Βαλτώνει η ελληνική οικονομία. Έρχεται νέο καταστροφικό μνημόνιο

Βαλτώνει η ελληνική οικονομία

Έρχεται νέο καταστροφικό μνημόνιο

Από την Εργατική Πάλη Σεπτεμβρίου

– 

Όλο και πιο ξεκάθαρα φαίνονται τα σημάδια μιας τεράστιας συρρίκνωσης της ελληνικής οικονομίας, έπειτα κι απ’ την βαρύγδουπη «επανεκκίνηση» μέσω της άρσης των περιοριστικών μέτρων και του τουριστικού ανοίγματος. Η «βαριά βιομηχανία του τουρισμού» εξελίχθηκε σε παταγώδη αποτυχία: το καλοκαίρι, οι αφίξεις έπιασαν μόλις το 16% και τα έσοδα μόλις το 1/6 σε σύγκριση με πέρσι. Μάλιστα πολλές περιοχές είχαν μειώσεις αφίξεων έως και 70% τον μήνα αιχμής Αύγουστο.

Η νέα χρεωκοπία του ελληνικού καπιταλισμού μπορεί να επιταχύνθηκε απ’ τις επιπτώσεις του κορονοϊού, όμως δεν δημιουργήθηκε ξαφνικά, τώρα, όπως θέλουν να λένε η κυβέρνηση και τα παπαγαλάκια της. Πρόκειται για ακόμα μια βαθιά κρίση, μέσα στη διαρκή υποβάθμιση και παρακμή που βιώνει την τελευταία 10ετία, με τα πολλαπλά μνημόνια, και όπου έρχεται η εμφάνιση της πανδημίας να δώσει τη χαριστική βολή, φέρνοντας ακόμα πιο βάρβαρα μνημόνια.

Πριν λίγες μέρες, βγήκε η έκθεση της ΕΛΣΤΑΤ, που δεν μπορεί να κρύψει την κατάσταση: η μεγαλύτερη ύφεση της ελληνικής οικονομίας μεταπολεμικά (–15,2% το β΄ τρίμηνο 2020 σε σύγκριση με το 2019), με το ΑΕΠ σε απόλυτους αριθμούς να πισωγυρίζει 25 χρόνια και το χρέος να αναμένεται να σπάσει ρεκόρ, ξεπερνώντας το 200–210% του ΑΕΠ στο τέλος του 2020. Παρόλα αυτά, ο ξέφρενος δανεισμός δεν σταματά, με την έκδοση 10ετούς ομολόγου ύψους 1,5 δισ. στις «αγορές», φορτώνοντας κι άλλα χρέη στην ελληνική αποικία χρέους – τα οποία η κυβέρνηση, μ’ ένα κρεσέντο «δημιουργικής λογιστικής», αθροίζει στα διαθέσιμα που υπάρχουν στο «μαξιλάρι»!

Το έλλειμμα στον προϋπολογισμό επανέρχεται και μπορεί να ξεπεράσει το 6% ή και το 10% (όσο πριν το πρώτο μνημόνιο). Όλα αυτά συνοδευόμενα από μια σταθερή αποεπένδυση (–10,3% οι ιδιωτικές επενδύσεις το α΄ εξάμηνο 2020), φθίνουσα παραγωγικότητα, πτώση της μεταποίησης. μείωση της κατανάλωσης (–10,1%), μείωση των εξαγωγών (–32,2% το α’ εξάμηνο 2020), έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (–1,4 δισ. μέχρι τον Ιούλιο).

Παράλληλα, σύμφωνα με την Εθνική Τράπεζα, το 1/3 των «μικρομεσαίων» επιχειρήσεων δεν θα επιβιώσει, ενώ οι εξαγγελίες περί μειώσεων φόρων στη «μεσαία τάξη» παραπέμπονται στις καλένδες (λόγω και των νέων υπέρογκων εξοπλισμών). Η οικονομία έχει γίνει «τοξική», παράγοντας διαρκώς χρέη, όλων προς όλους: το 2020, το συνολικό χρέος του ιδιωτικού τομέα (1/3 ιδιώτες/νοικοκυριά, 2/3 επιχειρήσεις) ανέρχεται σε 234 δισ. (105,6 δισ. στην εφορία, 91,7 δισ. στις τράπεζες και τις εταιρίες–γύπες «διαχείρισης χρέους», 36,3 δισ. στα ασφαλιστικά ταμεία).

Τα ποσά του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ, που τόσο διαφήμιζαν κυβέρνηση και αστική τάξη, αποδείχθηκαν μια απάτη. Από τη μια, είναι μειωμένα σε σχέση με τα προσδοκώμενα (πέραν των 12,5 δισ. δανείων, οι απευθείας χορηγήσεις θα είναι 16,5 δισ. από 22 που αναμένονταν). Είναι αστείο η κυβέρνηση να υπολογίζει το ποσό στα 70 δισ. αθροίζοντας και μαγειρεύοντας τελείως άσχετα νούμερα. Από την άλλη, η εκταμίευση θα είναι πολύ αργή και αυστηρώς ελεγχόμενη απ’ τους Ευρωπαίους δανειστές–ιμπεριαλιστές. Άρα πρόκειται για ποσά που όχι μόνο δεν επανεκκίνουν πραγματικά την οικονομία και δεν αναχαιτίζουν την ύφεση, αλλά προορίζονται για «επενδύσεις» όπως προγράμματα κατάρτισης, «πράσινη ενέργεια», «νεοφυής επιχειρηματικότητα», «εμβληματικά» έργα τύπου Ελληνικού και άλλες τέτοιες κομπίνες, που θα καταλήξουν στις ξεχειλωμένες τσέπες των «αρίστων». Ήδη έχουν ρημάξει δισεκατομμύρια από τα «μέτρα στήριξης της οικονομίας», ενώ συγκριτικά δόθηκαν ψίχουλα για στήριξη των εργαζομένων μέσα στην καραντίνα.

Έτσι, αυτή η κρίση θα δώσει το έναυσμα στους νεοφιλελεύθερους για μια νέα, σαρωτική επίθεση στο βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων και φτωχών λαϊκών στρωμάτων, ένα διαλυτικό χτύπημα στα δημόσια αγαθά, εργατικά–κοινωνικά δικαιώματα και κατακτήσεις. Η επίσημη ανεργία έχει σκαρφαλώσει στο 17%, με ένα μεγάλο κομμάτι να κρύβεται κάτω από την αύξηση του «μη ενεργού πληθυσμού» και βέβαια την ελαστική και άτυπη/μαύρη απασχόληση. Σύμφωνα με τον ΟΑΕΔ, τον Μάρτιο–Μάιο οι άνεργοι αυξήθηκαν περίπου κατά 400.000, φτάνοντας πλέον τα 1,1 εκ. Τα προγράμματα Sure και Συν–Εργασία επιβάλλουν μια ακόμα πιο ζοφερή «κανονικότητα» στο Νέο Σύστημα Εκμετάλλευσης, φτάνοντας ως τα «συμβόλαια μηδενικών ωρών», δηλαδή πλήρως ελαστικές σχέσεις, με «προσωρινές» (βλ. μόνιμες) μειώσεις μισθών που φτάνουν το 50% και με τη γενική συμπίεση όλων των μισθών προς τον βασικό των 534 ευρώ. Οι απλήρωτες υπερωρίες για τους εργαζόμενους που θα μπουν σε υποχρεωτική καραντίνα, τα μέτρα μείωσης των δώρων (υπολογισμός με τα 534 ευρώ, όχι με το σύνολο του μισθού) κ.ά. είναι δείγματα από το νέο αντεργατικό τσουνάμι. Ο τύπος του «εργαζόμενου φτωχού», μετακινούμενου ανάμεσα στην εργασία, ανεργία και υποαπασχόληση, εξαρτώμενου από πενιχρά επιδόματα–ελεημοσύνες θα είναι πλέον ο κανόνας, όταν ήδη το 50% ζει γύρω στο όριο της φτώχειας. Η νέα έκρηξη των ελλειμμάτων και χρεών θα σημάνει σαρωτικές μειώσεις σε κρατικές δαπάνες, επιθέσεις σε εκπαίδευση, υγεία, κοινωνική ασφάλιση, δημοτικές και κοινωνικές υπηρεσίες, εργαζόμενους στο δημόσιο κ.λπ., με συρρικνώσεις, λουκέτα, μειώσεις μισθών, ολοένα και πιο βαθιά εισβολή των ιδιωτών–αρπακτικών (υπεργολαβίες, ΣΔΙΤ και συμπράξεις, δίδακτρα κ.ά.). Η προστασία της α΄ κατοικίας ήδη μετατρέπεται σε «επιδότηση ενοικίου», δηλαδή αρπαγή των σπιτιών των λαϊκών οικογενειών.

Η ντόπια ελίτ, ανίκανη και αδιάφορη να εφαρμόσει ένα διαφορετικό σχέδιο (όπως αποκαλύπτει για ακόμα μια φορά και η ακραία νεοφιλελεύθερη έκθεση Πισαρίδη), εξαθλιώνει όλο και μεγαλύτερα κοινωνικά στρώματα. Είναι μαθημένη στη λαμογιά και τον παρασιτισμό και όσο ελέγχει την οικονομική ζωή της χώρας, τόσο περισσότερο θα απομυζά τον πλούτο, θα παροξύνει την υπερεκμετάλλευση της εργασίας και τις ανισότητες. Όσο «σφίγγει το ζωνάρι» της παγκόσμιας κρίσης, τόσο θα σέρνονται σε ατέλειωτα δάνεια από τους ιμπεριαλιστές και τις «αγορές», με μόνο αποτέλεσμα το βάθεμα της αποικίας χρέους και νέα μνημόνια, που θα πληρώσουν ξανά η εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα. Η μόνη λύση για να ξεφύγουμε απ’ αυτό τον βούρκο, είναι σκληροί ταξικοί αγώνες, που θα βάζουν μπροστά τις ανάγκες της εργατικής τάξης και των φτωχών, με ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα σωτηρίας, που θα υλοποιηθεί από μια επαναστατική Κυβέρνηση των Εργαζομένων.