Ανακοίνωση της ΟΚΔΕ για τον θάνατο του Ούγκο Τσάβες

Ο Ούγκο Τσάβες έχασε τη μάχη με τον καρκίνο

Στις 5 Μαρτίου απεβίωσε ο «κομαντάντε» Ούγκο Τσάβες σε ηλικία μόλις 58 ετών. Την είδηση του θανάτου του Βενεζουελάνου ηγέτη, που κυριάρχησε για 14 χρόνια στη πολιτική ζωή της χώρας του, έπαιξε σημαντικότατο ρόλο στις εξελίξεις της Λ. Αμερικής αλλά και σε κάποιο βαθμό στις παγκόσμιες, ανακοινώσε ο πρόεδρος της χώρας Νικολάς Μαδούρο με έκτακτο τηλεοπτικό διάγγελμα.

Ο Ούγκο Ραφαέλ Τσάβες Φρίας, όπως ήταν το πλήρες όνομά του, πρώην στρατιωτικός, εκλέχθηκε για πρώτη φορά πρόεδρος τον Δεκέμβρη του 1998 (ανέλαβε την προεδρία το 1999) και επανεκλέχθηκε το 2006, όπως και τον Δεκέμβρη του 2012, πάντοτε  με μεγάλα εκλογικά ποσοστά. Κατά τη διάρκεια που βρισκόταν στην εξουσία, προώθησε σημαντικά μέτρα που οδήγησαν στην άμβλυνση της φτώχειας και αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία τα οξύτατα θέματα του αναλφαβητισμού, της πείνας, της στέγης, της εκπαίδευσης και οι τραγικές ελλείψεις στη δημόσια υγεία. Τα τελευταία χρόνια ο Τσάβες είχε εθνικοποιήσει  ένα μεγάλο μέρος των πιο σημαντικών οικονομικών τομέων (πετρέλαιο, τράπεζες, σιδηροβιομηχανίες, ορυχεία κ.λπ.) και είχε δώσει γη σε χιλιάδες ακτήμονες αγρότες. Αυτές οι σημαντικές μεταρρυθμίσεις αποτελούσαν αυτό που ο ίδιος αποκαλούσε Μπολιβαριανή Επανάσταση (από το όνομα του μεγάλου λατινοαμερικάνου επαναστάτη του 19ου αιώνα Σιμόν Μπολιβάρ).

Ο Τσάβες στα χρόνια της εξουσίας του κράτησε με σχετική συνέπεια μια αντιιμπεριαλιστική πολιτική και βοήθησε πολιτικά και οικονομικά την Κούβα (αποκλεισμένη για δεκαετίες και «κόκκινο πανί» για τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό), τον Ισημερινό, τη Βολιβία, τη Νικαράγουα κ.λπ. Η εσωτερική και εξωτερική πολιτική του συνάντησε την απροκάλυπτη εχθρότητα των ντόπιων αντιδραστικών δυνάμεων και κυρίως του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, οι οποίοι προσπάθησαν να τον ανατρέψουν πολλές φορές και παραλίγο να το επετύγχαναν με το στρατιωτικό πραξικόπημα  του Απριλίου του 2002.

Η επικράτηση του Τσάβες στη Βενεζουέλα άλλαξε τους συσχετισμούς στη Λατινική Αμερική, αποτέλεσε πηγή έμπνευσης πολλών κινημάτων και επηρέασε τις εξελίξεις σε παρά πολλές λατινοαμερικάνικες χώρες. Ήταν από τους πρώτους που στα δύσκολα χρόνια της δεκαετίας του ’90 μίλησε για τον Σοσιαλισμό και για «εξουσία των εργατών», έκανε συχνές αναφορές στο έργο του Μαρξ, της Ρόζας Λούξεμπουργκ, του Λένιν και του Τρότσκι και αναφερόταν αρνητικά στα καθεστώτα του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού». Ήταν ο μόνος ηγέτης αυτού του βεληνεκούς που μίλησε για την ανάγκη μια νέας Διεθνούς των αριστερών δυνάμεων (της 5ης σαν συνέχεια της 4ης Διεθνούς, για την οποία εκφραζόταν με πολύ καλά λόγια) και προσπάθησε να την πραγματοποιήσει, αλλά απότυχε για διάφορους λόγους, που πέρα όλων των άλλων ξεπερνούσαν τις δυνατότητες του ιδίου, του κινήματος της Βενεζουέλας αλλά και της Λ. Αμερικής, τουλάχιστον στη σημερινή του κατάσταση.

Αναμφίβολα η πολιτική του Τσάβες είχε και πολλές αντιφάσεις και πολλά λάθη, όσο και αν πολλά από αυτά μπορούν να εξηγηθούν όπως π.χ. οι στενές σχέσεις με το Ιράν, η υποστήριξη στον Καντάφι ή και πρόσφατα στο καθεστώς του Άσαντ. Τέλος, ανάμεσα στα πιο σημαντικά του λάθη στο εσωτερικό (πέρα από το γεγονός ότι τα βήματά του προς την απαλλοτρίωση της αστικής τάξης είναι αρκετά διστακτικά) είναι και ο σκληρός και συκοφαντικός τρόπος με τον οποίο πολλές φορές αντιμετώπισε επαναστατικές οργανώσεις ή και συνδικαλιστές ηγέτες.