Η στρατιωτική μηχανή του Ισραήλ και τα πυρηνικά
Μετάφραση – επιμέλεια από το okde.gr
του άρθρου “Master and Servant” του Βόλφανγκ Στρέεκ
από τη στήλη Sidecar του περιοδικού New Left Review, 20.12.2023
Η ισραηλινή γενοκτονία στη Γάζα συνιστά καταστροφή, όχι μόνο για τους κατοίκους της πόλης, που βασανίζονται εδώ και δεκαετίες από μια ανελέητη κατοχή, αλλά και για όλο τον υπόλοιπο πλανήτη. Ειδικά οι ΗΠΑ αλλά και η Γερμανία θα είναι συνένοχες για πάντα σε αυτή τη συνεχόμενη σφαγή χιλιάδων αθώων ανδρών, γυναικών και παιδιών. Μια σφαγή που οι δύο χώρες συνεχίζουν να υποστηρίζουν υλικά αλλά και διπλωματικά. Στους σχεδόν 3 μήνες αφότου ξεκίνησε η μαζική σφαγή, οι ΗΠΑ άσκησαν βέτο σε ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που θα έφερνε ελπίδα στους Παλαιστινίους που παραμένουν ακόμα στη Λωρίδα της Γάζας μετά την κόλαση των αλλεπάληλων βομβαρδισμών και πυροβολισμών. Από την πρώτη επίθεση της Χαμάς στις 7/10 μέχρι την κατάθεση του ψηφίσματος είχαν σκοτωθεί περισσότεροι από 20.000 κάτοικοι της Γάζας, από τους οποίους 8.700 ήταν παιδιά, 4.400 γυναίκες και 50.000 τραυματίστηκαν, συγκριτικά με 121 νεκρούς ισραηλινούς στρατιώτες, το ένα πέμπτο των οποίων είναι θύματα φιλικών ή ατυχημάτων με πυροβολισμούς. Από την έναρξη του πολέμου, η ισραηλινή αεροπορία ισχυρίζεται ότι έχει βομβαρδίσει 22.000 «τρομοκρατικούς» στόχους: περισσότερους από 300 τη μέρα, κάθε μέρα, σε μια περιοχή του μεγέθους του Μονάχου.
Καθώς το έτος πλησιάζει στο τέλος του, το 90% περίπου των περίπου 2,3 εκ. κατοίκων της Λωρίδας της Γάζας έχουν μείνει άστεγοι, κυνηγημένοι από τον ισραηλινό στρατό, από το βόρειο στο νότιο μέρος της Λωρίδας της Γάζας και πίσω, καλούμενοι να καταφύγουν σε «ασφαλείς» ζώνες, που στη συνέχεια βομβαρδίζονται. Υπάρχει πείνα που αγγίζει τα όρια του λιμού, ελάχιστη ιατρική φροντίδα, έλλειψη καυσίμων, έλλειψη τακτικής παροχής ηλεκτρικού ρεύματος και καμία ένδειξη ότι η σφαγή των Παλαιστινίων θα λήξει σύντομα. Η δικαιολογία με την οποία οι ΗΠΑ απέρριψαν το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας, που απαιτούσε άμεση κατάπαυση πυρός, ήταν ότι δεν θα μπορούσε να εφαρμοστεί. Παράλληλα, η γερμανική κυβέρνηση, υπό την ηγεσία της… φεμινίστριας υπουργού εξωτερικών Αναλένα Μπαέρμποκ, απαιτεί «ανθρωπιστική παύση» ως εναλλακτική λύση στην ειρήνη, μετά από την οποία οι σφαγές θα συνεχιστούν μέχρι να εξολοθρευτούν τελικά οι «τρομοκράτες» της Χαμάς.
Ανατριχιαστικό είναι το γεγονός ότι στην ατελείωτη ροή αναφορών και σχολίων για τον πόλεμο στη Γάζα, σπανίως αναφέρεται ότι το Ισραήλ είναι μια πυρηνική δύναμη – και μάλιστα ούτε κατά διάνοια μια μικρή πυρηνική δύναμη. Για ένα μικρό κράτος, το Ισραήλ είναι βαριά οπλισμένο, και όχι μόνο συμβατικά. Συνολικά, το Ισραήλ ξοδεύει περισσότερο από το 4,5% του ΑΕΠ του σε στρατιωτικές δαπάνες (έως το 2022), νούμερα που πιθανόν δεν περιλαμβάνουν μεγάλο μέρος της στρατιωτικής βοήθειας που δέχεται από τις ΗΠΑ και τη Γερμανία. Πριν από την τελευταία επίθεση στη Γάζα, εκτιμήθηκε ότι το Ισραήλ είχε τουλάχιστον 90 πυρηνικές κεφαλές και πάνω από 200 αποθέματα. Ακόμη σημαντικό είναι το γεγονός ότι το Ισραήλ έχει τη δυνατότητα να εκτοξεύσει πυρηνικά με τρεις τρόπους: από στεριά, από θάλασσα και από αέρα. Οι πυρηνικοί πύραυλοι εδάφους του Ισραήλ υποτίθεται ότι φυλάσσονται σε σιλό αρκετά βαθιά για να αντέξουν μια πυρηνική επίθεση, καθιστώντας τους κατάλληλους για επαναχρησιμοποίηση, δηλαδή για μια δεύτερη επίθεση. Για την πυρηνική εκτόξευση από αέρος, ο IDF (Δυνάμεις «Άμυνας» του Ισραήλ) διαθέτει στόλο 36 από σύνολο 224 μαχητικών αεροσκαφών με εκτεταμένη ικανότητα επανεφοδιασμού. Το Ισραήλ έχει επίσης έξι υποβρύχια –της ονομαζόμενης κλάσης Dolphin– τα οποία, όπως πιστεύουν οι ειδικοί, μπορούν να εκτοξεύσουν βαλλιστικούς πυραύλους εφοδιασμένους με πυρηνικά. Οι πύραυλοι έχουν εκτιμώμενη εμβέλεια 1.500 χιλιομέτρων παρέχοντας στο Ισραήλ μια σχεδόν αναντικατάστατη πλατφόρμα που του επιτρέπει να απαντήσει σε ενδεχόμενη επίθεση με πυρηνικά ή να επιτεθεί το ίδιο. Γενικά, μπορεί κανείς να υποθέσει ότι το Ισραήλ διαθέτει ένα πλήρες φάσμα πυρηνικών ικανοτήτων, από τακτικά όπλα αέρος και τη δυνατότητα αεροπορικών επιθέσεων σε στρατιωτικές περιοχές μέχρι τον βομβαρδισμό πόλεων όπως π.χ. η Τεχεράνη.
Δεν είναι γνωστό το πώς ακριβώς το Ισραήλ έγινε πυρηνική δύναμη, πιθανότατα αυτό έγινε σιγά-σιγά. Σίγουρα δεν υπάρχει έλλειψη πυρηνικής τεχνογνωσίας στο Ισραήλ. Οι ΗΠΑ έχουν βοηθήσει κάποιες κυβερνήσεις περισσότερο από άλλες, σε συνεργασία με τους αμερικανούς φίλους του Ισραήλ, οι οποίοι εμπλέκονται βαθιά μέσα στην αμερικανική στρατιωτική και πυρηνική βιομηχανία. Όπως άλλες χώρες που έχουν πυρηνικό οπλισμό, οι ΗΠΑ έχουν υπογράψει τη συνθήκη NPT (σχετικά με τον αφοπλισμό των πυρηνικών) και πράγματι έχουν ισχυρά εθνικά συμφέροντα σε αυτή την συνθήκη. Η κατασκοπεία, ωστόσο, μπορεί να έπαιξε έναν ρόλο. Ας θυμηθούμε μόνο τον Jonathan Pollard, έναν αναλυτή άμυνας των ΗΠΑ και ισραηλινό κατάσκοπο, που μετά την ανακάλυψή του το 1985, απέφυγε τη θανατική ποινή. Παρά τις ατελείωτες προσπάθειες του Ισραήλ, ο Pollard έμεινε 28 χρόνια στη φυλακή μέχρι που αμνηστεύτηκε από την τελευταία κυβέρνηση του Ομπάμα και παρά τις αντιρρήσεις του αμερικανικού στρατού.
Σημαντικός είναι και ο ρόλος της Γερμανίας, που σχετίζεται κυρίως με τα ισραηλινά υποβρύχια. Η μυστηριώδης δήλωση της καγκελαρίου Μέρκελ το 2008 ότι η ασφάλεια του Ισραήλ ήταν ένας «λόγος ύπαρξης» (raison d΄etre) για τη Γερμανία, δήλωση η οποία έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από την ισραηλινή κυβέρνηση και τώρα επαναλαμβάνεται κυριολεκτικά κάθε μέρα από τη γερμανική κυβέρνηση και τα ελεγχόμενα απ’ αυτή μέσα ενημέρωσης, ίσως πρέπει να ερμηνευτεί μέσα σε αυτό το πλαίσιο. Όπως αναφέρθηκε, παραδόθηκαν έξι υποβρύχια μεταξύ του 1999 και του 2023. Για τα πρώτα τρία υποβρύχια, η Γερμανία πλήρωσε για τα δύο, ενώ το κόστος του τρίτου μοιράστηκε: αυτή ήταν η τιμωρία για όσα ισχυρίστηκαν οι ΗΠΑ ότι γερμανικές εταιρείες συμμετείχαν στην ανάπτυξη ιρακινών όπλων μαζικής καταστροφής – τα οποία, φυσικά, αποδείχθηκε ότι δεν υπήρχαν ποτέ. (Για τα επόμενα τρία υποβρύχια, η Γερμανία συμφώνησε να πληρώσει 600 εκ. ευρώ.)
Εάν τα ισραηλινά υποβρύχια που κατασκευάζονται από τη Γερμανία είναι εξοπλισμένα με πυραύλους πυρηνικών, όχι μόνο η εταιρεία κατασκευής ThyssenKrupp, αλλά και η γερμανική κυβέρνηση θα το γνώριζαν. Αυτό ισχύει επίσης και για τις ΗΠΑ, οι οποίες για να ικανοποιήσουν τα δικά τους συμφέροντα είναι πρόθυμες να κάνουν τα στραβά μάτια στις παραβιάσεις των υποχρεώσεων της Γερμανίας στο πλαίσιο της Συνθήκης NPT. Από το 2016 μέχρι και λίγους μήνες πριν από τον πόλεμο στη Γάζα, συζητούνταν από την ισραηλινή και τη γερμανική κυβέρνηση η προοπτική κατασκευής τριών ακόμη υποβρυχίων, κατασκευασμένων από τη Γερμανία και επίσης επιδοτούμενων από το γερμανικό κράτος. Αυτή τη φορά, υπήρχαν αμφιβολίες μέσα στο Ισραήλ σχετικά με το αν όντως χρειάζονταν οι παραπάνω πολεμικοί εξοπλισμοί. Επίσης, υπήρχε ένα εξελισσόμενο σκάνδαλο διαφθοράς από πλευράς του Ισραήλ, στο οποίο εμπλεκόταν μεταξύ άλλων η ThyssenKrupp, που είχε προσλάβει έναν ξάδελφο του Νετανιάχου ως δικηγόρο. Καθώς γινόταν η έρευνα του ζητήματος από τις ισραηλινές δικαστικές αρχές, υπήρξε μεγάλη ένταση ανάμεσα στην κυβέρνηση Νετανιάχου και στις δικαστικές αρχές. Το 2017, η γερμανική πλευρά βρέθηκε υποχρεωμένη να αναβάλει την τελική της απόφαση, έως ότου επιλυθούν οι κατηγορίες διαφθοράς. Στη συνέχεια, τον Ιανουάριο του 2022, υπεγράφη η συμφωνία μεταξύ των δυο χωρών για τα τρία υποβρύχια. Από το εκτιμώμενο κόστος των 3 δισ. ευρώ, η Γερμανία θα πληρώσει τουλάχιστον τα 540 εκ.
Το Ισραήλ δεν έχει παραδεχτεί ποτέ επισήμως ότι διαθέτει πυρηνικά όπλα. Ωστόσο, μερικοί από τους ηγέτες του, συχνά πρώην πρωθυπουργοί, έχουν πετάξει υπαινιγμούς προς αυτή την κατεύθυνση, και πιθανώς όχι κατά λάθος. Εφόσον, το Ισραήλ δεν παραδέχεται ανοιχτά την κατοχή πυρηνικών σημαίνει ότι δεν υπάρχουν επιθεωρήσεις και πίεση από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ). Η διατήρηση των πιθανών αντιπάλων στο σκοτάδι σχετικά με το μέγεθος και τον ακριβή σκοπό ή ακόμη και ύπαρξη της πυρηνικής του ικανότητας μπορεί επίσης να προσφέρει στρατηγικά πλεονεκτήματα στο Ισραήλ. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι το Ισραήλ επιθυμεί να παραμείνει η μοναδική πυρηνική δύναμη στην περιοχή – όπως υποδηλώνεται από τους περιοδικούς βομβαρδισμούς του σε πυρηνικούς αντιδραστήρες στη Συρία και από τις συζητήσεις του με τις ΗΠΑ για τον περιορισμό του Ιράν από την απόκτηση πυρηνικών βομβών, όχι με συνθήκη, όπως προσπάθησε τα προηγούμενα χρόνια ο Ομπάμα, αλλά με στρατιωτική επέμβαση.
Μπορούμε, επίσης, να υποθέσουμε ότι, σε αντίθεση με άλλες πυρηνικές δυνάμεις, το Ισραήλ δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει αυτό πρώτα τα πυρηνικά του όπλα, καθώς περιβάλλεται από αρκετές χώρες με τις οποίες βρίσκεται σε εχθρική κατάσταση. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε μια κατάσταση όπου η ισραηλινή κυβέρνηση θεωρεί ότι η επιβίωση του Ισραήλ βρίσκεται υπό απειλή, αν και το τί ακριβώς σημαίνει η επιβίωση παραμένει ανοικτό, εκτός εάν υιοθετήσουμε τον ορισμό τόσο της δεξιάς εξτρεμιστικής κυβέρνησης του Νετανιάχου, όσο και της κυβέρνησης της Γερμανίας, για τις οποίες το δικαίωμα του Ισραήλ να υπάρχει συνεπάγεται το «δικαίωμα» του Ισραήλ να καθορίζει τα σύνορά του κατά βούληση.
Η αβεβαιότητα που περιβάλλει την πυρηνική ισχύ του Ισραήλ φαίνεται όλο και περισσότερο να επηρεάζει τα γεγονότα, τόσο στο διπλωματικό όσο και στο στρατιωτικό πεδίο. Προστατευμένη από το πέπλο της απροβλεψιμότητας, η ισραηλινή κυβέρνηση φαίνεται να πιστεύει ότι μπορεί να επιβάλει στη Γάζα και σύντομα ίσως στη Δυτική Όχθη, οποιαδήποτε τιμωρία επιλέγει, χωρίς να φοβάται την εξωτερική παρέμβαση από τον οποιονδήποτε. Τις τελευταίες εβδομάδες, οι ενέργειες της ισραηλινής κυβέρνησης προσπαθούν να μεταδώσουν στην Ουάσιγκτον το μήνυμα ότι η υποστήριξή της προς το Ισραήλ πρέπει να είναι άνευ όρων, διότι εάν πιεστεί, το Ισραήλ θα μπορούσε να αμυνθεί μόνο του, βασιζόμενο στην πυρηνική του δύναμη. Το μακελειό στη Γάζα απειλεί να καταστήσει το Ισραήλ ένα από τα πιο μισητά κράτη στον κόσμο, μαζί με τη Γερμανία. Ωστόσο, φαίνεται να υπάρχει μια εδραιωμένη άποψη από μέρους του ισραηλινού στρατού ότι το μίσος των λαών για το ισραληνό κράτος δεν θα έχει κανένα αντίκτυπο, διότι καμία κυβέρνηση, ούτε κοντά ούτε μακριά, θα τολμήσει να υποκύψει στην εγχώρια πίεση για την υποστήριξη της Γάζας.
Υπάρχει, όμως, και μια ακόμη πλευρά στο όλο ζήτημα που ίσως είναι ακόμα πιο τρομακτική για την ανθρωπότητα. Τον Οκτώβριο του 1973, κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Γιόμ Κιπούρ, η συζήτηση μεταξύ του τότε προέδρου των ΓΠΑ Ρίτσαρντ Νίξον και του πιο στενού του συνεργάτη, Μπομπ Χάλντεμαν, καταγράφηκε σε αυτό που αργότερα έγινε γνωστό ως σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ. Όταν ο Χάλντεμαν ενημέρωσε τον Νίξον ότι η κατάσταση στη Μέση Ανατολή έγινε κρίσιμη, ο Νίξον του είπε να θέσει τις αμερικανικές πυρηνικές δυνάμεις σε όλο τον κόσμο σε υψηλή επαγρύπνηση. Ο Χάλντεμαν, σοκαρισμένος, είπε: «Κύριε Πρόεδρε, οι Σοβιετικοί θα νομίζουν ότι είστε τρελός.» Η απάντηση του Νίξον ήταν: «Αυτό ακριβώς θέλω να πιστέψουν». Σε έναν πυρηνικό στρατηγικό περιβάλλον, η πιστευτή τρέλα μπορεί να αποτελέσει αποτελεσματικό όπλο, ειδικά για μια κυβέρνηση που ηγείται από κάποιον, όπως ο Νετανιάχου.
Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, το Ισραήλ δεν έχει επίσημη πυρηνική πολιτική και θέση – και δεν μπορεί να έχει μια, καθώς δεν παραδέχεται ότι είναι πυρηνική δύναμη. Ωστόσο, φαίνεται πιθανό ότι αν η ύπαρξη του Ισραήλ απειλούνταν στα μάτια της κυβέρνησής του, δεν θα δίσταζε να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει, συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών. Αυτό καθιστά σημαντικό το γεγονός ότι ο τρέχων κυβερνητικός συνασπισμός του Ισραήλ περιλαμβάνει ανθρώπους που θεωρούν τη Βίβλο ως ένα είδους «κτηματολογίου» γης. Για πολλούς από αυτούς, ο μύθος της μαζικής αυτοκτονίας στη Μασάντα το 73 μ.Χ., μετά τον πρώτο εβραϊκο-ρωμαϊκό πόλεμο, αποτελεί ένα ισχυρό κίνητρο πολιτικής έμπνευσης.
Στην πραγματικότητα, υπάρχει ένα ακόμα αρχαιότερο μοντέλο ηρωισμού στο Ισραήλ, ο μύθος του Σαμψών, που φαίνεται να είναι εξίσου δημοφιλής μεταξύ τουλάχιστον ορισμένων από τους πυρηνικούς στρατηγούς στην περιοχή του IDF. Ο Σαμψών ήταν ηγεμόνας του Ισραήλ –ένας «δικαστής» – στη βιβλική εποχή, κατά τη διάρκεια του πολέμου μεταξύ των Ισραηλιτών και των Φιλισταίων τον 13ο ή 12ο αιώνα π.Χ. Όπως και ο Ηρακλής, ο Σαμψών ήταν προικισμένος με υπεράνθρωπη φυσική δύναμη, που του επέτρεπε να σκοτώσει ολόκληρο τον στρατό των Φιλισταίων, που αναφέρεται ότι αριθμούσε χίλια άτομα, χτυπώντας τους θανάσιμα με τη γνάθο ενός γαϊδάρου. Αφού προδόθηκε και έπεσε στα χέρια του εχθρού, κρατήθηκε ως αιχμάλωτος στον κεντρικό ναό των Φιλισταίων. Όταν δεν μπορούσε πλέον να ελπίζει σε απόδραση, χρησιμοποίησε την υπολειπόμενη δύναμή του, για να καταστρέψει τις δύο ισχυρές στήλες που υποστήριζαν τη στέγη του κτηρίου. Όλοι οι Φιλισταίοι πέθαναν μαζί του.
Ορισμένοι ακροδεξιοί σχολιαστές υπέρ του Ισραήλ υποστηρίζουν ενίοτε ότι τα πυρηνικά όπλα έχουν προσφέρει στο Ισραήλ μια «επιλογή Σαμψών» – να διασφαλίσουν ότι αν το Ισραήλ πέσει, οι εχθροί του θα πέσουν μαζί του. Και πάλι, το πότε θα εφαρμοζόταν αυτή η επιλογή εξαρτάται από το τι θα θεωρούσε η κυβέρνηση του Ισραήλ ως υπαρξιακή απειλή, πράγμα που για ορισμένους θα μπορούσε να περιλαμβάνει την επιβολή μιας διακρατικής λύσης από τον ΟΗΕ. Οι μύθοι μπορούν να αποτελούν πηγή εξουσίας. Μια αξιόπιστη απειλή εκτεταμένης αυτοκτονίας μπορεί να δημιουργήσει πολύ χώρο για στρατηγικές κινήσεις – αρκετό ίσως για να επιτρέψει στο Ισραήλ να καθαρίσει τη Λωρίδα της Γάζας από τον πληθυσμό που έχει «μολυνθεί» από τη Χαμάς, καθιστώντας την ανεπανόρθωτα ακατοίκητη. [Σημείωση του μεταφραστή: Mέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου, το Ισραήλ είχε ρίξει 29.000 βόμβες, πυρομαχικά και οβίδες στη Λωρίδα. Σχεδόν το 70% από τα 439.000 σπίτια της Γάζας και τα μισά περίπου κτίριά της έχουν υποστεί ζημιές ή έχουν καταστραφεί. Τα περισσότερα από τα 36 νοσοκομεία της Λωρίδας είναι κλειστά και μόνο οκτώ δέχονται ασθενείς. Εσπεριδοειδή, ελαιώνες και θερμοκήπια έχουν εξαφανιστεί. Πάνω από τα 2/3 των σχολείων της Γάζας έχουν υποστεί ζημιές. Ο βομβαρδισμός έχει προκαλέσει ζημιές σε βυζαντινές εκκλησίες και αρχαία τζαμιά, εργοστάσια και πολυκατοικίες, εμπορικά κέντρα και πολυτελή ξενοδοχεία, θέατρα και σχολεία. Μεγάλο μέρος της υποδομής ύδρευσης, ηλεκτρικής ενέργειας, επικοινωνιών και υγειονομικής περίθαλψης στη Γάζα δεν επισκευάζεται.]
Έχουν οι ΗΠΑ χάσει τον έλεγχο επί του «προστατευόμενού» τους, ο οποίος έχει βρεθεί στη θέση να τις «εξουσιάζει»; Δεν είναι απίθανο οι δημόσιες αντιθέσεις μεταξύ των δύο «αδελφών στα όπλα», μέχρι τώρα αδιαχώριστων, να είναι απλώς θέατρο, επιτηδευμένα σχεδιασμένο για να προστατεύσει τις ΗΠΑ από την ευθύνη για τη σφαγή στη Γάζα. Αλλά αυτό δεν μπορεί να είναι σίγουρο, δεδομένου ότι η απόκλιση μεταξύ των δημόσιων δηλώσεων των δύο χωρών εντείνεται καθημερινά. Οι ΗΠΑ, που απειλούνται από τον κίνδυνο ενός Μεσανατολικού Αρμαγεδδώνα, είναι τώρα υποχρεωμένες να επιτρέψουν στο Ισραήλ να «νικήσει» με οποιοδήποτε κόστος; Μήπως ο πυρηνικός εξοπλισμός του Ισραήλ χαρίζει στην άκρα δεξιά το αίσθημα ότι είναι ανίκητοι, καθώς και τη βεβαιότητα ότι μπορούν να καθορίσουν τους όρους της ειρήνης με ή χωρίς τους Αμερικανούς, και σίγουρα χωρίς τους Παλαιστίνιους;
Το πολιτικό κόστος που θα ακολουθήσει την άρνηση των ΗΠΑ να βάλουν ένα τέλος στις σφαγές –είτε διότι δεν θέλουν είτε διότι δεν μπορούν– αναμένεται να είναι γιγάντιο, τόσο ηθικά (αν και ίσως να μην υπάρχουν πολλά να χάσουν σε αυτό τον τομέα) όσο και στρατηγικά: το «περιούσιο έθνος» του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού ρεζιλεύεται μπροστά στην παγκόσμια κοινότητα, ντροπιάζεται μπροστά στην ανυπακοή που επιδεικνύει ο πιο στενός διεθνής σύμμαχός του, το Ισραήλ. Για τη θέση τους στην αναδυόμενη νέα παγκόσμια τάξη, μετά από το τέλος του «τέλους της ιστορίας», αυτό δεν μπορεί να διαγράφεται ευοίωνα για τις ΗΠΑ.
