Ουκρανία: μεταξύ Ε.Ε. και Ρωσίας
Aντικυβερνητικές διαδηλώσεις συνεχίζονται στην Ουκρανία από τις 24 Νοέμβρη με αφορμή την απόφαση της κυβέρνησης να ακυρώσει τη συμφωνία με την Ε.Ε., που είχε προγραμματιστεί να υπογραφεί στη σύνοδο στις 28–29 Νοεμβρίου στο Βίλνιους, πρωτεύουσα της Λιθουανίας. Η Ε.Ε. είχε θέσει ως όρο την απελευθέρωση της πρώην πρωθυπουργού Τιμοσένκο, που δεν δέχτηκε το ουκρανικό κοινοβούλιο. Η αναστολή υπογραφής της συμφωνίας, λίγο πριν τη σύνοδο και μετά από χρόνια διαπραγματεύσεων, αιφινδίασε την Ε.Ε. Η αντιπολίτευση απαίτησε παραίτηση της κυβέρνησης και του προέδρου Γιανουκόβιτς, καταγγέλλοντας ότι λειτουργούν προς το συμφέρον της Ρωσίας.
Μετά από κάλεσμα της αντιπολίτευσης, περισσότεροι από 100.000 συγκεντρώθηκαν στην Πλατεία Ανεξαρτησίας (Μαϊντάν) και διαδήλωσαν στους δρόμους της πρωτεύουσας (Κίεβο) με το σύνθημα «Κάτω η συμμορία!». Πρόκειται για τη μεγαλύτερη διαδήλωση μετά την «Πορτοκαλί Επανάσταση» του 2004. Η αστυνομία έκανε χρήση δακρυγόνων όταν οι διαδηλωτές επιχείρησαν να καταλάβουν το κτήριο του υπουργικού συμβουλίου. Οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν τις επόμενες μέρες και ένα μέρος της νεολαίας που συμμετείχε στις συγκεντρώσεις, κυρίως φοιτητές, κατασκήνωσαν στη Μαϊντάν. Το βράδυ της 29ης Νοέμβρη, η αστυνομία πραγματοποίησε ιδιαίτερα βίαια «εκκαθάριση» της πλατείας και συνέλαβε δεκάδες φοιτητές. Ωστόσο, δεν κατάφερε να διαλύσει τις επόμενες συγκεντρώσεις στη Μαϊντάν, που περιφρουρούνταν από τους συμμετέχοντες.
Η λογοκρισία στα ΜΜΕ και η δολοφονική επίθεση πληρωμένων μπράβων εναντίον της δημοσιογράφου Τατιάνα Τσορνοβίλ, γνωστής για τη συμμετοχή της στο κίνημα της «Ευρωανεξαρτησίας» και τις έρευνές της για υποθέσεις διαφθοράς που αγγίζουν τον Γιανουκόβιτς, στις 25 Δεκέμβρη, ενίσχυσαν την κινητοποίηση, που είχε αρχίσει να φυλορροεί. Περίπου 50.000 διαδήλωσαν απαιτώντας τιμωρία των υπευθύνων και παραίτηση της κυβέρνησης.
Η «Ευρωανεξαρτησία» μοιάζει να είναι μια εκδήλωση της λαϊκής δυσαρέσκειας, όμως σε συνθήκες όπου η επέμβαση και καθοδήγηση των ευρωπαίων ιμπεριαλιστών στο εσωτερικό της χώρας είναι άμεση (είναι άλλωστε χαρακτηριστικό το όνομα του «κινήματος»), όπως και της Ρωσίας, ενώ δεν υπάρχει ουσιαστικά καμία ανεξάρτητη πολιτική και παρέμβαση στις εξελίξεις απ’ το εργατικό κίνημα. Η οικονομική και πολιτική κατάσταση στη χώρα επιδεινώνεται απ’ την περιθωριοποιημένη θέση της ουκρανικής οικονομίας ως προτεκτοράτο της Ρωσίας. Η κυβέρνηση Γιανουκόβιτς σχεδιάζει να ζητήσει δάνειο απ’ τη Ρωσία για να καλύψει ένα έλλειμμα 17 δις δολαρίων το 2014, μπαίνοντας ως αντάλλαγμα υπό ειδικό καθεστώς τελωνειακών δασμών με τη Ρωσία. Η αγορά της Ουκρανίας στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στις εξαγωγές στη Ρωσία, που αποτελούν το 40% (οι εξαγωγές στην Ευρώπη είναι κάτω από 35%), και στην παροχή πρώτων υλών, όπως το φυσικό αέριο. Από την άλλη, η διάλυση της σοβιετικής βιομηχανίας και το βάθεμα της κρίσης δημιούργησε μια στρατιά ανέργων και απελπισμένων μικροαστικών στρωμάτων, που εξεγείρονται ενάντια στους αποτυχημένους διαχειριστές.
Η αστική τάξη της Ουκρανίας, ληστρική και εξαρτημένη από τη γέννησή της, δεν έχει ούτε να τους υποσχεθεί κάτι. Μία μερίδα της εκπροσωπείται από το μπλοκ του Γιανουκόβιτς και το «Κόμμα Περιφερειών», άρρηκτα συνδεδεμένο με τη Ρωσία. Η άλλη, «φιλοευρωπαϊκή», είναι ένα σύνολο νεοφιλελεύθερων τυχοδιωκτών, που έχουν βγάλει τα κεφάλαιά τους σε Ευρώπη και ΗΠΑ, και επιθυμούν ν’ αποτινάξουν την «προστασία» του Πούτιν. Πρόσωπα αυτής της μερίδας είναι οι επικεφαλής της «Πορτοκαλί Επανάστασης», Γιούσενκο και Τιμοσένκο, και οι τωρινοί της αντιπολίτευσης, ο Ολέγκ Τιαγνιμπόκ με το κόμμα «Ελευθερία», ο πρωταθλητής πυγμαχίας(!) Βιτάλι Κλιτσκό με το «Χτύπημα» και ο Αρσένι Γιατσενιούκ με την «Πατρίδα». Όλοι αυτοί κατευθύνονται άμεσα από τους ευρωπαίους ιμπεριαλιστές, ιδιαίτερα τη Γερμανία, που επεμβαίνουν απροκάλυπτα.
Οι εργαζόμενοι και η νεολαία της Ουκρανίας πρέπει να γνωρίζουν καλά ότι δεν έχουν να περιμένουν τίποτα ούτε απ’ την κυβέρνηση–μαριονέτα του Πούτιν ούτε απ’ τη «φιλοευρωπαϊκή» συμμορία. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Γιανουκόβιτς συνεχίζει να συγκεντρώνει μεγαλύτερη προτίμηση απ’ ό,τι οι νεοφιλελεύθεροι «φιλοευρωπαίοι». Ούτε πρέπει να έχουν σχέση οι εργαζόμενοι με την κατεδάφιση του αγάλματος του Λένιν στη Μαϊντάν από ακροδεξιούς νεοναζί, πράγμα που καταδικάστηκε απ’ το 69% των κατοίκων του Κιέβου. Όσο δεν μπορούν να εκφράσουν τις ανάγκες τους και να οργανωθούν για να παλέψουν γι’ αυτές, πρωταγωνιστές της Μαϊντάν θα είναι τα νεοφιλελεύθερα αρπακτικά και μικροαστική ανθρώπινη σκόνη που δελεάζεται απ’ τον ευρωπαϊκό «παράδεισο». Πρέπει να ξεπεράσουν τα εμπόδια της απειρίας της εργατικής τάξης και της απουσίας επαναστατικών δυνάμεων, για να υπάρξει ένα πραγματικό κίνημα.
