Βενεζουέλα: το οικονομικό και πολιτικό αδιέξοδο συνεχίζεται
Βενεζουέλα: το οικονομικό και πολιτικό αδιέξοδο συνεχίζεται
–
Από την Εργατική Πάλη Ιανουαρίου
–
Με τον πληθωρισμό να τρέχει με ποσοστό πάνω από 100%, το νόμισμα της χώρας (μπολίβαρ) να έχει χάσει το 55% της αξίας του μόνο κατά τη διάρκεια του περασμένου Νοέμβρη και τη μαύρη αγορά συναλλάγματος να οργιάζει, η κυβέρνηση του Νικολάς Μαδούρο στη Βενεζουέλα αναγκάστηκε να πάρει δραστικά μέτρα, ώστε να διαφυλάξει μια στοιχειώδη έστω ομαλότητα της νομισματικής κυκλοφορίας. Στις 11 Δεκέμβρη, ο Μαδούρο ανακοίνωσε ότι το χαρτονόμισμα των 100 μπολίβαρ, που ήταν το μεγαλύτερης αξίας χαρτονόμισμα σε κυκλοφορία, θα αποσυρθεί και θα αντικατασταθεί από κέρμα ίδιας αξίας, ενώ σύντομα πρόκειται να τυπωθούν νέα χαρτονομίσματα, που θα αντιστοιχούν σε αξία από 500 ως και 20.000 μπολίβαρ. Παράλληλα, η κυβέρνηση προχώρησε σε κλείσιμο των συνόρων με την Κολομβία, ώστε να παρεμποδίσει τη δράση των συμμοριών που οργανώνουν τη μαύρη αγορά συναλλάγματος. Αρχικά, η προθεσμία που δόθηκε στους πολίτες να ξοδέψουν ή να ανταλλάξουν στην Κεντρική Τράπεζα της Βενεζουέλας τα χαρτονομίσματα των 100 μπολίβαρ που έχουν στην κατοχή τους ήταν μόλις 10 μέρες, κάτι που όπως είναι φυσικό προκάλεσε ατελείωτες ουρές αλλά και ταραχές σε αρκετές περιοχές της χώρας. Τελικά, η προθεσμία παρατάθηκε μέχρι τις 20 Γενάρη.
Τα μέτρα αυτά ήταν από καιρό επιβεβλημένα, καθώς ο καλπάζων πληθωρισμός και η συνεχής υποτίμηση του μπολίβαρ είχαν δημιουργήσει μια κατάσταση όπου οι φτωχές λαϊκές μάζες έπρεπε να κουβαλούν μαζί τους πολλά χαρτονομίσματα ακόμα και για στοιχειώδεις καθημερινές αγορές. Αποτελούν όμως απλά ασπιρίνη μπροστά στα τρομερά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα και η προοδευτική κυβέρνηση του Μαδούρο. Ο πληθωρισμός και οι μεγάλες ελλείψεις σε βασικά είδη – σε μεγάλο βαθμό αποτελέσματα του ανελέητου σαμποτάζ της ντόπιας αστικής τάξης και των ιμπεριαλιστών – συνοδεύονται πλέον από συρρίκνωση της παραγωγής (το 2016 υπολογίζεται ότι θα καταγραφεί ύφεση κοντά στο 7%) και από αύξηση του δημόσιου ελλείμματος και χρέους. Η αντίδραση του Μαδούρο είναι μάλλον σπασμωδική. Προχωρά σε μαζικό τύπωμα χρήματος και διαδοχικές αυξήσεις μισθών και συντάξεων – οι οποίες βέβαια είναι πολύ αμφίβολο κατά πόσο καλύπτουν τις απώλειες στην αγοραστική δύναμη των μαζών από τον πληθωρισμό – ενώ στον προϋπολογισμό του 2017 προβλέπεται πολύ μεγάλη αύξηση των κρατικών δαπανών (που μεταξύ άλλων θα κατευθυνθούν και σε ένα εκτεταμένο πρόγραμμα δημοσίων έργων), χωρίς όμως να διευκρινίζεται με ποιο τρόπο θα καλυφθούν. Προφανώς ο σχεδιασμός της κυβέρνησης στηρίζεται σε νέο, ακόμα μαζικότερο τύπωμα χρήματος, το οποίο βέβαια, εφόσον δεν υπάρξει θεαματική επέκταση των παραγωγικών τομέων της οικονομίας – κάτι εξαιρετικά δύσκολο έως απίθανο με τα τωρινά δεδομένα – θα οδηγήσει σε νέα τρομακτική εκτόξευση του πληθωρισμού.
Η έξοδος από τον φαύλο κύκλο είναι εφικτή μόνο με ένα πρόγραμμα αντικαπιταλιστικών μέτρων, που θα στηρίζεται στην εθνικοποίηση χωρίς αποζημίωση και κάτω από εργατικό έλεγχο των τραπεζών και των τομέων-κλειδιά της οικονομίας, παράλληλα με την επιβολή κρατικού μονοπωλίου στο εξωτερικό εμπόριο και αυστηρών ελέγχων στη ροή κεφαλαίων, ώστε να παταχθεί αποφασιστικά το οικονομικό σαμποτάζ των καπιταλιστών. Στα χρόνια της διακυβέρνησης του Ούγκο Τσάβες είχαν γίνει αρκετά σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Αντιθέτως, ο διάδοχός του Μαδούρο επιμένει σε μια άνευρη, ρεφορμιστική πολιτική, που, μεταξύ άλλων, στερείται και ενός αξιόπιστου μακροπρόθεσμου σχεδίου, τόσο σε οικονομικό, όσο και σε πολιτικό επίπεδο. Έτσι, αδυνατεί να δώσει απάντηση, όχι μόνο στο οικονομικό σαμποτάζ, αλλά και στις πολιτικές επιθέσεις από τη συνασπισμένη νεοφιλελεύθερη αντιπολίτευση. Η τελευταία, ελέγχοντας το κοινοβούλιο μετά τη νίκη της στις βουλευτικές εκλογές το 2015, επιχειρεί να περάσει νομοσχέδια που αναιρούν κατακτήσεις της τσαβικής περιόδου (όπως το πρόγραμμα κατασκευής λαϊκών κατοικιών και η διανομή εκτάσεων γης σε ακτήμονες αγρότες). Προς το παρόν, ο Μαδούρο καταφέρνει να μπλοκάρει την εφαρμογή αντιλαϊκών νόμων μέσω του Ανώτατου Δικαστηρίου της χώρας, που τους κηρύσσει αντισυνταγματικούς. Γενικά, δείχνει να βασίζεται κυρίως στη «νομιμοφροσύνη» του στρατού και των δικαστών και πολύ λιγότερο στη μαζική εργατική και λαϊκή κινητοποίηση και οργάνωση. Οι εργαζόμενοι και τα φτωχά λαϊκά στρώματα, παρά τα μεγάλα πλήγματα στο βιοτικό τους επίπεδο, εξακολουθούν σε μεγάλο βαθμό να στηρίζουν την κυβέρνηση – έχοντας φυσικά και πλήρη επίγνωση της βαρβαρότητας που ετοιμάζουν οι αντιπολιτευόμενοι – και σε πολλές περιπτώσεις δημιουργούν δομές αυτοοργάνωσης, ώστε να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες του οικονομικού σαμποτάζ των καπιταλιστών. Καθώς όμως ο Μαδούρο δεν φαίνεται να αλλάζει πολιτική, είναι μονόδρομος να προχωρήσουν σε μαζικές και μαχητικές κινητοποιήσεις, απαιτώντας τη λήψη δραστικών αντικαπιταλιστικών μέτρων, και να οικοδομήσουν το δικό τους μαζικό επαναστατικό κόμμα, ικανό να συγκρουστεί σε όλα τα επίπεδα με την αδίστακτη ντόπια αστική τάξη και τον ιμπεριαλισμό.
