Η μνήμη της Παρισινής Κομμούνα εμπνέει τους εξεγερμένους του σήμερα
Αναδημοσίευση από την Εργατική Πάλη Απριλίου
Η φετινή επέτειος της Παρισινής Κομμούνας έχει ιδιαίτερη σημασία. Οι εργατικές μάζες στην Γαλλία απεργούν για να σώσουν τις ζωές τους και εξεγείρονται για να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους ενάντια στην κυβέρνηση του Μακρόν. Ο τρόμος που προκάλεσε στους καταπιεστές όλου του κόσμου, η πρώτη σοσιαλιστική επανάσταση στην ιστορία που κατάφερε να εγκαθιδρύσει εργατική κυβέρνηση, παρά τον σύντομο βίο της, παραμένει μέχρι και σήμερα πιο έντονος από ποτέ.
Το 1851 ο Λουδοβίκος Βοναπάρτης οργάνωσε πραξικόπημα διαλύοντας την Β’ Γαλλική Δημοκρατία. Ενώ υπήρξε μια μεγάλη ανάπτυξη της βιομηχανίας στα χρόνια 1850-1875 με αλματώδη αύξηση του προλεταριάτου και αύξηση των μισθών κατά 20%, το βιοτικό επίπεδο στην πλειοψηφία των εργατικών στρωμάτων παρέμενε αξιοθρήνητο. Το καθεστώς του Λουδοβίκου διήρκησε μέχρι το 1970 και έληξε με τον Γάλλο-Πρωσικό πόλεμο. Η αστική τάξη σχηματίζει κυβέρνηση «εθνικής άμυνας» και στην ανάγκη να υπερασπιστεί την πρωτεύουσα από τους Γερμανούς εισβολείς οπλίζει το προλεταριάτο. Τελικώς πολιορκείται από τις 18 Σεπτεμβρίου μέχρι τις 27 Ιανουαρίου του 1871 από τα πρωσικά στρατεύματα με επικεφαλής τον καγκελάριο Μπίσμαρκ. Οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης κατά την διάρκεια της πολιορκίας προκάλεσαν εξέγερση με ηγέτη τον Μπλανκί. Μετά την συνθηκολόγηση του Παρισιού η δημοκρατική κυβέρνηση των Βερσαλλιών που συγκροτήθηκε με επικεφαλής τον Θιέρσο, προσπάθησε να αφοπλίσει τους εργάτες. Οι ένοπλοι εργάτες μέσα στο κλίμα της εξέγερσης και της προδοσίας της αστικής τους τάξης αρνούνται να παραδώσουν τα όπλα και στις 18 Μάρτη καταλαμβάνουν το Παρίσι μετά από νικηφόρα σύγκρουση με την κυβέρνηση του Θιέρσου. Στις 28 Μάρτη ανακηρύσσεται η πρώτη εργατική κυβέρνηση στην ιστορία ή αλλιώς Παρισινή Κομμούνα. Το Παρίσι θα ακολουθήσουν και άλλες πόλεις με παρόμοιες επαναστατικές κινήσεις.
Η αστική τάξη της Γαλλίας συμμάχησε με τον «εθνικό εχθρό» της που μέχρι τότε πολεμούσε, ο οποίος έγινε ο ταξικός της σύμμαχος για να καταπνίξει τους εξεγερμένους, καταφέρνοντας να ανασυγκροτηθεί στις Βερσαλλίες και να πείσει αρκετά μικροαστικά στρώματα να παλέψουν για αυτήν. Έτσι η ζωή της Κομμούνας είχε σύντομη διάρκεια μέχρι την ηρωική της αντίσταση στις 28 Μαΐου εναντίον της εισβολής των στρατευμάτων των Βερσαλλιών στην πόλη. Το μίσος της αστικής τάξης απέναντι σε όσους αμφισβήτησαν την κυριαρχία της φάνηκε στις επόμενες αιματηρές εβδομάδες που ακολούθησαν, με πάνω από 30 χιλιάδες εκτελέσεις.
Παρά την σύντομη διάρκεια της, η εργατική κυβέρνηση κατάφερε να πάρει πρωτοπόρα μέτρα, δίνοντας το παράδειγμα ότι μπορεί να υπάρξει ένας ισότιμος σοσιαλιστικός κόσμος. Κατάργησε την στρατιωτική θητεία και τον τακτικό στρατό, ορίζοντας ως μοναδική ένοπλη δύναμη την εθνοφρουρά, στην οποία άνηκε οποιοσδήποτε ήταν ικανός να κρατάει όπλο. Χάρισε όλα τα νοίκια για τις κατοικίες από τον Οκτώβρη του 1970 ως τον Απρίλη του 1971. Ανέδειξε τον διεθνιστικό της χαρακτήρα επικυρώνοντας την εκλογή ξένων υπηκόων σε αξιώματα. Αποφάσισε ότι ο μεγαλύτερος μισθός οποιουδήποτε υπαλλήλου της Κομμούνας δεν θα ξεπερνούσε τον μισθό του εργάτη. Κατέγραψε τα εργοστάσια και τους μύλους που είχαν κλείσει από τους καπιταλιστές, για να θέσει την παραγωγή πάνω σε κοινωνική βάση και την λειτουργία τους από τους ίδιους τους εργάτες που εργάζονταν πριν σε αυτά, κάνοντας τα πρώτα βήματα προς μια σοσιαλιστική οικονομία. Κατάργησε τη νυχτερινή δουλειά των εργατών στους φούρνους καθώς και τα γραφεία εξεύρεσης εργασίας που τα διαχειρίζονταν αστυνομικοί φορείς. Έκλεισε τα ενεχυροδανειστήρια που κερδοσκοπούσαν από την εκμετάλλευση των εργατών και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Διαχώρισε την εκκλησία από το κράτος, καταργώντας όλες τις επιχορηγήσεις για θρησκευτικούς σκοπούς, καθώς και τη μετατροπή όλων των εκκλησιαστικών κτηρίων σε εθνική ιδιοκτησία.
Αυτό που έλειψε όμως στην Παρισινή Κομμούνα ήταν ο χρόνος, δεν πρόλαβε να οργανώσει την άμυνα της, να εξετάσει προσεκτικά την κατάσταση και να εφαρμόσει το πρόγραμμα της. Παρασύρθηκε από την αλλαγή της κοινωνίας, ενώ τα μέλη της εργατικής κυβέρνησης αποτελούνταν κυρίως από μπλανκιστές και προυντιστές με έλλειψη γνώσης του επιστημονικού σοσιαλισμού. Χαρακτηριστική ήταν η «μεγαλοψυχία» της προς την αστική τάξη την οποία δυστυχώς πλήρωσε. Υποτίμησε την αστική της κυβέρνηση και της έδωσε χρόνο να ανασυνταχθεί στις Βερσαλλίες για την αντεπίθεση της. Δεν πραγματοποίησε κατάληψη της Τράπεζας της Γαλλίας που θα παρέλυε την αστική τάξη θα ασκούσε μεγάλη πίεση εναντίον της.
Τα λάθη της Παρισινής Κομμούνας βοήθησαν το προλεταριάτο να διδαχθεί από αυτά, ώστε να είναι προετοιμασμένο για τις μελλοντικές επαναστάσεις. Στο Παρίσι η επανάσταση ήταν σε μεγάλο βαθμό αυθόρμητη και άρα απροετοίμαστη για τις τεράστιες δυσκολίες που ξεκινούν με την κατάληψη της εξουσίας. Η πρωτοπορία όμως οργάνωση και προετοιμασία, διαρκή απεύθυνση στις μάζες και ρίζωμα σε αυτές ώστε να συντρίψει την αστική κρατική μηχανή και να οργανώσει στρατό και πολιτοφυλακές, ένα δικό της κράτος για να αντιμετωπίσει τον ανελέητο ταξικό εχθρό. Από τα διδάγματα της ήττας της Κομμούνας ο Λένιν και ο Τρότσκι εξέτασαν προσεχτικά τα καθήκοντα του προλεταριάτου και της εργατικής κυβέρνησης και προετοιμάστηκαν με χρόνια δουλειάς για την ολοκλήρωση της νίκης της Ρώσικης Επανάστασης. Τα διδάγματα της Κομμούνας θα φωτίζουν τον δρόμο της νίκης για τους αγώνες της τάξης μας, τον αγώνα που δίνουν οι εξεγερμένοι απόγονοι της στις μέρες μας στη Γαλλία.
