Προς ψήφιση το «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο»

Αναδημοσίευση από την Εργατική Πάλη Ιανουαρίου 2024 

Ανάγκη για Αγώνα Διαρκείας

Η κυβέρνηση κινείται ολοταχώς προς την ψήφιση του «Ελεύθερου Πανεπιστημίου», ένα καθοριστικό χτύπημα στη δημόσια και δωρεάν παιδεία καταστρατηγώντας το άρθρο 16. Από το Δεκέμβρη, με τις σχολές κλειστές, έχει παρουσιάσει το νομοσχέδιο στη σύνοδο πρυτάνεων (15/12) και στο υπουργικό συμβούλιο (20/12), θέλοντας να το περάσει το αργότερο στις αρχές Φλεβάρη.

Η αισχρή κυβερνητική ατζέντα κρύβεται πίσω από ετοιματζίδικη προπαγάνδα, με τον Πιερρακάκη να ισχυρίζεται «… το άρθρο 16 είναι αναχρονιστικό», «είναι ζωτικής σημασίας να ανασχεθεί το brain drain», «η ύπαρξη παραρτημάτων [ιδιωτικών πανεπιστημίων του εξωτερικού]… θα ενισχύσει και τα δημόσια ιδρύματα». Λοιδορώντας αυτή τη σπουδαία κατάκτηση των εργαζομένων και της νεολαίας, είπε ότι «ιδιωτικά Πανεπιστήμια έχει ακόμα και η Βόρεια Κορέα». Πρόκειται για μια γιγάντια ιδεολογική επίθεση, συστρατεύοντας συνταγματολόγους και ΜΜΕ για να προπαγανδίσουν τη «νομιμότητα» της καταστρατήγηση του άρθρου 16.

Μιλάνε για αναχρονισμό οι ίδιοι μας γυρίζουν σε παλιότερες εποχές, όταν η μόρφωση ήταν προνόμιο μόνο των πλουσίων και αριστοκρατών, πίσω κι απ’ τις δεκαετίες του 1950-60. Η επιστήμη, η έρευνα, η τεχνολογική ανάπτυξη, η πρόοδος του βιοτικού επιπέδου και γενικότερα της κοινωνίας έχει προαχθεί μέσα από την πρόσβαση των φτωχών λαϊκών στρωμάτων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Αν οι νεοφιλελεύθεροι κόπτονταν να φέρουν πίσω τους νέους (που έφυγαν με τα δικά τους Μνημόνια), θα μπορούσαν να ενισχύσουν τα δημόσια πανεπιστήμια, να αυξήσουν θέσεις, τμήματα, καθηγητές, χρηματοδότηση και όχι να δώσουν τα ίδια χρήματα για τη δημιουργία μιας αγοράς της εκπαίδευσης. Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια όχι μόνο δε θα «βοηθήσουν» τα δημόσια, αλλά θα επιβάλλουν έναν άγριο, άνισο ανταγωνισμό σε βάρος τους, τη γενίκευση των διδάκτρων και της εμπορευματοποίησης, μια περεταίρω υποχρηματοδότηση-υποστελέχωση, διάλυση επαγγελματικών δικαιωμάτων των πτυχίων και ένταση του ταξικού αποκλεισμού. Θέλουν να γενικεύσουν την εμπορευματοποίηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τη μετατροπή της σε μια «ελεύθερη αγορά». Το νομοσχέδιο αποτελεί κραυγαλέα παραβίαση του συντάγματος και μια ντε φάκτο κατάργηση του άρθρου 16, που ρητά απαγορεύει την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων.

Οι πρώτες κινήσεις του φοιτητικού κινήματος, με αρκετά πανελλαδικά καλέσματα και κάποιες καταλήψεις, δείχνουν μια πρώτη διάθεση των φοιτητών, το άνοιγμα του προβληματισμού, την λίγο πολύ καθολική απόρριψη των ιδιωτικών πανεπιστημίων (όπως ισχύει και για πλατιά εργατικά και φτωχά λαϊκά στρώματα). Μετά το άνοιγμα των σχολών, γενικές συνελεύσεις καλούσαν σε καταλήψεις και στις κινητοποιήσεις πανελλαδικά στις 11/1. Οι συνελεύσεις που συγκέντρωσαν απαρτία (αν και όχι ιδιαίτερα μεγάλες) έγιναν κυρίως σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Αρκετές σχολές βρίσκονται σε κατάληψη, με πρωταγωνιστή την Αθήνα. Οι κινητοποιήσεις στις 11/1 συγκέντρωσαν περίπου 3.000 κόσμου στην Αθήνα (και με μια αρκετά ενθαρρυντική εμφάνιση κάποιων μαθητών), 1.000 στη Θεσσαλονίκη, ενώ διαδηλώσεις έγιναν σε Γιάννενα, Πάτρα κ.ά. Είναι μια πρώτη απάντηση των φοιτητών, η οποία μπορεί και πρέπει να συνεχιστεί σε έναν αγώνα διαρκείας.

Οι πολιτικές δυνάμεις, ωστόσο, αδυνατούν να χαράξουν ένα τέτοιο σχέδιο. Άργησαν να μιλήσουν καθαρά (αν το κάνουν και τώρα) για το βάθος της επίθεσης, ενώ ο τρόπος που διαχειρίζονται την ανάπτυξη του κινήματος έχει τις γνωστές αδυναμίες. Η ΚΝΕ-ΠΚΣ όλο το προηγούμενο διάστημα έχει αφήσει τους συλλόγους απροετοίμαστους,  σαμποτάροντας συνελεύσεις, υποβαθμίζοντάς τους σε σφραγίδες ή χρησιμοποιώντας τραμπούκικες πρακτικές. Κάθε πολιτική συζήτηση και χάραξη σχεδίου αγώνα για το άρθρο 16 «χάνονταν» μέσα στην «πανελλαδικότητα» του πλαισίου των 115 συλλόγων του ΜΑΣ (που ελέγχει πλήρως). Αφήνει τις συνελεύσεις και καταλήψεις περισσότερο τυπικές και «άδειες», χωρίς να τις μετατρέπει σε κέντρα αγώνα, αρνούμενη να προωθήσει επιτροπές κατάληψης και δράσης. Τα διάφορα κομμάτια των ΕΑΑΚ είτε δρουν ακολουθητικά στην ΠΚΣ ή δείχνουν κι αυτά χωρίς κανένα σχέδιο. Καμία απ’ αυτές τις δυνάμεις δεν δείχνει ότι έχει την πολιτική προοπτική ή την αποφασιστικότητα που απαιτεί μια σύγκρουση με την κυβέρνηση, ώστε να βοηθήσει τη συνείδηση να ξεκαθαρίσει, τον αγώνα να μαζικοποιηθεί και το φοιτητικό κίνημα να «βγει» μπροστά ενάντια στον Μητσοτάκη, εκφράζοντας τη συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας..

Η μάχη δεν περιορίζεται στους «4 τοίχους» του πανεπιστημίου. Αποτελεί μια κεντρική πολιτική μάχη απέναντι σε ένα καθεστώς ιδιωτικοποιήσεων, σκληρών νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Απέναντι σε μια κυβέρνηση που με «τσαμπουκά», χωρίς κοινωνική και πολιτική νομιμοποίηση από τη νεολαία και τους εργαζομένους, καταργεί  κομμάτια του συντάγματος που αποτυπώνουν μεγάλες κατακτήσεις του εργατικού και νεολαιίστικου κινήματος κινήματος.

Στον δρόμο μπορούμε να τους νικήσουμε. Η απάντηση σε αυτή την επίθεση δε χωράει «πυροτεχνήματα» και γρήγορες εκτονώσεις. Μόνη απάντηση είναι ένας ανυποχώρητος αγώνας διαρκείας, πανελλαδικός, που θα κάνει βήματα στην ανασυγκρότηση-ανασύνθεση του φοιτητικού κινήματος. Ένας αγώνας που θα ξεκινά από κάθε σχολή, την αυτοοργάνωση των φοιτητών με επιτροπές και συντονιστικά, που θα λειτουργούν ουσιαστικά και όχι ως «φαντάσματα» ή «ταμπέλες». Με επιτροπές αγώνα που θα κάνουν γνωστό το ζήτημα, θα καλλιεργούν την ενεργή συμμετοχή, θα απευθυνθούν σε μαθητές και γονείς, ενώνουν και θα μαζικοποιούν τις κινητοποιήσεις. Έτσι μπορούμε να συσπειρώσουμε τη νεολαία, τους εργαζομένους, τα λαϊκά στρώματα, που ζητάνε μια ευκαιρία να συγκρουστούν και να πετύχουν νίκες ενάντια στην εγκληματική κυβέρνηση Μητσοτάκη. Αυτή η πάλη πρέπει να συνδεθεί, όχι με μια χλιαρή και αδιέξοδη θεσμική ή κοινοβουλευτική «αντιπολίτευση», αλλά με το στραπατσάρισμα του Μητσοτάκη,, την αντεπίθεσή μας. Έτσι, θα αναπτυχθεί ένας αγώνας αντίστοιχος και μεγαλύτερος του 2006-07, που μπορεί να σώσει τη δημόσιο δωρεάν τριτοβάθμια εκπαίδευση αλλά και να αλλάξει τους συσχετισμούς, το τοπίο σε όλη την ελληνική κοινωνία.