεφαλής την μαριονέτα Γουαϊδό. Η κυβέρνηση Μαδούρο παρότι κήρυξε «Persona non grata» τον Γερμανό πρέσβη δίνοντας του 48 ώρες για να φύγει από τη χώρα με την κατηγορία της «εμπλοκής στα εσωτερικά της χώρας», δεν προέβη ταυτόχρονα στην σύλληψη του Γουαϊδό αφήνοντας πλήρη ελευθερία κινήσεων στον πραξικοπηματία.

Στις 7/3 προκλήθηκε μια από τις μεγαλύτερες βλάβες στην ηλεκτροδότηση της Βενεζουέλας η οποία έπληξε τις 22 από τις 23 πολιτείες της χώρας μαζί με την πρωτεύουσα Καράκας. Σύμφωνα με την ηλεκτρική εταιρεία της χώρας Corpoelec πρόκειται για σαμποτάζ στον υδροηλεκτρικό σταθμό του Γκούρι, τον μεγαλύτερο της χώρας και έναν από τους μεγαλύτερους της Λατινικής Αμερικής. Το μπλακ-άουτ διήρκεσε πάνω από 20 ώρες και σε μερικές περιοχές ξεπέρασε τις 40 δημιουργώντας πολύ σοβαρά προβλήματα στην ήδη βαριά χτυπημένη από τις κυρώσεις και την δολιοφθορά οικονομία της Βενεζουέλας. Όπως ήταν αναμενόμενο, η ακροδεξιά Αντιπολίτευση κατηγόρησε την κυβέρνηση Μαδούρο για το μπλακ-άουτ και κάλεσε σε κινητοποιήσεις το Σάββατο 9 Μαρτίου οι οποίες παρά το ότι δεν είχαν την αναμενόμενη μαζικότητα, συμβάλουν στην συνέχιση της διεθνούς καμπάνιας για την ανατροπή της νόμιμα εκλεγμένης κυβέρνησης του Νικολάς Μαδούρο και το ξήλωμα των κατακτήσεων της Μπολιβαριανής Επανάστασης. Αντικειμενικά, ο χρόνος κυλάει υπέρ της Αντιπολίτευσης όσο η κυβέρνηση Μαδούρο επιμένει σε μια «δημοκρατική τακτική» μέσω της οποίας είναι αναγκασμένη να αποδεικνύει συνεχώς τα αυτονόητα στον υπόλοιπο κόσμο και να δίνει βάρος στους «διεθνείς δημοκρατικούς θεσμούς». Αυτή την φορά έκανε πρόσκληση προς την ύπατη αρμοστή του ΟΗΕ και πρώην προέδρου της Χιλής Μισέλ Μπατσελέτ,, η οποία και στέλνει ομάδα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα να ξεκινήσει αποστολή 12 ημερών στη διάρκεια της οποίας θα έχει συνομιλίες με αξιωματούχους της κυβέρνησης και της ελεγχόμενης από την αντιπολίτευση Εθνοσυνέλευσης. Σε δηλώσεις της στη Γενεύη, η Μπατσελέτ έκανε σαφές πως η κατάσταση στη Βενεζουέλα «καταδεικνύει σαφώς τον τρόπο με τον οποίο οι παραβιάσεις αστικών και πολιτικών δικαιωμάτων – περιλαμβανομένου του μη σεβασμού των βασικών ελευθεριών και της ανεξαρτησίας κρίσιμων θεσμών – μπορούν να επιταχύνουν την επιδείνωση των οικονομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων» στέλνοντας εκ των προτέρων μήνυμα για την «ουδετερότητα» και τον ρόλο που θα παίξει στην συνέχεια.

Η προς το παρόν μη επιλογή της άμεσης στρατιωτικής παρέμβασης των ΗΠΑ και των συμμάχων της στη Λατινική Αμερική εναντίον της Βενεζουέλας δεν σημαίνει πως ο κίνδυνος για μια αλλαγή καθεστώτος με την βία μπορεί να αποκλειστεί. Το αντίθετο μάλιστα. Με την αποστράτευση του FARC-EP στην Κολομβία αυξήθηκε σημαντικά η παραστρατιωτική διείσδυση στη Βενεζουέλα και είναι ασταμάτητη η προσπάθεια σύνδεσης των παραστρατιωτικών ομάδων με αντιδραστικούς παράγοντες των Ενόπλων Δυνάμεων της Βενεζουέλας. Η δράση αυτών των μισθοφορικών ομάδων εξαρτάται σχεδόν απόλυτα από τους συσχετισμούς που διαμορφώνονται στις Ένοπλες Δυνάμεις, οι οποίες αν και μέχρι στιγμής δεν δείχνουν σοβαρούς τριγμούς ωστόσο κανείς ποτέ δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τις υπόγειες διεργασίες που τον διαπερνούν. Προς το παρόν οι ιμπεριαλιστές επικεντρώνουν στην ενίσχυση του οικονομικού μποϊκοτάζ, την πρόκληση χάους και την όξυνση της πολιτικής και κοινωνικής κρίσης. Η συντήρηση των βίαιων διαδηλώσεων στους δρόμους («γουαρίμπας») παρότι η δυναμική τους έχει εξασθενίσει είναι μάλλον μια υποχρεωτική τακτική για την προετοιμασία του επόμενου βήματος στο διαρκές πραξικόπημα που διεξάγεται.

Όμως μια «ειρηνική έξοδος» από τη συγκυρία φαίνεται εξαιρετικά δύσκολη με την δεδομένη αύξηση των εξωτερικών πιέσεων που υφίσταται η Βενεζουέλα και οικονομικά προβλήματα που συνεχώς συσσωρεύονται. Η υποστήριξη της Κίνας και κυρίως της Ρωσίας και άλλων περιφερειακών δυνάμεων όπως το Ιράν και η Τουρκία δίνουν μια αδιαμφισβήτητη στήριξη στην κυβέρνηση Μαδούρο απέναντι στις ΗΠΑ, ωστόσο δεδομένης της διεθνούς πίεσης και χωρίς την εμβάθυνση της επαναστατικής διαδικασίας, η κυβέρνηση θα βυθίζεται διαρκώς σε ένα παιχνίδι διπλωματικών διαφορών, όπου το μικρότερο εσωτερικό σφάλμα μπορεί να αντιστρέψει την υποστήριξη που δέχεται και να ανοίξει ξανά τη δυνατότητα μιας εισβολής ή την ανάγκη διαπραγμάτευσης με την ντόπια αντίδραση με πολύ χειρότερους όρους από τους σημερινούς. Οι οικονομικές κυρώσεις κατά της Βενεζουέλας θα κλιμακωθούν και θα μπορούσαν να γίνουν ένας παγκόσμιος οικονομικός αποκλεισμός όπως εκείνος της Κούβας μεσοπρόθεσμα.

Επιπλέον, οι αντιδραστικοί εσωτερικοί παράγοντες που αναμφίβολα υπάρχουν στην πολιτική και στρατιωτική ηγεσία, οι οποίοι εμπλέκονται στην παρασιτική οικονομία και τα κομμάτια εκείνα που επωφελούνται από την κερδοσκοπία θα εντείνουν τη δυναμική της λεηλασίας και της καταπίεσης της εργατικής τάξης. Με την σειρά της η πίεση στην εργατική τάξη αντικειμενικά θα αυξήσει τη διαδικασία της καταστροφής του κοινωνικού ιστού που χτίστηκε κατά τη διάρκεια της Μπολιβαριανής Επανάστασης όπως και τις οργανωτικές διαδικασίες για την πραγματική άσκηση της λαϊκής εξουσίας.

Όσο συνεχίζουν να κατέχουν θέσεις εξουσίας αντιδραστικοί παράγοντες τόσο θα κλείνονται οι πόρτες στις πιο ριζοσπαστικές λαϊκές οργανώσεις που παλεύουν για σύγκρουση και όχι διαπραγμάτευση με την εμπορική αστική τάξη, τους χονδρεμπόρους, τους τραπεζικούς ομίλους και τις οικονομικές μαφίες.

Η εσωτερική ένταση και η κοινωνική αναταραχή αναπόφευκτα θα συνεχίζεται όσο η κυβέρνηση θα προσπαθεί να κερδίζει χρόνο σε αναζήτηση διαρθρωτικών πολιτικών λύσεων και η επαναστατική πρωτοπορία της εργατικής τάξης δεν θα προχωρά σε αντικαπιταλιστικά μέτρα που θα προσπαθούν να λύσουν τα κοινωνικοοικονομικά προβλήματα του πληθυσμού απαλλοτριώνοντας το Κεφάλαιο και παίρνοντας όλους τους τομείς κλειδιά της οικονομίας στα χέρια της. Σήμερα, όσο ποτέ ξανά στο παρελθόν, χρειάζεται η επαναστατική πρωτοπορία της Βενεζουέλας να εφαρμόσει ένα δικό της ανεξάρτητο σχέδιο που θα κινητοποιεί την εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα, αφενός για την συντριβή του ιμπεριαλιστικού πραξικοπήματος και αφετέρου για την εδραίωση μιας Επαναστατικής Κυβέρνησης των Εργαζομένων και το βάθεμα της Μπολιβαριανής Επανάστασης προς μια Σοσιαλιστική Επανάσταση.