ΑΤΑ στο κύμα αυξήσεων (του Δημήτρη Κατσορίδα)

Ήδη, πλη­ρώ­νου­με ακρι­βά τις συ­νέ­πειες από την άνοδο της τιμής του πε­τρε­λαί­ου και του φυ­σι­κού αέ­ριου, με την αύ­ξη­ση στις τιμές του ρεύ­μα­τος και στα καύ­σι­μα. Αυτό ση­μαί­νει ότι οι αυ­ξή­σεις του ρεύ­μα­τος στις βιο­μη­χα­νί­ες, όπως και των καυ­σί­μων στη με­τα­φο­ρά προ­ϊ­ό­ντων, θα με­τα­κυ­λή­σει με αυ­ξή­σεις στα προ­ϊ­ό­ντα που κα­τα­να­λώ­νου­με.

Τι ση­μαί­νουν όλα αυτά; Κι άλλη πτώση του βιο­τι­κού επι­πέ­δου των ερ­γα­ζο­μέ­νων. Η ακρί­βεια έχει γίνει στοι­χείο της κα­θη­με­ρι­νό­τη­τάς μας, δυ­σχε­ραί­νο­ντας ακόμη πε­ρισ­σό­τε­ρο τη θέση των ευά­λω­των πο­λι­τών και των ανέρ­γων. Ο πλη­θω­ρι­σμός κα­τα­γρά­φει Ρεκόρ και συ­νε­χί­ζει την ανη­φό­ρα… Όμως, δεν είναι απλά ένα στα­τι­στι­κό μέ­γε­θος. Είναι η δυ­να­τό­τη­τα να ζε­σταί­νε­σαι τον χει­μώ­να, να δρο­σί­ζε­σαι το κα­λο­καί­ρι, να μπο­ρείς να κυ­κλο­φο­ρείς το αυ­το­κί­νη­τό σου, να αγο­ρά­ζεις τρό­φι­μα για να συ­ντη­ρεί­σαι, να μπο­ρείς να πλη­ρώ­νεις τους λο­γα­ρια­σμούς, και να κα­λύ­πτεις τις υπο­χρε­ώ­σεις σου. Η συ­νε­χής αύ­ξη­ση των τιμών (ενέρ­γεια, καύ­σι­μα, αγαθά) θα προ­κα­λέ­σει μεί­ω­ση της αγο­ρα­στι­κής ικα­νό­τη­τας των ερ­γα­ζο­μέ­νων. Μά­λι­στα, έχει υπο­λο­γι­στεί ότι κάθε ερ­γα­ζό­με­νος με μέσο μισθό 800 ευρώ θα χάσει πε­ρί­που ενά­μι­ση με δύο μι­σθούς ετη­σί­ως λόγω των αυ­ξή­σε­ων.

Θεωρώ ότι σε αυτές τις συν­θή­κες οι ερ­γα­ζό­με­νοι, μαζί με το αί­τη­μα της επα­να­φο­ράς του κα­τώ­τα­του μι­σθού, κα­ταρ­χήν, στα 750 ευρώ, είναι ανα­γκαίο να διεκ­δι­κή­σουν να θε­σπι­στεί (σε μη­νιαία βάση ή σε τρι­μη­νιαία), η ΑΥ­ΤΟ­ΜΑ­ΤΗ ΤΙ­ΜΑ­ΡΙΘ­ΜΙ­ΚΗ ΑΝΑ­ΠΡΟ­ΣΑΡ­ΜΟ­ΓΗ (ΑΤΑ) των μι­σθών και των ημε­ρο­μι­σθί­ων, ώστε να αντι­σταθ­μί­ζε­ται η απώ­λεια του ερ­γα­τι­κού ει­σο­δή­μα­τος από τις αυ­ξή­σεις των τιμών. Το ίδιο, βέ­βαια, θα πρέ­πει να ανα­προ­σαρ­μό­ζο­νται και τα επι­δό­μα­τα των ανέρ­γων, οι συ­ντά­ξεις, κ.λπ. Έτσι, όσο θα αυ­ξά­νο­νται οι τιμές, τόσο θα πρέ­πει να αυ­ξά­νο­νται οι μι­σθοί, τα επι­δό­μα­τα και οι συ­ντά­ξεις.

Βέ­βαια, τί­θε­ται το ερώ­τη­μα, κατά πόσο η εφαρ­μο­γή της ΑΤΑ μπο­ρεί να αυ­ξή­σει τις πλη­θω­ρι­στι­κές πιέ­σεις. Ας το ανα­λύ­σου­με.

Οι λόγοι αύ­ξη­σης του πλη­θω­ρι­σμού είναι οι εξής:

1) Από την πλευ­ρά της προ­σφο­ράς υπήρ­ξαν δια­κο­πές στην αλυ­σί­δα τρο­φο­δο­σί­ας, λόγω παν­δη­μί­ας και μπλο­κα­ρί­σμα­τος της πα­ρα­γω­γής (εγκλει­σμός). Στη συ­νέ­χεια, το μπλο­κά­ρι­σμα έγινε λόγω του πο­λέ­μου και των κυ­ρώ­σε­ων. Οι εξε­λί­ξεις στην Ου­κρα­νία είναι το απο­τέ­λε­σμα των συ­νε­χών γε­ω­πο­λι­τι­κών αλ­λα­γών με­τα­ξύ των με­γά­λων ιμπε­ρια­λι­στι­κών δυ­νά­με­ων που έχουν ως στόχο την επι­κρά­τη­ση σε με­γα­λύ­τε­ρες σφαί­ρες επιρ­ρο­ής, για τον έλεγ­χο της πα­ρα­γω­γής και με­τα­φο­ράς ενέρ­γειας. Όμως, ο πό­λε­μος με τη σειρά του μπλο­κά­ρει τη στα­θε­ρή ροή ενέρ­γειας και πρώ­των υλών και οδη­γεί σε πε­ραι­τέ­ρω αύ­ξη­ση των τιμών και της κερ­δο­σκο­πί­ας. Γι’ αυτό χρειά­ζε­ται να στα­μα­τή­σει άμεσα, όπως και οι κυ­ρώ­σεις.

2) Από την πλευ­ρά της ζή­τη­σης, το χρήμα, το οποίο λόγω της παν­δη­μί­ας και των πε­ριο­ρι­στι­κών μέ­τρων συσ­σω­ρεύ­τη­κε στις χρη­μα­τι­στη­ρια­κές αγο­ρές και στις απο­τα­μιεύ­σεις, χωρίς αντί­στοι­χη αύ­ξη­ση της πα­ρα­γω­γής, δη­μιούρ­γη­σε ψυ­χο­λο­γι­κές προσ­δο­κί­ες διο­χέ­τευ­σής του προς κα­τα­νά­λω­ση και δα­πά­νη, ει­δι­κά από τα υψηλά ει­σο­δη­μα­τι­κά στρώ­μα­τα. Οι εκτι­μή­σεις αυτές τρο­φο­δό­τη­σαν κερ­δο­σκο­πι­κές συ­μπε­ρι­φο­ρές, όχι μόνο στις αγο­ρές κα­τα­να­λω­τι­κών αγα­θών και υπη­ρε­σιών (π.χ. τρό­φι­μα), αλλά και πρώ­των υλών, πε­τρε­λαί­ου, φυ­σι­κού αε­ρί­ου, ηλε­κτρι­κού ρεύ­μα­τος, ναύ­λων, κ.λπ. Όλα τα πα­ρα­πά­νω απο­τέ­λε­σαν την καύ­σι­μη ύλη για την πυ­ρο­δό­τη­ση της κερ­δο­σκο­πί­ας, ενώ η παν­δη­μι­κή κρίση και οι γε­ω­πο­λι­τι­κές εντά­σεις το σπίρ­το για την ανά­φλε­ξη της.

Υπό αυτή την έν­νοια, η ΕΦΑΡ­ΜΟ­ΓΗ της ΑΤΑ σε μι­σθούς, συ­ντά­ξεις και επι­δό­μα­τα ανερ­γί­ας, είναι ένα μέσο προ­στα­σί­ας των ερ­γα­ζο­μέ­νων και πί­ε­σης απέ­να­ντι στην κερ­δο­σκο­πία. Όσο θα αυ­ξά­νο­νται οι τιμές των προ­ϊ­ό­ντων θα αυ­ξά­νο­νται και οι μι­σθοί. Επι­πλέ­ον, η αύ­ξη­ση των μι­σθών (και μέσω ΑΤΑ) θα εν­θαρ­ρύ­νει τη ζή­τη­ση και άρα θα κι­νεί­ται το πα­ρα­γω­γι­κό κύ­κλω­μα και έτσι δεν θα υπάρ­ξει οι­κο­νο­μι­κή ύφεση. Επι­πρό­σθε­τα, κά­ποια αντι­σταθ­μι­στι­κά μέτρα, όπως η πά­τα­ξη της κερ­δο­σκο­πί­ας, οι έλεγ­χοι στις αυ­ξή­σεις των τιμών, η φο­ρο­λο­γία του κε­φα­λαί­ου, η μεί­ω­ση του ει­δι­κού φόρου κα­τα­νά­λω­σης στα καύ­σι­μα, το πλα­φόν ανώ­τα­των τιμών στην ενέρ­γεια, η επα­να­κρα­τι­κο­ποί­η­ση της ΔΕΗ για να εξα­σφα­λι­στεί φθηνό ρεύμα κ.ά.τ., απο­τε­λούν βα­σι­κούς πα­ρά­γο­ντες για να σωθεί το ει­σό­δη­μα των ερ­γα­ζο­μέ­νων. Μαζί με όλα αυτά να απαι­τή­σου­με καμία εμπλο­κή στους δο­λο­φο­νι­κούς ιμπε­ρια­λι­στι­κούς σχε­δια­σμούς.

Οι οι­κο­νο­μι­κές επι­λο­γές είναι βαθιά τα­ξι­κές και μόνο ως τέ­τοιες μπο­ρού­με να τις αντι­με­τω­πί­σου­με. Άλλες είναι οι επι­λο­γές για τους «από κάτω» και άλλες για τους «από πάνω». Οι αντι­θέ­σεις του συ­στή­μα­τος βιώ­νο­νται δια­φο­ρε­τι­κά από τον κόσμο της ερ­γα­σί­ας και δια­φο­ρε­τι­κά από το κε­φά­λαιο: Από τη μια τα λαϊκά στρώ­μα­τα βιώ­νουν έκρη­ξη ακρί­βειας και ανερ­γία, από την άλλη με­γά­λο μέρος των με­γά­λων επι­χει­ρή­σε­ων, καθώς επί­σης τα υψη­λό­βαθ­μα στε­λέ­χη των εται­ριών και οι κά­το­χοι χρη­μα­το­πι­στω­τι­κών τί­τλων, κερ­δο­σκο­πούν, αυ­ξά­νο­ντας τα κέρδη και τα ει­σο­δή­μα­τα τους.

Κατά συ­νέ­πεια, η ει­σο­δη­μα­τι­κή πο­λι­τι­κή για κάθε τάξη αντι­με­τω­πί­ζε­ται δια­φο­ρε­τι­κά. Η πλευ­ρά που δια­λέ­γου­με είναι μο­νό­δρο­μος…