Η Διαλεκτική του συγκεκριμένου – Κάρελ Κόσικ

Χρονολογία Έκδοσης: Ιούνιος 2017

–

Η Διαλεκτική  του  συγκεκριμένου  εκδόθηκε  στα  τσέχικα  το  1962  αλλά  πολύ γρήγορα  γνώρισε  διεθνή  αναγνώριση  και  μεταφράστηκε  σε  όλες  σχεδόν  τις ευρωπαϊκές  γλώσσες.  Στο  βιβλίο  αυτό  ο  Κόσικ  ανανεώνει  την  μαρξιστική φιλοσοφία  ενσωματώνοντας,  με  την  διαλεκτική  έννοια  —δηλαδή  διατηρώντας  και ταυτόχρονα  ξεπερνώντας— τα  νέα  ρεύματα  της  αστικής  φιλοσοφίας  (Χάιντεγκερ, Χούσερλ,  κ.α.)  αλλά  και  την  Σ χολή  της  Φρανκφούρτης,  τον  υπαρξισμό  και  τον  στρουκτουραλισμό. Το  πρώτο  κεφάλαιο  του  βιβλίου  (Η διαλεκτική  της  συγκεκριμένης  ολότητας)  αποτελεί μια  έξοχη,  ευσύνοπτη  και  ορμητική  παρουσίαση  της  υλιστικής  διαλεκτικής  και  της μεθόδου  της.  Στο  δεύτερο  κεφάλαιο  (Οικονομία  και  φιλοσοφία)  ασκείται  μια  ανελέητη κριτική  στις  φετιχιστικές  μορφές  της  συνείδησης  και  πραγματοποιείται  μια  αξιόλογη επίλυση  της  σχέσης  βάσης  και  εποικοδομήματος.  Σ το  τρίτο  κεφάλαιο  (Φιλοσοφία  και οικονομία)  παρουσιάζεται  η  εξέλιξη  των  κατηγοριών  του  Κεφαλαίου του Μαρξ  και ο ρόλος της φιλοσοφίας στον μαρξισμό.  Το τέταρτο κεφάλαιο (Πράξη και ολότητα)  εξετάζεται η σημαντική  κατηγορία  της  πράξης,  η  ιστορία  και  η  ελευθερία,  η  διαμόρφωση  του  ανθρώπου και  η  σχέση  με  την  ολότητα  του  κόσμου.

Ο Κάρελ  Κόσικ  (1926-2003)  είναι  ένας  από  τους  σημαντικότερους  μαρξιστές φιλοσόφους  της  μεταπολεμικής  γενιάς  και  ένας  αλύγιστος  επαναστάτης διανοούμενος… Νεαρός  εντάσσεται  στην  κομμουνιστική  νεολαιίστικη  οργάνωση «Πρωτοπορία» και γίνεται εκδότης του παράνομου περιοδικού Η πάλη της νεολαίας. Το 1944,  συλλαμβάνεται    για  την  αντιστασιακή  του  δράση,  αρχικά  φυλακίζεται  και  εν συνεχεία στέλνεται στο   στρατόπεδο συγκέντρωσης Τερεζίν . Μετά την ήττα του γερμανικού φασισμού ο Κόσικ  σπουδάζει,  και εν συνεχεία γίνεται καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της  Πράγας.  Αν  και  μέλος  του  ΚΚ  Τσεχοσλοβακίας  δεν  σταματά  να  επικρίνει  τον σφετερισμό  της  εξουσίας  από  την  γραφειοκρατία  και  να  παλεύει  για  την  πραγματική σοσιαλιστική  δημοκρατία. Το  1968  συμμετέχει  ενεργά  στην  αντιγραφειοκρατική  εξέγερση  της  Τσεχοσλοβακίας,  στην επονομαζόμενη «Άνοιξη της Πράγας»… θα επιστρέψει  στην θέση του στο Πανεπιστήμιο μετά  την  κατάρρευση  του  σταλινικού  καθεστώτος.  Ωστόσο,  με  την  παλινόρθωση  του καπιταλισμού,  θα  έρθει  ξανά  αντιμέτωπος  με  τον  καπιταλισμό,  αυτή  τη  φορά  με  την νεοφιλελεύθερη εκδοχή του, απέναντι στην οποία θα αντιταχθεί σφοδρά και γρήγορα θα πληρώσει  το  τίμημα  με  την  εκ  νέου  αποπομπή  του  από  το  Πανεπιστήμιο.