ΗΠΑ: Ένας αιώνας από τη ρατσιστική σφαγή της Τάλσα το 1921 (του Νταν Λα Μποτζ)

μετάφραση από το internationalviewpoint.org

100 χρόνια πριν, ένας όχλος λευκών επιτέθηκε σε μια γειτονιά μαύρων στο Γκρίνγουντ της Τάλσα, στην πολιτεία της Οκλαχόμα και μέσα σε δύο μέρες σκότωσε εκατοντάδες ανθρώπους, έκαψε συθέμελα κάθε κτίριο, και άφησε 10.000 άστεγους. Το γεγονός ξεκίνησε όταν ο Ντικ Ρόουλαντ, ένας 19χρονος που γυάλιζε παπούτσια για να ζήσει κατηγορήθηκε πως προσπάθησε να βιάσει ένα 17χρονο κορίτσι χειρίστρια ασανσέρ που είχε συναντήσει. Ο Ρόουλαντ φυλακίστηκε και η εφημερίδα Tulsa Tribune κυκλοφόρησε συναισθηματικά δημαγωγικά άρθρα, που ενθάρρυναν εκατοντάδες λευκούς να συγκεντρωθούν στη φυλακή με στόχο να λιντσάρουν τον νεαρό μαύρο. Ως απάντηση, ήρθαν 75 ένοπλοι μαύροι άνδρες για να εμποδίσουν το λιντσάρισμα. Όταν συνέβη ένας πυροβολισμός, ξέσπασε ένοπλη σύγκρουση αφήνοντας 12 νεκρούς, 10 λευκούς και 2 μαύρους. Με αυτό ήρθε το ξέσπασμα μεγάλων ταραχών.

Ο σερίφης της Τάλσα εξουσιοδότησε εκατοντάδες λευκούς άνδρες, στους οποίους είπε να πάνε σπίτι και «να πάρουν ένα όπλο και μετά να πάρουν ένα νέγρο.» Ο λευκός όχλος χιλίων ανδρών πέρασε μέσα στη γειτονιά των αφροαμερικάνων, μέσα και από την επονομαζόμενη περιοχή της Μάυρης Γουόλ Στριτ, που λεγόταν ότι ήταν η πιο ευημερούσα αφροαμερικανική κοινότητα στην Αμερική, λεηλατώντας σπίτια και μετά βάζοντάς τους φωτιά, ενώ πυροβόλησαν και σκότωσαν ένας εκτιμώμενο αριθμό 300 αφροαμερικανών κατοίκων. Όταν οι λευκοί αποδείχτηκαν ανίκανοι να υπερισχύσουν απέναντι στους ένοπλους αφροαμερικάνους, που πάλευαν για την αυτοάμυνά τους, ιδιωτικά αεροπλάνα έριξαν εμπρηστικές βόμβες στη γειτονιά και κλήθηκε η Εθνοφρουρά. Όταν αραιώσαν οι καπνοί, το Γκρίνγουντ, μια περιοχή 40 τετραγώνων, είχε τελείως εξαφανιστεί. Περίπου χίλιοι αφροαμερικάνοι έστησαν σκηνές έξω από την παλιά τους γειτονιά και ζούσαν εκεί. Οι ασφαλιστικές εταιρίες πλήρωσαν τους λευκούς, αλλά αρνήθηκαν τα αιτήματα των μαύρων. Δεν απαγγέλθηκε κατηγορία για κανέναν λευκό, αλλά ασκήθηκε δίωξη σε 57 αφροαμερικάνους για πρόκληση εξέγερσης.

Γιατί συνέβησαν τα λευκά πογκρόμ και η σφαγή; Η κατηγορία για έναν μαύρο άνδρα να κοιτάει, να αγγίζει ή να κάνει παρέα με μια λευκή γυναίκα ήταν συχνά αφορμή για λιντσάρισμα ή για τις πολλές επιθέσεις λευκών σε γειτονιές μαύρων. Ο πραγματικός λόγος της σφαγής και άλλων παρόμοιων γεγονότων ήταν η αυξανόμενη παρουσία, ο αυξανόμενος πλούτος και η αυτοπεποίθηση των μαύρων στην Αμερική. Η οικονομική άνθιση που ακολούθησε τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είχε οδηγήσει πολλούς μαύρους να μετακινηθούν από τις φυτείας του Νότου προ το Βορρά στην Πρώτη Μεγάλη Μετανάστευση Μερικοί είχαν αρχίσει μικρές επιχειρήσεις και οι περισσότεροι έβγαζαν υψηλότερους μισθούς απ’ ό,τι στο Νότο. Οι μαύροι στρατιώτες που επέστρεψαν από τον πόλεμο είχαν μάθει να χρησιμοποιούν όπλα και ήταν προετοιμασμένοι να υπερασπιστούν τον εαυτό τους. Η Τάλσα είναι ιδιαίτερη περίπτωση, επειδή είχε ανακαλυφθεί πετρέλαιο στη περιοχή, μέρος απ’ αυτό σε έδαφος ιδιοκτησίας αφροαμερικάνων, το οποίο οδήγησε στην εμφάνιση μιας ομάδας πλούσιων αφροαμερικάνων, την περίφημη Μαύρη Γουόλ Στριτ της πόλης. Οι επιθέσεις στο Γκρίνγουντ και σε άλλες γειτονιές και πόλεις αφροαμερικάνων είχαν ως στόχο την εφαρμογή των διακρίσεων του Τζιμ Κρόου και την στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων σε Νότο και Βορρά, την παρεμπόδιση των μαύρων να αποκτήσουν περιουσία, και την πρόκληση φόβου στις καρδιές της αφροαμερικάνικης εργατικής τάξης.

Το να διατηρήσεις υποταγμένη την αφροαμερικάνικη εργατική τάξη απαιτούσε βία. Ανάμεσα στα 1900 και 1917, 1.100 μαύροι λιντσαρίστηκαν. Αντίστοιχα σοβαρό είναι αυτό που αποκάλεσαν οι αφροαμερικάνοι ιστορικοί Τζον Χόουπ Φρανκλιν και Αλφρεντ Α. Μος Τζούνιορ ως «μια πανδημία ρατσιστικών πογκρόμ», που ξεκίνησαν το 1895 και συνεχίστηκαν μέσα στη δεκαετία του 1920-1930. Τα λευκά ρατσιστικά πογκρόμ οδήγησαν όχι μόνο στην ένοπλη αυτοάμυνα των αφροαμερικάνων, αλλά επίσης οδήγησαν τον W. E. B. Ντιμπουά και άλλους αφροαμερικάνους ηγέτες και λευκούς συμμάχους να συναντηθούν στο Καναδά το 1905 και να ιδρύσουν το Κίνημα του Νιαγάρα, που αργότερα εξελίχθηκε στην Εθνική Ομοσπονδία για την Ευημερία των Έγχρωμων Ανθρώπων (ΝΑΑCP), την πρώτη εθνική οργάνωση πολιτικών δικαιωμάτων της χώρας. Έχοντας ως ηγεσία εύπορους αφροαμερικάνους και φιλελεύθερους λευκούς, η ΝΑΑCP χρησιμοποιούσε τις ένδικες μάχες σε μια προσπάθεια να αποτραπούν τα λινταρίσματα και τα λευκά πογκρόμ, αλλά θα χρειαστούν ακόμα 50 χρόνια μέχρι η πολιτική ανυπάκοη του κινήματος πολιτικών δικαιωμάτων άρχισε να αλλάζει το ρεύμα. Ο ρατσισμός παραμένει ενδημικός στην Αμερική, και η πάλη συνεχίζεται σήμερα με το κίνημα Black Lives Matter, που κατέβασε εκατομμύρια στους δρόμους ενάντια στην αστυνομική βία.

11 Ιουνίου 2021