Για μια κουλτούρα επίλυσης των διαφορών στα συνδικάτα (του Δημήτρη Κατσορίδα)

Για μια κουλτούρα επίλυσης των διαφορών στα συνδικάτα

–

Του Δημήτρη Κατσορίδα

–

(αφιερωμένο στη μνήμη του Ανέστη Ταρπάγκου)

Το τε­λευ­ταίο διά­στη­μα πα­ρα­τη­ρού­με μια όξυν­ση της δια­πά­λης στο εσω­τε­ρι­κό των συν­δι­κά­των, με απο­κο­ρύ­φω­μα τα όσα δια­δρα­μα­τί­στη­καν στο πρό­σφα­το 38ο Συ­νέ­δριο της Ομο­σπον­δί­ας Ιδιω­τι­κών Υπαλ­λή­λων Ελ­λά­δας (ΟΙΥΕ), το οποίο τε­λι­κά δεν πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε λόγω του πρω­το­φα­νούς σκη­νι­κού αγριό­τη­τας και των εκα­τέ­ρω­θεν κα­ταγ­γε­λιών. Συ­γκε­κρι­μέ­να, το ΠΑΜΕ κα­τη­γο­ρεί την πλειο­ψη­φία της ΟΙΥΕ ότι στο συ­νέ­δριο συμ­με­τεί­χαν αντι­πρό­σω­ποι, οι οποί­οι εκ­πο­ρεύ­ο­νται από ερ­γο­δο­τι­κούς μη­χα­νι­σμούς με την κά­λυ­ψη της Ομο­σπον­δί­ας, ενώ η πλειο­ψη­φία κα­τη­γο­ρεί το ΠΑΜΕ για τρα­μπου­κι­σμούς και πα­ρε­μπό­δι­ση των δια­δι­κα­σιών του συ­νε­δρί­ου επει­δή τα απο­τε­λέ­σμα­τα θα έδει­χναν ση­μα­ντι­κή μεί­ω­ση των δυ­νά­με­ών του. Όλα αυτά, συν­θέ­τουν ένα τοπίο το οποίο τα ήδη απα­ξιω­μέ­να συν­δι­κά­τα απα­ξιώ­νο­νται πιο πολύ στη συ­νεί­δη­ση του κό­σμου της ερ­γα­σί­ας, όπου τέ­τοιου τύπου δια­δι­κα­σί­ες του φαί­νο­νται εντε­λώς ξένες μπρο­στά στα προ­βλή­μα­τα που αντι­με­τω­πί­ζει. 

Είναι γε­γο­νός ότι η πο­ρεία των συν­δι­κά­των δεν ήταν ποτέ ευ­θύ­γραμ­μη. Συ­νο­δεύ­τη­κε από μια σειρά πα­θο­γέ­νειες, που το συ­νο­δεύ­ουν μέχρι σή­με­ρα, όπως η χρό­νια μεί­ω­ση της συν­δι­κα­λι­στι­κής πυ­κνό­τη­τας, ο ορ­γα­νω­τι­κός κα­τα­κερ­μα­τι­σμός εξαι­τί­ας της πλη­θώ­ρας συν­δι­κά­των, ο κλα­δι­κός συ­ντε­χνια­σμός, η έντο­νη πα­ρα­τα­ξιο­ποί­η­ση και κομ­μα­τι­κο­ποί­η­ση, οι ποι­κί­λες κρα­τι­κές πα­ρεμ­βά­σεις, η έλ­λει­ψη οι­κο­νο­μι­κής αυ­το­τέ­λειας, η τάση εν­σω­μά­τω­σης σε θε­σμούς του κρά­τους, οι πε­λα­τεια­κές σχέ­σεις, οι ελ­λι­πείς δη­μο­κρα­τι­κές δια­δι­κα­σί­ες, οι δια­χω­ρι­σμοί και τα δί­πο­λα στο εσω­τε­ρι­κό της ερ­γα­τι­κής τάξης, η άμ­βλυν­ση της τα­ξι­κής συ­νεί­δη­σης, η πα­ραί­τη­ση από τη δια­μόρ­φω­ση ενός ολο­κλη­ρω­μέ­νου συν­δι­κα­λι­στι­κού προ­γράμ­μα­τος που θα προ­τεί­νει ένα εναλ­λα­κτι­κό σχέ­διο οι­κο­νο­μι­κής και κοι­νω­νι­κής ορ­γά­νω­σης κτλ.

Συ­νο­δευό­με­να όλα αυτά με την επι­σφά­λεια στην ερ­γα­σία, την ανερ­γία, την εξά­πλω­ση των ευ­έ­λι­κτων μορ­φών απα­σχό­λη­σης, την απο­ρύθ­μι­ση της αγο­ράς ερ­γα­σί­ας, την αλ­λα­γή στη σύν­θε­ση της ερ­γα­τι­κής τάξης, την ανά­πτυ­ξη του τρι­το­γε­νούς τομέα της οι­κο­νο­μί­ας, την επί­θε­ση κατά του κρά­τους-πρό­νοιας, τη με­τάλ­λα­ξη του ερ­γα­τι­κού δι­καί­ου, την εξα­το­μί­κευ­ση των ερ­γα­σια­κών σχέ­σε­ων, τη συ­μπί­ε­ση των αμοι­βών, την κρίση εμπι­στο­σύ­νης στα συν­δι­κά­τα να δια­φυ­λά­ξουν τα κε­κτη­μέ­να, τη μεί­ω­ση της διάρ­κειας των ερ­γα­τι­κών αγώ­νων, την έλ­λει­ψη σω­μα­τεί­ων στους χώ­ρους δου­λειάς στον ιδιω­τι­κό τομέα κλπ., είχαν ως απο­τέ­λε­σμα την έντα­ση της ανα­σφά­λειας για τους ερ­γα­ζό­με­νους, η οποία σε συν­δυα­σμό με την αύ­ξη­ση της αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τας με­τα­ξύ τους, κα­θι­στά πιο δύ­σκο­λη τη διά­θε­ση για συλ­λο­γι­κή δράση, συν­θέ­το­ντας αυτό που ονο­μά­ζου­με κρίση του συν­δι­κα­λι­στι­κού κι­νή­μα­τος.

Η προ­α­να­φερ­θεί­σα κα­τά­στα­ση του ερ­γα­τι­κού-συν­δι­κα­λι­στι­κού κι­νή­μα­τος, εκτός του ότι επι­δει­νώ­θη­κε στα χρό­νια των μνη­μο­νί­ων, ακυ­ρώ­νο­ντας για τους ερ­γα­ζό­με­νους κα­τα­κτή­σεις ενός αιώνα, οδη­γεί, εξαι­τί­ας και των εσω­τε­ρι­κών του προ­βλη­μά­των, σε πλήρη εκ­φυ­λι­σμό και απα­ξί­ω­ση του θε­σμού στη συ­νεί­δη­ση του κό­σμου της ερ­γα­σί­ας.

Σε μια τέ­τοια κα­τά­στα­ση, οι δυ­νά­μεις που θα πρέ­πει να επω­μι­στούν το βάρος της ανα­συ­γκρό­τη­σης των συν­δι­κά­των είναι κατά κύριο λόγο της Αρι­στε­ράς. Άρα, αυτές πρέ­πει πρω­τί­στως να προ­βάλ­λουν μια άλλη κουλ­τού­ρα. Διότι, όπως είναι ιστο­ρι­κά κα­τα­γε­γραμ­μέ­νο, ακόμη και στις επο­χές των πέ­τρι­νων χρό­νων για την ερ­γα­τι­κή τάξη, που υπήρ­χαν ποι­κί­λες κρα­τι­κές και ερ­γο­δο­τι­κές πα­ρεμ­βά­σεις, διώ­ξεις και φυ­λα­κί­σεις συν­δι­κα­λι­στών και κυ­ριαρ­χού­σε ο ερ­γα­το­πα­τε­ρι­σμός και η αλ­λοί­ω­ση της θέ­λη­σης των ερ­γα­ζο­μέ­νων, τα οποία ελάμ­βα­ναν χώρα από την εποχή του Με­σο­πο­λέ­μου μέχρι τη με­τα­πο­λι­τευ­τι­κή πε­ρί­ο­δο (1974-1981), ήταν οι συν­δι­κα­λι­στι­κές δυ­νά­μεις της Αρι­στε­ράς που πά­λευαν για τον εκ­δη­μο­κρα­τι­σμό του συν­δι­κα­λι­στι­κού κι­νή­μα­τος και μά­λι­στα σε αντί­θε­ση με τις με­θό­δους επί­λυ­σης των δια­φο­ρών που χρη­σι­μο­ποιού­σαν οι αντί­πα­λοί της. Και αυτό επει­δή ο βα­σι­κός τους στό­χος ήταν η ενό­τη­τα της ερ­γα­τι­κής τάξης, ακόμη και με αυ­τούς που τους θε­ω­ρού­σαν πα­ρα­πλα­νη­μέ­νους και συ­σπει­ρώ­νο­νταν σε συν­δι­κά­τα που κυ­ριαρ­χού­σε η συ­νερ­γα­σία με κρα­τι­κούς και ερ­γο­δο­τι­κούς μη­χα­νι­σμούς. Συ­νε­πώς αντι­με­τώ­πι­ζαν το πρό­βλη­μα με πο­λι­τι­κούς τρό­πους και όχι με ορ­γα­νω­τι­κούς ή διοι­κη­τι­κούς.

Αυτή η κουλ­τού­ρα αντι­με­τώ­πι­σης των δια­φο­ρών θα πρέ­πει να απο­τε­λεί πα­ρά­δειγ­μα και να κα­τα­κτη­θεί εκ νέου, προ­κει­μέ­νου να αντι­με­τω­πι­στούν οι πα­θο­γέ­νειες του συν­δι­κα­λι­στι­κού κι­νή­μα­τος, ώστε να προ­σελ­κύ­σει ξανά τους ερ­γα­ζό­με­νους στις τά­ξεις του.