Εκλογές στην Βρετανία: Νίκη των «Εργατικών»… όχι των εργαζομένων

Αναδημοσίευση από την Εργατική Πάλη Ιουλίου – Αυγούστου 2024

Στις εκλογές της 4ης Ιουλίου στην Βρετανία, όπως ήταν αναμενόμενο, επικράτησαν οι Εργατικοί με υποψήφιο τον Κιρ Στάρμερ έναντι του κυβερνώντος κόμματος των Συντηρητικών του δισεκατομμυριούχου πρωθυπουργού Ρίσι Σούνακ. Η νίκη των Εργατικών ύστερα από 14 χρόνια στην εξουσία των Συντηρητικών θεωρείται «ιστορική», κάτι που οδήγησε τον Ρίσι Σούνακ στην παραίτηση από την ηγεσία του κόμματος.

Πιο συγκεκριμένα οι Εργατικοί κερδίζουν το 33.8% των ψήφων και 411 από τις 650 έδρες στη Βουλή των Κοινοτήτων ενώ οι Συντηρητικοί με 23,7% εκλέγουν μόλις 121 βουλευτές χάνοντας 251 έδρες!

Πέρα από τα δύο μεγάλα κόμματα, έδρες κερδίζουν άλλα 12 κόμματα και πολιτικοί σχηματισμοί με τις περισσότερες έδρες ανάμεσά τους να έχουν οι κεντρώοι «Φιλελεύθεροι Δημοκράτες» (71 έδρες από 7 στις προηγούμενες εκλογές). Το Εθνικό Κόμμα Σκωτίας, το οποίο είχε σαν κύρια προεκλογική υπόσχεση την επαναδιαπραγματευση για διεξαγωγή δεύτερου δημοψηφίσματος ανεξαρτησίας της Σκωτίας (το 2014 το δημοψήφισμα είχε ηττηθεί) εάν κέρδιζε την πλειοψηφία των 57 εδρών της Σκωτίας, οδηγήθηκε σε συντριπτική ήττα χάνοντας 39 έδρες και κερδίζοντας μόλις 9.

Στην Βόρεια Ιρλανδία, αντίθετα, η πορεία των πραγμάτων φαίνεται να είναι διαφορετική με το συντηρητικό «ενωτικό» DUP (Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα) να βρίσκεται σε τροχιά ελεύθερης πτώσης (κέρδισε 5 έδρες από τις 8 που είχε) σε αντίθεση με το Σιν Φέιν (ιδρύθηκε το 1905, αποτέλεσε ιστορικά την πολιτική πτέρυγα του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού [ΙΡΑ], υπέρ της ένωσης της Βόρειας Ιρλανδίας με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας) το οποίο διατήρησε μεν τις 7 έδρες αλλά ανέβηκε σε ψήφους και σε συνδυασμό με την συντριβή του DUP αναδεικνύεται με διαφορά σε πρώτη δύναμη.

Βέβαια θυμίζουμε ότι το Σιν Φέιν δεν έχει αποδεχτεί ποτέ να συμμετάσχει στην Βουλή των Κοινοτήτων από την οποία και απέχει. Ανάμεσα στα άλλα κόμματα το κόμμα του Νάϊτζελ Φάρατζ «Reform UK» μπόρεσε να μπει στην Βουλή κερδίζοντας 5 έδρες, οι «Πράσινοι» 4 έδρες, το «Plaid Cymru» κόμμα υπέρ της Ανερξαρτησίας της Ουαλίας 4 έδρες. Ομοίως εκλέγονται 6 ανεξάρτητοι βουλευτές, ανάμεσα τους και ο Τζέρεμι Κόρμπιν, πρώην επικεφαλής του Εργατικού Κόμματος ο οποίος κέρδισε έδρα έναντι υποψηφίου των Εργατικών.

Το εκλογικό αποτέλεσμα είναι ένα τρομερό χαστούκι στο κόμμα των Συντηρητικών που κυβέρνησαν βουτηγμένοι στα σκάνδαλα, την διαφθορά και την αλαζονία εφαρμόζοντας τις πιο ακραίες νεοφιλελεύθερες και φιλοπόλεμες πολιτικές με καταστροφικά αποτελέσματα για το βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Έτσι οι Συντηρητικοί χάνουν τις έδρες δεκάδων υπουργών και πρωτοκλασάτων στελεχών και κυρίως όλων των πρωθυπουργών τους από το 2010 (εκτός του Σούνακ), ανάμεσά τους την έδρα του Ντέιβιντ Κάμερον, της Τερέζα Μέι, του Μπόρις Τζόνσον κ.ά.

Η Βρετανία γνωρίζει ήδη τις συνέπειες των αντι-ρωσικών κυρώσεων και τους περιορισμούς στην αγορά ενέργειας από τη Ρωσία οι οποίοι έχουν προκαλέσει ένα μπούμερανγκ στην οικονομία της. Από τα τέλη του 2023 η οικονομία βρίσκεται σε τροχιά ύφεσης με την βιομηχανική της παραγωγή να μειώνεται συνεχώς (1% το 2024) και τον κλάδο των κατασκευών που πάνω του έχει στηριχτεί μεγάλο μέρος της διατήρησης του ΑΕΠ να συρρικνώνεται (2,2% πρώτο τρίμηνο του 2024).

Στοιχεία που δημοσιεύτηκαν για την περίοδο 2021-2022 δείχνουν πως από τα 14,4 εκατομμύρια ανθρώπους που ζούσαν στη φτώχεια στο Ηνωμένο Βασίλειο 8,1 εκατομμύρια ήταν ενήλικες σε ηλικία εργασίας, 4,2 εκατομμύρια παιδιά και 2,1 εκατομμύρια συνταξιούχοι. 1 στους 5 ανθρώπους δεν μπορούσε να αγοράσει φαγητό ή να πληρώσει τους λογαριασμούς ενέργειας ενώ 4 στους 10, ζούσαν σε κατάσταση «πολύ βαθιάς» φτώχειας. Το 87% των φτωχών οικογενειών που λαμβάνουν κρατική στήριξη δεν μπορεί να αγοράσει τουλάχιστον ένα βασικό προϊόν και το 76% αντιμετωπίζει πείνα. Το 40% των οικογενειών χαμηλού εισοδήματος δεν μπορεί να πληρώσει λογαριασμούς και χρέη, ενώ 3,7 εκατομμύρια οικογένειες έχουν αποταμιεύσεις μικρότερες από 200 λίρες (230 ευρώ). Οι πρώτες μαζικές και οργανωμένες αντιδράσεις σε αυτή την κοινωνική καταστροφή εκδηλώθηκαν το 2022 με ένα μεγάλο απεργιακό κύμα (το σημαντικότερο από την δεκαετία του 1980) στο οποίο σημαντικοί κλάδοι εργαζομένων (υγεία, μεταφορές, εκπαίδευση) πάλεψαν για αυξήσεις σε μισθούς και σταμάτημα των περικοπών. Σε μεγάλο βαθμό, εν απουσία άλλης εναλλακτικής για τους εργαζόμενους, η νίκη των Εργατικών εκφράζει με έναν στρεβλό τρόπο αυτό το κύμα αγώνων που προηγήθηκε.

Όμως πόσο ικανοί είναι οι Εργατικοί να εφαρμόσουν μια διαφορετική πολιτική; Με επικεφαλής τον «Sir» Κιρ Στάρμερ (πρώτο ηγέτη των Εργατικών με τίτλο ευγενείας) έναν κυνικό αριβίστα του βρετανικού κατεστημένου πρώην αρχηγό της Εισαγγελικής Υπηρεσίας του Στέμματος, ο δρόμος που έχουν να διανύσουν οι Εργατικοί σε μια γερασμένη και σε κρίση ιμπεριαλιστική Βρετανία φαίνεται να είναι ήδη προδιαγεγραμμένος.

Με δεδομένο πως το προεκλογικό τους πρόγραμμα δεν υπόσχεται παρά αόριστα «καλύτερες μέρες» για τους φτωχούς χωρίς να αγγίζει ούτε στο ελάχιστο τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου διατηρεί παράλληλα όλες τις βασικές στρατηγικές επιλογές των Συντηρητικών (δέσιμο στο άρμα των ΗΠΑ, πόλεμος στην Ουκρανία κ.λπ.) με μόνη φραστική διαφοροποίηση την «πρόθεση» αναγνώρισης παλαιστινιακού κράτους.

Σε κάθε περίπτωση, η επόμενη κυβέρνηση με τα νέα «αστέρια» της βρετανικής πολιτικής θα βρεθεί σε αδιέξοδο από το υψηλό χρέος, τα υψηλά επιτόκια και την ύφεση και γρήγορα θα προβεί στις προσφιλείς για τους νεοφιλελεύθερους «επώδυνες» περικοπές στις δημόσιες υπηρεσίες που καταρρέουν και σε αυξήσεις φόρων που βρίσκονται ήδη σε υψηλό 80 ετών.

Π.Μ