Πορεία ολοταχώς προς ένα ΝΑΤΟ του Ειρηνικού

Η εμβάθυνση των σχέσεων ΗΠΑ-ΝΑΤΟ με την Ιαπωνία και τον Quad

Στις 25 Ιανουαρίου 2023, το ΝΑΤΟ ξεκίνησε μια πρωτοβουλία με την ονομασία «Futures in the Indo-Pacific» (Το Μέλλον στον Ινδο-Ειρηνικό). Αυτή η προσπάθεια έχει αναπτυχθεί μέσω του Προγράμματος του NATO Science for Peace and Security (SPS – Επιστήμη για την Ειρήνη και την Ασφάλεια – !!!) και θα αποτελείται από μια σειρά συζητήσεων μεταξύ ειδικών από το Βέλγιο, την Αυστραλία, τη Γαλλία και την Ιαπωνία, για τα επόμενα δύο χρόνια. Το άνοιγμα των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ προς τον Ειρηνικό Ωκεανό και τη Νοτιοανατολική Ασία γενικότερα δεν είναι βέβαια κάτι που ξεκινάει τώρα, αλλά στοχεύει στον περιορισμό και την ανάσχεση της διεθνούς ανόδου της Κίνας.

Για να γίνει κατανοητό το γεωπολιτικό πλαίσιο πρέπει να αναφερθούν οι δεσμοί που υπάρχουν ήδη μεταξύ των ΗΠΑ και διαφόρων κρατών της περιοχής μέσα από διάφορες αμυντικές συμφωνίες, εξοπλιστικά προγράμματα και στρατιωτικές ασκήσεις:

1. AUKUS (Australia, United Kingdom, United States): Μια τριμερής συμφωνία ασφαλείας ανάμεσα στην Αυστραλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ. Επικεντρώνεται στη χρήση και κατασκευή υποβρυχίων με πυρηνική τεχνολογία, ασκήσεις «υβριδικού πολέμου», υποδομές, τεχνολογία κ.ά.

2. Ιαπωνία: Η Ιαπωνία και το ΝΑΤΟ επιδιώκουν να αυξήσουν τη συνεργασία τους σε θέματα κυβερνοασφάλειας και κυρίως στο στρατιωτικό κομμάτι, με το ΝΑΤΟ να ανοίγει το πρώτο του γραφείο στο Τόκιο. Επιπλέον η ιαπωνική κυβέρνηση, με το βλέμμα ενάντια στην Κίνα, έχει αυξήσει τα εξοπλιστικά της προγράμματα κατά 20%.

3. Ν. Κορέα: ΗΠΑ και Ν. Κορέα έχουν δεσμευτεί να ενισχύσουν την «αποτροπή» κατά της Βόρειας Κορέας, συμπεριλαμβανομένης της αποστολής πυρηνικά οπλισμένων αμερικανικών υποβρυχίων και άλλων στρατιωτικών μέσων στη Ν. Κορέα.

4. Φιλιππίνες: Οι ΗΠΑ έχουν εγκαταστήσει στο νησί πυραυλικά συστήματα και διενεργούν κοινές στρατιωτικές ασκήσεις.

5. Ινδία: Η παρουσία της στον Quad αλλά και ως μέλος των BRICS, σε συνδυασμό με τη δική της άνοδο στο παγκόσμιο σύστημα, φέρνει την Ινδία να ισορροπεί μεταξύ δυτικών και ανατολικών ιμπεριαλιστών. Παρά τη στάση της να μην καταδικάσει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Ινδία έχει πολλά αντικρουόμενα συμφέροντα με την Κίνα αλλά και στρατιωτικές υποχρεώσεις στα πλαίσια του Quad.

6. Βιετνάμ: Παρά το σφαγείο που αποτέλεσε για τον λαό του Βιετνάμ ο πόλεμος του 1955-1975 από τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό, οι ΗΠΑ προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την παραδοσιακή αντιπαλότητα Κίνας-Βιετνάμ (τη δεκαετία του 1970 είχαν εμπλακεί σε έναν πόλεμο, μια τραυματική εμπειρία μετά τη νίκη της βιετναμέζικης επανάστασης), πραγματοποιώντας συχνά κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με προοπτική εμβάθυνσης των σχέσεών τους.

Τον Μάιο παρατηρήθηκε πολύ έντονη κινητικότητα στην περιοχή με συναντήσεις να γίνονται σε επίπεδο ΝΑΤΟ – Ιαπωνίας, Quad, αλλά και G7 στη Χιροσίμα. Τον περασμένο μήνα, η Ιαπωνία φιλοξένησε μια αντιπροσωπεία από το Τμήμα Συνεργατικής Ασφάλειας του ΝΑΤΟ, η οποία συναντήθηκε με ανώτερους στρατιωτικούς ηγέτες για να «συζητήσουν την τρέχουσα στρατιωτική συνεργασία και τις ευκαιρίες για την προώθηση μιας ισχυρότερης σχέσης», καθώς και μελλοντικές κοινές ασκήσεις με τις ένοπλες δυνάμεις της Ιαπωνίας. Αυτό πήρε σάρκα και οστά με την συμφωνία για εγκατάσταση γραφείου του ΝΑΤΟ στη χώρα. Επιπλέον, Ιαπωνία και Βρετανία υπέγραψαν Αμυντική Συμφωνία στη Χιροσίμα μετά τη Σύνοδο των G7 στις 18/5. Αντίστοιχη εμβάθυνση των σχέσεων γίνεται και σε επίπεδο Quad, όπου τα κράτη-μέλη του διαλόγου εντείνουν τις δαπάνες σε εξοπλιστικά και υποδομές προς «αποτροπή κινήσεων επιβολής στην περιοχή» υπονοώντας την επίσης επικίνδυνη κινητικότητα της Κίνας στη θάλασσα της Νοτιοανατολικής Ασίας. Από εκεί περνάει το 1/3 του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου και η Κίνα έχει εγκαταστήσει στρατιωτικές βάσεις σε βραχονησίδες αλλά και νέα τεχνητά νησιά, για να διασφαλίσει τους θαλάσσιους δρόμους της απέναντι στην αμερικανονατοϊκή περικύκλωση που επιχειρείται στην περιοχή.

«Οι δυτικές χώρες επιδιώκουν να δημιουργήσουν νέες παγκόσμιες συμμαχίες που θυμίζουν αυτές που είχαν σφυρηλατήσει οι δυνάμεις του Άξονα πριν από τον Β’ΠΠ», δήλωσε ο ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν. Η Κίνα βλέποντας το σχηματισμό ενός «ΝΑΤΟ του Ειρηνικού» μιλάει για ψυχροπολεμικές λογικές και τακτικές. «Η Ασία είναι μια άγκυρα ειρήνης και τη σταθερότητας και μια πολλά υποσχόμενη γη για συνεργασία και ανάπτυξη, όχι ένα πεδίο γεωπολιτικών ανταγωνισμών», δήλωσε η εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Μάο Νινγκ όταν αναφέρθηκε για το θέμα κατά τη διάρκεια ενημέρωσης. Όπως όμως ξέρουμε καλά, όταν δύο μεγάλοι ανταγωνιστικοί ιμπεριαλισμοί κόπτονται με τέτοιο πάθος (και τόσα εξοπλιστικά προγράμματα) για τη «διασφάλιση της ειρήνης», τόσο αυτή η προοπτική εξανεμίζεται. Το κλίμα στη Νοτιοανατολική Ασία και τον Ειρηνικό μυρίζει πολεμικές προετοιμασίες.

Είναι επίσης ξεκάθαρο ότι στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ η ραγδαία επέκταση στον Ειρηνικό έχει άμεση σύνδεση με την επέκταση του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη για τον περιορισμό της Ρωσίας, που ως αποτέλεσμα είχε και έχει τον πόλεμο της Ουκρανίας και έναν αιματηρό απολογισμό σε χιλιάδες ανθρώπινες ζωές. Στο μέτωπο αυτό η παρουσία των ΗΠΑ -ΝΑΤΟ γίνεται όλο και πιο φανερή και επίμονη, καθώς ανοίγει πλέον η πόρτα για να ξεπεραστούν οι «ευρωπαίοι μεσάζοντες» και να εμπλακεί ευθέως το ΝΑΤΟ παρέχοντας στην Ουκρανία μαχητικά αεροσκάφη F-16. Στην τελευταία Σύνοδο των G7 η Βρετανία και η Ολλανδία δήλωσαν ότι χτίζουν έναν «διεθνή συνασπισμό» για να βοηθήσουν την Ουκρανία να προμηθευτεί F-16 καθώς επιδιώκει να βελτιώσει την άμυνά της έναντι των ρωσικών αεροπορικών επιθέσεων. Λίγες μέρες μετά ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ενέκρινε την έναρξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τους Ουκρανούς πιλότους των F-16. Η εκπαίδευση ξεκίνησε στην Πολωνία, που συνορεύει με την Ουκρανία και τη Ρωσία, στις 23/5. Η Ρωσία έχει δηλώσει πως η παράδοση μαχητικών F-16 στην Ουκρανία θα ήγειρε ζήτημα εμπλοκής του NATO στην ένοπλη σύρραξη. «Είναι σημαντικό οι ΗΠΑ να είναι πλήρως ενήμερες για τη ρωσική αντίδραση», τόνισε ο κ. Αντόνοφ. Από την πλευρά του, ο Ζελένσκι διαβεβαιώνει πως τα αεροσκάφη αυτά δεν θα επιχειρήσουν στον εναέριο χώρο της Ρωσίας.

Η συνεχής κλιμάκωση στην Ουκρανία και η κούρσα των εξοπλισμών στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού κάνουν το σενάριο ενός γενικευμένου Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου (αυτή τη φορά με πυρηνικά) όλο και πιο ρεαλιστικό. Το βάθεμα του ανταγωνισμού των ιμπεριαλιστών Δύσης – Ανατολής, σε συνδυασμό με την βαθύτατη κρίση του καπιταλιστικού συστήματος, μάς φέρνει αντιμέτωπους με τον τρόμο ενός ακόμη παγκόσμιου σφαγείου. Μόνη ρεαλιστική λύση να γκρεμίσουμε από τα θεμέλια το καπιταλιστικό σύστημα οικοδομώντας ένα διεθνιστικό αντιπολεμικό – αντικαπιταλιστικό κίνημα. Για το παγκόσμιο προλεταριάτο πράγματι «δεν υπάρχει εναλλακτική» πέρα από τη σύγκρουση με τα πολεμικά σχέδια των καπιταλιστών προτάσσοντας την προοπτική της Σοσιαλιστικής Επανάστασης.

* Χρήσιμοι σύνδεσμοι και άρθρα ανάλυσης για την περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού:

https://www.okde.gr/archives/2329

https://www.okde.gr/archives/12860

https://www.okde.gr/archives/17191

https://www.okde.gr/archives/19377