Μπουρκίνα Φάσο: Ξεκινά η δίκη για τη δολοφονία του Σανκαρά και των συντρόφων του (του Paul Martial)

Μπουρκίνα Φάσο

Ξεκινά η δίκη για τη δολοφονία του Σανκαρά και των συντρόφων του

 

του Paul Martial

1 Noεμβρίου – μετάφραση από το internationalviewpoint.org

Τριανταπέντε χρόνια μετά τη δολοφονία του Τομά Σανκαρά ξεκινά η δίκη των κατηγορούμενων στη πρωτεύουσα της Μπουρκίνα Φάσο, την Ουαγκαντουγκού. Παρ’ όλο που αυτό το γεγονός είναι ένα βήμα προς τα μπρος, εξακολουθούν να υπάρχουν γκρίζες ζώνες, κυρίως λόγω των γαλλικών μανούβρων.

Μετά από μεγάλης κλίμακας λαϊκούς αγώνες στη Μπουρκίνα Φάσο, ο Τομά Σανκαρά είχε αναλάβει τις τύχες του έθνους. Αποπειράθηκε να εφαρμόσει μια πολιτική που τουλάχιστον συγκρουόταν μερικώς με τη νεοφιλελεύθερη τάξη πραγμάτων. Πάρθηκαν μέτρα που προωθούσαν την διατροφική επάρκεια, την προστασία των πλουτοπαραγωγικών πηγών, την προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών, τη λαϊκή συμμετοχή στη διακυβέρνηση της χώρας.

Μια αξιόπιστη πολιτική εναλλακτική για την ήπειρο

Σε διεθνές επίπεδο, στάθηκε αλληλέγγυος σε όλους τους εθνοαπελευθερωτικούς αγώνες, ιδιαίτερα των Παλαιστινίων, αποκήρυξε το απαρτχάνιτ στη Ν. Αφρική και υποστήριξε το αίτημα για ανεξαρτησία της Νέας Καληδονίας [γαλλική αποικία] στον ΟΗΕ το Δεκέμβρη του 1986. Αυτό προκάλεσε το μένος της γαλλικής δεξιάς και του [τότε προέδρου] Σιράκ, που επέστρεψε στην εξουσία στο πλαίσιο μιας συγκυβέρνησης. Επιπλέον, η πολιτική Σανκαρά ήταν σε μετωπική αντίθεση με τα δυτικά κράτη στο ζήτημα της νομιμότητας του χρέους των αφρικάνικων χωρών. Η εμπειρία από την εξουσία Σανκαρά αποτελούσε επίσης κίνδυνο για τις αφρικάνικες δικτατορίες, διεφθαρμένες και υποταγμένες στους κυβερνήτες της Δύσης, επειδή σχημάτιζε μια αξιόπιστη πολιτική εναλλακτική για την ήπειρο. Με άλλα λόγια, ο αφρικανός ηγέτης έκανε πολλούς εχθρούς, που λίγο ή πολύ θα συναυτουργούσαν για τη δολοφονία του. Αυτή συνέβη στις 15 Οκτωβρίου 1987. Μια ομάδα καταδρομών καθοδηγούμενη από τον πράκτορα του Μπλεζ Κομπαορέ [αντιδραστικός αστός πολιτικός της Μπουρκίνα Φάσο], Ζιλμπέρ Ντιεντζερέ, εκτέλεσε τον Σανκαρά και 12 συνεργάτες του. 35 χρόνια μετά, η δίκη έχει ξεκινήσει αλλά μπορεί να μην απαντήσει όλα τα ερωτήματα.

Μια κουτσουρεμένη δίκη

Η αλήθεια είναι ότι, ο κύριος κατηγορούμενος, ο πρώην πρόεδρος Κομπαορέ, ύποπτος για ηθική αυτουργία στη δολοφονίας, δεν θα είναι παρών. Διέφυγε μέσω Γαλλίας στην Ακτή Ελεφαντοστού την περίοδο της εξέγερσης του 2014. Και ο πρόεδρος Ουαταρά [της Ακτής Ελεφαντοστού] δεν πρόκειται να τον εκδόσει, επειδή ο Κομπαορέ εξόπλισε και χρηματοδότησε στρατιώτες που επέτρεψαν στον Ουαταρά να πάρει την εξουσία κόντρα στον Γκαγκμπό. Η εξέταση των διεθνών συνεπειών για τη δολοφονία του Σανκαρά μοιάζει να είναι σε κίνδυνο από τις δράσεις των γάλλων ηγετών.

Κατά την ομιλία του στη Ουαγκαντουγκού τον Νοέμβριο του 2017, ο Μακρόν υποσχέθηκε να παραδώσει εμπιστευτικά γαλλικά έγγραφα, σχετικά με αυτή την υπόθεση. Παρ’ όλο που οι πρώτες δύο δόσεις δόθηκαν επιτυχώς, η τρίτη δόση καθυστέρησε. Ο εισαγγελέας ερευνών ζήτησε επομένως τον διαχωρισμό της υπόθεσης ανάμεσα στη μία στη πτυχή, αυτή της Μπουρκίνα Φάσο, προκειμένου να ξεκινήσει η δίκη, και στη διεθνή πτυχή. Τέσσερις μέρες αργότερα μετά την επίσημη επιβεβαίωση του διαχωρισμού, αρκετά βολικά, έφτασε η τρίτη δόση εγγράφων. Συνεπώς, οι ενέργειες της Γαλλίας δεν μπορούν να βγουν στην επιφάνεια σε αυτές τις συζητήσεις.

 

Η Λεγεώνα της Τιμής για τη δολοφονία του Σανκαρά

Αυτή η μανούβρα του Μακρόν επιδιώκει να προστατεύσει τη φήμη της Γαλλίας (ήδη βαθιά πληγωμένη) και της πολιτικής της τάξης. Λειτούργησε μια συναίνεση ανάμεσα στους σοσιαλιστές και δεξιούς πολιτικούς ενάντια στον Σανκαρά και σε στήριξη του καθεστώτος Κομπαορέ. Ο Μιτεράν είχε διακηρύξει: «Παίρνει υπερβολικά πολλές αποφάσεις. Κατά την άποψή μου, πάει πιο πέρα από το αναγκαίο.» Όσο για τον σύμβουλο του στα θέματα Αφρικής, Γκάι Πεν, οργάνωσε μια καμπάνια λασπολογίας στον τύπο λίγες μέρες πριν τη δολοφονία του αφρικανού ηγέτη και στη συνέχεια έγινε πρόεδρος του  Συνδέσμου Φιλίας Γαλλίας – Μπουρκίνα Φάσο. Δεν δίστασε να διακηρύξει πως υπό το καθεστώς Κομπαορέ, η Μπουρκίνα Φάσο ήταν μια «υποδειγματική δημοκρατία και μια καλοδιοικούμενη χώρα».

Ο στρατηγός Εμανουέλ Μπεθ, υπεύθυνος της στρατιωτικής συνεργασίας στο Υπουργείο Εξωτερικών υπό τον Κουσνέρ, βράβευσε με τη Λεγεώνα της Τιμής το 2008 τον δολοφόνο του Σανκαρά, Ζιλμπέρ Ντεντζερέ. Όσο για τον Κλοντ Μπαρτολόν, Πρόεδρο της Εθνοσυνέλευσης από το Σοσιαλιστικό Κόμμα, το 2012 αρνήθηκε το αίτημα σύστασης κοινοβουλευτικής εξεταστικής επιτροπής από βουλευτές των Πράσινων και της Αριστεράς σε σχέση με την εμπλοκή της Γαλλίας στο έγκλημα. Η δίκη ξεκίνησε στις 11 Οκτωβρίου και αναβλήθηκε για 1 μήνα. Ένας νέος αγώνας είναι να υπάρχει ζωντανή ανταπόκριση και να καταγραφεί. Μια συλλογή υπογραφών έχει ξεκινήσει ώστε η δίκη να παραμείνει προσβάσιμη και μια συμβολή στην ιστορία της χώρας, και γενικά της Αφρικής.