Σε τεντωμένο σχοινί οι σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας
Αναδημοσίευση από την Εργατική Πάλη Μαΐου 2025
Οι ελληνικές κινήσεις για την επανέναρξη των εργασιών για την ηλεκτρική διασύνδεση με υποθαλάσσιο καλώδιο μεταξύ Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ και τη χάραξη του εθνικού θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού δείχνουν την υποβάθμιση του ελληνικού καπιταλισμού και το αδιέξοδο στο οποίο οδηγούνται οι σχέσεις των δύο χωρών.
Η ιστορία για το καλώδιο προσπαθεί να υλοποιηθεί από το 2023 (σαν ιδέα υπάρχει από το 2011). Το μήκος της διασύνδεσης ανάμεσα στις τρείς χώρες είναι περίπου 1.200 χιλιόμετρα εκ των οποίων τα 900 αφορούν στο τμήμα Κρήτης – Κύπρου και ο εκτιμώμενος προϋπολογισμός του είναι 2,4 δισ. ευρώ. Η σημασία του έργου έχει: α) τον χαρακτήρα της εξόδου από την ενεργειακή απομόνωση για την Κύπρο που στηρίζεται μόνο σε ντιζελοκίνητες μονάδες, β) για τον ελληνικό καπιταλισμό να μπορέσει να αναβαθμίσει τον ρόλο του σε μια περιοχή όπου αντιμετωπίζει την διαρκή ανάπτυξη του τουρκικού καπιταλισμού και γ) για το Ισραήλ αποκτά απλώς μια εναλλακτική πηγή ενεργειακού ανεφοδιασμού.
Το 2024 υπογράφτηκε η διακρατική συμφωνία μεταξύ Ελλάδας – Κύπρου για την ταχεία προώθηση της υλοποίησης του έργου. Υπολόγισαν όμως χωρίς τον «ξενοδόχο» καθώς η Τουρκία παρενόχλησε και εντέλει απομάκρυνε το ιταλικό ερευνητικό που ερευνούσε εργασίες βυθού μεταξύ Κάσου και Καρπάθου. Ένα χρόνο περίπου μετά η κυβέρνηση αναζητά τον κατάλληλο χρόνο για την επανέναρξη των ερευνών σε κυβερνητική σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό και με τη συμμετοχή του υπουργού Εξωτερικών Γεραπετρίτη, του υπουργού Άμυνας Δένδια και του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Παπασταύρου.
Η Τουρκία συνεχίζει να ξεκαθαρίζει ότι έχει την μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ανατολική Μεσόγειο, ότι είναι αδύνατο να γίνει το έργο χωρίς την παρουσία της και τέλος σχετικά με την Κύπρο δηλώνει ότι δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει τον ρόλο της ως εγγυήτρια δύναμη. Αυτές ήταν οι δηλώσεις του εκπροσώπου Τύπου του υπουργείου Άμυνας, Ζεκί Ακτούρκ ενώ είχαν προηγηθεί οι δηλώσεις του αντιπρόεδρου του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος που κατηγόρησε την κυβέρνηση Ερντογάν ότι εγκαταλείπει το όραμα της «Γαλάζιας Πατρίδας». Η Άγκυρα δεν θέλει σε καμία περίπτωση να δοθεί η εντύπωση ότι αμφισβητείται το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, το οποίο συνιστά έμπρακτη αποτύπωση των τουρκικών θέσεων στον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών.
Τα δημοσιεύματα που αναρτήθηκαν στο infoBRICS, αναφέρουν ότι οι σχέσεις Ελλάδας και ΝΑΤΟ βαδίζουν σε τεντωμένο σχοινί, τα βασικά μέτωπα περιλαμβάνουν την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, τη στρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών και τέλος τις αλληλοκατηγορίες για παραβιάσεις εναέριου χώρου. Η Τουρκία, υπό την επιρροή του νεοοθωμανικού δόγματος της Γαλάζιας Πατρίδας, επιχειρεί να διευρύνει την παρουσία της σε θαλάσσιες περιοχές και αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία. Η Ελλάδα ενισχύει τις αμυντικές της θέσεις στα νησιά με τη στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών, της Γαλλίας και κρατών της ΕΕ, σε ένα πλαίσιο στρατηγικής αναβάθμισης που ερμηνεύεται από την Άγκυρα λογικά ως πράξη επιθετικής πρόθεσης. Οι δηλώσεις του Μητσοτάκη – αναφέρει το δημοσίευμα – περί ετοιμότητας για διάλογο ερμηνεύονται από αναλυτές ως διπλωματικός ελιγμός, καθώς στο παρασκήνιο η Αθήνα ενισχύει την αμυντική της συνεργασία με το Ισραήλ και ευρωπαϊκές χώρες, ενώ προχωρά στην αγορά μαχητικών αεροσκαφών F-35 και την αναβάθμιση του στόλου της. Η Τουρκία βλέπει τις κινήσεις αυτές όχι ως αποτρεπτικές, αλλά ως εχθρικές.
Το ΝΑΤΟ είναι αδύνατο να εξομαλύνει την κατάσταση — μάλλον ρίχνει λάδι στην φωτιά. Η ελληνική κυβέρνηση προσβλέπει και συντάσσεται με το Ισραήλ και ελπίζουν οι ΝΑΤΟ-ΗΠΑ να ανακόψουν τα σχέδια της Τουρκίας να μεταφέρει τους ρωσικούς S-400 στη Συρία. Η τουρκική απάντηση έρχεται με τη μορφή στρατηγικής αυτονομίας: ενίσχυση του οράματος του «Στρατού του Τουράν» (ένα στρατιωτικό μπλοκ των τουρκόφωνων περιοχών), άσκηση γεωπολιτικής πίεσης μέσω της Σύμβασης του Μοντρέ στη Μαύρη Θάλασσα (σύμβαση που υπάρχει από το 1936 και παραχωρεί τα στενά του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων στην Τουρκία), την διαρκή επίδειξη ανεξαρτησίας από την κεντρική γραμμή του ΝΑΤΟ και, μην ξεχνάμε, την αίτησή της για ένταξη στους BRICKS+. Η ελληνική κυβέρνηση ενισχύει την αμυντική της συνεργασία με το Ισραήλ και ευρωπαϊκές χώρες, ενώ προχωρά στην αγορά μαχητικών αεροσκαφών F-35 και την αναβάθμιση του στόλου της. Την ίδια στιγμή διαρρέουν σενάρια σχεδίου της Τουρκίας για εισβολή στην Δυτική Θράκη και σε νησιά του Αιγαίου που απετράπησαν λόγω της αυξημένης παρουσίας των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.
Την ουσία όλων αυτών τον εξελίξεων θα προσπαθήσουμε να την συμπυκνώσουμε στο παρακάτω χωρίο που εξηγεί ότι οι ιμπεριαλιστές για να επιβιώσουν συνηθίζουν «Να υποκινούν τους λαούς τον έναν εναντίον του άλλου, να χρησιμοποιούν τον ένα για να καταπιέζουν τον άλλο κι έτσι να εξασφαλίζουν την μονιμότητα της απόλυτης κυριαρχίας τους – αυτή ήταν η τέχνη και η δουλειά των ίσαμε τώρα εξουσιαστών και των διπλωματών τους. Η Γερμανία έχει διαπρέψει από την άποψη αυτή… Ακόμα κι ίσαμε την Ελλάδα στάλθηκαν ασκέρια Γερμανών μισθοφόρων επιφορτισμένα να στηρίξουν τον θρονίσκο του καλού μας Όθωνα…». Η διατύπωση αυτή του Μαρξ περίπου δυο αιώνες μετά ισχύει στο ακέραιο για την ελληνική αστική τάξη, μόνο που οι Γερμανοί και ο Όθωνας έχουν αντικατασταθεί από τις ντόπιες δωσίλογες κυβερνήσεις και τους Αμερικάνους.
