60 χρόνια από τον θάνατο του Στάλιν

Στις 5 Μαρτίου συμπληρώθηκαν 60 χρόνια από τον θάνατο του Ιωσήφ Βησαριόνοβιτς Τζουγκασβίλι (Στάλιν), του ανθρώπου που συμπύκνωσε τον εκφυλισμό της Οκτωβριανής Επανάστασης, τη διάλυση της Κομμουνιστικής Διεθνούς, ιστορικές ήττες της εργατικής τάξης, τη δυσφήμιση του Σοσιαλισμού και του Κομμουνισμού.

Ο Στάλιν γεννήθηκε το 1879 στη Γεωργία, σε οικογένεια πρώην δουλοπάροικων. Πήρε υποτροφία για τη θεολογική σχολή της Τιφλίδας, όπου συνδέθηκε με μια μυστική αυτονομιστική οργάνωση. Το 1901, μπήκε στο Σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα και στο 2ο Συνεδρίο συντάχθηκε με τον Μαρτόφ, σε αντιπαράθεση με τον Λένιν, για τον χαρακτήρα του κόμματος. Τον Απρίλη του 1902 συνελλήφθη για τον συντονισμό της απεργίας στις εγκαταστάσεις του Ρότσιλντ στο Μπακού και εξορίστηκε για 18 μήνες στη Σιβηρία. Το 1904, δραπετεύει και οργανώνει εκ νέου απεργίες και διαδηλώσεις. Το 1912, μπαίνει στη σύνταξη της Πράβντα και στην Κεντρική Επιτροπή των Μπολσεβίκων, ενώ αργότερα την ίδια χρονιά συλλαμβάνεται και εξορίζεται ισόβια στη Σιβηρία.

Εκείνη την περίοδο υιοθέτησε την άποψη των Μενσεβίκων για το χαρακτήρα της επανάστασης στη Ρωσία, που έβλεπε μόνο λύση των αστικοδημοκρατικών προβλημάτων οπωσδήποτε υπό την εξουσία της «προοδευτικής» αστικής τάξης. Γι’ αυτό και στην κρίσιμο περίοδο από την ανατροπή του Τσάρου (Φλεβάρης 1917) μέχρι τον επανεξοπλισμό των Μπολσεβίκων (ιδιαίτερα με τις Θέσεις του Απρίλη του Λένιν) και την Οκτωβριανή Επανάσταση, ο Στάλιν αρχικά είχε υποστηρίξει την αστική Προσωρινή Κυβέρνηση και μετά τήρησε σιγή ιχθύος, παραμένοντας σε δευτερεύοντα καθήκοντα στην τιτάνια σύγκρουση που εξελισσόταν για τη νίκη της επανάστασης.

Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, ο Στάλιν έγινε «επίτροπος εθνοτήτων», θέση από την οποία αντιμετώπισε με ιδιαίτερη ωμότητα τα εθνικά προβλήματα στη Γεωργία, υιοθετώντας ουσιαστικά την στάση του παραδοσιακού μεγαλορώσικου σωβινισμού.

Σαν επαναστάτες μαρξιστές δεν προσπαθούμε να βρούμε τη ρίζα των κοινωνικών φαινομένων στα φυσικά πρόσωπα καθαυτά, αλλά στις αντικειμενικές συνθήκες, οι οποίες διαμορφώνουν και το πλαίσιο για το ρόλο των ατόμων. Πολλές απόψεις, τόσο αστών όσο και μέσα στο εργατικό κίνημα, χαρακτηρίζουν τον σταλινισμό ως φυσικό επακόλουθο του Μαρξισμού και του «γραφειοκρατισμού» ή «αυταρχισμού» του Λένιν. Στην πραγματικότητα, από το 1924 και μετά, η επικράτηση της γραφειοκρατίας στη Σοβιετική Ένωση οφείλεται κυρίως στις συνθήκες οικονονική ερήμωσης από τον παγκόσμιο και τον εμφύλιο πόλεμο, και κυρίως στην αποτυχία της επανάστασης στην Ευρώπη, που άφησε απομονωμένη τη Σοβιετική Ένωση.

Έτσι αναδύθηκε μια προνομιούχα κάστα στο σοβιετικό κράτος και το μπολσεβίκικο κόμμα. Μετά τον θάνατο του Λένιν, από τη μια η γραφειοκρατία και η εξουσία της μετουσιώνονταν στην κλίκα γύρω από τον Στάλιν, ενώ η επαναστατική πτέρυγα γύρω από τον Τρότσκι.

Με την επικράτηση της γραφειοκρατίας, η πορεία της επανάστασης τόσο στην ΕΣΣΔ όσο και διεθνώς θα πάρει δραματική τροπή. Σειρά αντιμαρξιστικών σοφισμάτων (σοσιαλισμός σε μια χώρα, σοσιαλφασιμός, τρίτη και τελευταία περίοδος του καπιταλισμού κ.α.) κατασκευάστηκαν για να στηρίξουν τα προνόμια των σφετεριστών της σοβιετικής εξουσίας, ενώ η εργατική τάξη έζησε συντριπτικές ήττες και πλήρωσε με ποτάμια αίματος τα κεντριστικά ζιγκ–ζαγκ των σταλινικών.

Στην ίδια τη Σοβιετική Ένωση απλώθηκε ένα δίκτυο τρομοκρατίας (μυστικές υπηρεσίες κ.α.). Τεράστιο μέρος της ηγεσίας του Κόκκινου Στρατού και όλη η ηγεσία του Μπολσεβικικού Κόμματος στην Οκτωβριανή Επανάσταση θα δικαστούν στις διαβόητες Δίκες της Μόσχας και θα εκτελεστούν ή θα σταλούν στα χιλιάδες γκουλάγκ που γέμισαν τις στέπες και τη Σιβηρία. Αυτές οι σταλινικές εκκαθαρίσεις έφεραν στις αρχές του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου τον Κόκκινο Στρατό στα πρόθυρα της διάλυσης και τους Ναζί στις πύλες της Μόσχας.

Η προδοσία της Κινέζικης Επανάστασης του 1925–27 από τους σταλινικούς, η αποδυνάμωση των ΚΚ διεθνώς από την υπεραριστερή στροφή της «τρίτης περιόδου», με πιο τρανταχτό παράδειγμα την παράλυση του γερμανικού προλεταριάτου που θ’ ανοίξει τον δρόμο στο Χίτλερ, τα «Λαϊκά Μέτωπα» των ΚΚ με τις «προοδευτικές εθνικές και δημοκρατικές» αστικές τάξεις που θα οδηγήσουν στην προδοσία της Ισπανικής Επανάστασης, το σύμφωνο μη επίθεσης Ρίπερντροπ–Μολότοφ για μια «ειρηνική συνύπαρξη» του γερμανικού ιμπεριαλισμού και σταλινικής γραφειοκρατίας, η συμμαχία της ΕΣΣΔ με τη δυτική ιμπεριαλιστική μπουρζουαζία των ΗΠΑ, Γαλλίας και Βρετανίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που θα εξασθενίσει ή θα τσακίσει τις επαναστατικές δυνατότητες σε σειρά χωρών (μεταξύ αυτών και η Ελλάδα) είναι κάποιοι χαρακτηριστικοί σταθμοί της «προσφοράς» του Στάλιν.

22 χρόνια μετά την πτώση του «υπαρκτού σοσιαλισμού», το σταλινικό τραύμα στη συνείδηση της εργατικής τάξης δεν έχει ακόμα γιατρευτεί. Είναι επιτακτικό να καθαριστεί από τη γάγγραινα του σταλινισμού το απελευθερωτικό όραμα του Κομμουνισμού, για να δώσει πνοή μια νέα πρόταση οργάνωσης της κοινωνίας, στον αντίποδα της εκμετάλλευσης και της βαρβαρότητας του καπιταλισμού, που ουδεμία σχέση θα έχει με τα σταλινικά τερατουργήματα του «υπαρκτού».