Η κούρσα των πυρηνικών εξοπλισμών – Έρευνα του SIPRI αποκαλύπτει το μέγεθος του κινδύνου
Ο πόλεμος στην Ουκρανία φαίνεται να σταθεροποιείται σε ένα επίπεδο «μέτριας έντασης», με την κατάσταση να γέρνει πιθανόν υπέρ της Ρωσίας. Παρόλα αυτά η περίοδος εγκυμονεί νέους κινδύνους για την ανθρωπότητα. Το δυτικό στρατόπεδο επιχειρεί να επιβάλει την ήττα της Ρωσίας – και προφανώς της συμμάχου της Κίνας– σε άλλα μέτωπα. Η διαρκής αποστολή όπλων (μάλιστα όλο και πιο βαριών) στην Ουκρανία από ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ, η προσπάθεια ένταξης –με συνοπτικές διαδικασίες– της Φιλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ στις 29-30/6, στην οποία θα συμμετάσχουν και χώρες που δεν είναι μέλη, o αποκλεισμός του ρωσικού θύλακα στο Καλίνινγκραντ (που μετατρέπει σε μπαρουταποθήκη όλη την περιοχή γύρω από τη Βαλτική), η αυξανόμενη ένταση στα ελληνοτουρκικά και στα Βαλκάνια κ.ά. – όλα αυτά δημιουργούν ένα εκρηκτικό κλίμα. Από την άλλη, στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού, η προετοιμασία αναγνώρισης της Ταϊβάν από τις ΗΠΑ, αλλά και η νέα συμφωνία για στρατιωτική βάση της Κίνας στα Νησιά Σολομώντα μας φέρουν όλο και πιο κοντά σε έναν γενικευμένο πόλεμο μεταξύ των δύο στρατοπέδων που διαμορφώνονται.
Βέβαια, μια τέτοια σύγκρουση θα διαφέρει από τους προηγούμενους παγκόσμιους πολέμους. Η πορεία μείωσης των πυρηνικών όπλων που είχε ξεκινήσει από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου έχει αρχίσει να αντιστρέφεται και ο κίνδυνος πυρηνικής κλιμάκωσης βρίσκεται σήμερα σε υψηλό επίπεδο. Τον Οκτώβρη του 2019, οι ΗΠΑ, επί προεδρίας Τραμπ, αποχώρησαν μονομερώς από τη διμερή συνθήκη INF (Intermediate-Range Nuclear Forces Treaty), που απαγόρευε ένα ευρύ φάσμα πυρηνικών όπλων και πυραύλων. Η συμφωνία είχε συναφθεί πριν από τριάντα και πλέον χρόνια, τότε με την ΕΣΣΔ, μετά με τη Ρωσική Ομοσπονδία και είχε οδηγήσει σε μικρή μείωση των πυρηνικών κεφαλών.
Σήμερα, εννέα κράτη, μεταξύ των οποίων και «αναδυόμενες» δυνάμεις όπως η Ινδία και το Πακιστάν, έχουν πυρηνικά οπλοστάσια που διέθεταν συνολικά 12.705 πυρηνικές κεφαλές στις αρχές του 2022, σύμφωνα με το SIPRI (Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης). Το μεγαλύτερο ποσοστό μέχρι στιγμής κατέχουν ΗΠΑ και Ρωσία. Η Κίνα έχει ξεκινήσει έναν μαραθώνιο κατασκευής πυρηνικών όπλων. Η Βρετανία ανακοίνωσε τον περασμένο χρόνο ότι θα αυξήσει την ισχύ του πυρηνικού της οπλοστασίου (χωρίς να δημοσιοποιεί αριθμό). Οι προσπάθειες ενίσχυσης/ανανέωσης του πυρηνικού των ΗΠΑ έχουν ενταθεί από τουλάχιστον από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 (π.χ. με τα λεγόμενα «μίνι» πυρηνικά).
Σύμφωνα πάλι με το SIPRI, μέσα στην επόμενη δεκαετία αναμένεται διπλασιασμός του συνολικού αριθμού των πυρηνικών κεφαλών, ενώ ενδέχεται κι άλλες χώρες να μπουν στην «κούρσα».
Στη χώρα μας, μέχρι το 2001 υπήρχαν αποθηκευμένα πυρηνικά στη βάση του Αράξου, τα οποία μπορεί αυτή την στιγμή να έχουν αποσυρθεί, αλλά οι εγκαταστάσεις είναι έτοιμες να τα «φιλοξενήσουν» ξανά, αν κριθεί απαραίτητο.
Το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία επανέφερε στην επιφάνεια τον κίνδυνο της ένοπλης σύρραξης μεταξύ πυρηνικών δυνάμεων, που θα είχε δραματικές συνέπειες για την ανθρωπότητα. Τα πυρηνικά όπλα, εκτός από την τεράστια καταστροφή υποδομών και τις ανθρώπινες απώλειες που θα προκαλούσε η χρήση τους, μπορούν να οδηγήσουν σε απρόβλεπτα γεωφυσικά και βιολογικά φαινόμενα, τεράστιες επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον και το κλίμα σε παγκόσμια κλίμακα, μεγαλύτερες από το άμεσο αποτέλεσμα των εκρήξεων, για τα χρόνια που ακολουθούν.
Όλες οι χώρες αυξάνουν το ποσοστό του ΑΕΠ που δίνουν για εξοπλισμούς. Ρωσία, ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Κίνα, Ινδία, Πακιστάν, Ισραήλ και Βόρεια Κορέα διαθέτουν ήδη πυρηνικά εργοστάσια. Ο κίνδυνος της εξάπλωσης των ενδοϊμπεριαλιστικών συγκρούσεων είναι κάτι παραπάνω από υπαρκτός. Νέες πιθανές εστίες περιφερειακών συγκρούσεων ξεφυτρώνουν διαρκώς, με το θερμόμετρο της γενίκευσης του πολέμου να ανεβαίνει διαρκώς. Η επικίνδυνη κατάσταση που διαμορφώνεται δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με αστικά και ρεφορμιστικά ευχολόγια.
Είναι αδύνατον αυτή η γενικευμένη κούρσα των εξοπλισμών να ανακοπεί από κάποια διμερή ή διακρατική συμφωνία, ή να την ανατρέψει μία «προοδευτική» ή ψευτο-πατσιφιστική πολιτική.
Μοναδική διέξοδος είναι μια επαναστατική πολιτική, μια πολιτική διεθνιστική που θα βάλει ΣΤΟΠ στα σχέδια και τους ανταγωνισμούς των ιμπεριαλιστών, θα ανατρέψει αυτό το σάπιο καπιταλιστικό σύστημα που ξερνά πόλεμο, φτώχεια, περιβαλλοντική καταστροφή. Να αναπτύξουμε ένα μαζικό, μαχητικό αντιπολεμικό-αντιιμπεριαλιστικό κίνημα, με επιτροπές αγώνα σε κάθε χώρο δουλείας, γειτονία, σχολή ή σχολείο, που θα παλεύουν μαχητικά (απεργίες, αποκλεισμοί λιμανιών κ.λπ.), θα διεκδικούν λεφτά για τις κοινωνικές μας ανάγκες και όχι για τα επικίνδυνα παιχνίδια των ιμπεριαλιστών. Το αίτημα για πλήρη κατάργηση των πυρηνικών όπλων πρέπει να είναι στην πρώτη γραμμή αυτών των αγώνων.
Κάθε ιμπεριαλιστικός πόλεμος είναι ένας άδικος πόλεμος, η εργατική τάξη δεν έχει κάτι να κερδίσει από τους απάνθρωπους αυτούς πολέμους τους – και για αυτό πρέπει να «στρέψουμε τα όπλα» ενάντια στον εσωτερικό μας εχθρό, που για εμάς είναι η ελληνική αστική τάξη, η ίδια η κυβέρνηση Μητσοτάκη, το ΝΑΤΟ και η ΕΕ. Να παλέψουμε για την εγκαθίδρυση μιας Κυβέρνησης των Εργαζομένων, που θα σταματήσει κάθε εμπλοκή της χώρας μας στους πολέμους των ιμπεριαλιστών – και κάθε πολεμοκάπηλο τυχοδιωκτισμό στην περιοχή μας. Το σύνθημα Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα είναι σήμερα πιο επίκαιρο παρά ποτέ.