Η Άποψή μας: Ακρίβεια ή πώς ληστεύεται το εισόδημα των εργαζομένων
Προδημοσίευση από την Εργατική Πάλη Σεπτεμβρίου 2023
Ο πληθωρισμός και η φορολογική αφαίμαξη, που αποτελούν, ουσιαστικά, όψεις της ακρίβειας, λεηλατούν το εισόδημα των εργαζομένων και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Η φορολογική αφαίμαξη είναι μόνιμος παράγοντας που συντελεί στην αύξηση της ακρίβειας. Πέρα από αυτούς τους δυο παράγοντες, τουλάχιστον, δυο νέοι (πληθωρισμός κερδών, επιτόκια Τραπεζών) έχουν προστεθεί στην αύξηση της ακρίβειας και κατά συνέπεια στη λεηλασία των εισοδημάτων των πιο αδύνατων οικονομικά τάξεων και στρωμάτων. Οι διαρκείς αυξήσεις τιμών, ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες στα είδη λαϊκής κατανάλωσης και κυρίως στα τρόφιμα, όπως και αυτές που εξαγγέλλονται για τους ερχόμενους μήνες θα έχουν δραματικές επιπτώσεις πάνω στους κόπους και στον ιδρώτα μας. Πριν μπούμε σε μια παρουσίαση των ανατιμήσεων και των οικονομικών δεικτών που απεικονίζουν αυτή την κατάσταση, χρειάζεται να τονίσουμε ότι η καθημερινή πραγματικότητα που ζούμε, δηλαδή η αγορά όπου γίνονται οι συναλλαγές και συγκεκριμένα το σούπερ-μάρκετ, ο μανάβης, τα μαγαζιά κ.ά., είναι η αληθινή εικόνα της ακρίβειας και όχι οι επίσημες στατιστικές που συνήθως έχουν μικρή αξία ή πολλές φορές παραπλανητική της πραγματικότητας. Αυτή η παραπλανητική ή διαστρεβλωτική εικόνα της πραγματικότητας για τους εργαζόμενους, τα φτωχά λαϊκά στρώματα και τους συνταξιούχους φαίνεται όταν οι αρμόδιες αρχές (π.χ., ΕΛ.ΣΤΑΤ, Eurostat) ανακοινώνουν ότι ο τιμάριθμος αυξήθηκε 1 ή 2 ή 3% τη στιγμή που πληρώνουν 10, 20 και 30% ακριβότερα όταν αγοράζουν αγαθά και υπηρεσίες.
Οι τιμές στα ύψη
Σύμφωνα με την ΕΛ.ΣΤΑΤ ο μέσος πληθωρισμός ήταν μειωμένος (μόλις στο 2,7%), ωστόσο ο δείκτης των τροφίμων παρουσίασε νέα άνοδο φτάνοντας το 12,2%! Όπως σημειώνεται αυτός ο δείκτης σημειώνει αύξηση για 15 συνεχόμενους μήνες. Ενδεικτικά οι ανατιμήσεις σε ορισμένα προϊόντα: 13% αναψυκτικά/νερό, 14% λαχανικά, 15% γαλακτοκομικά, 14% έλαια και λίπη, 9,5% δημητριακά, 11,4% κρέατα, 6,7% ψάρια. Αυτή η εκρηκτική άνοδος στις τιμές των τροφίμων έρχεται σε αντίθεση με τη μείωση στις τιμές ενέργειας: πτώση 54% στο φυσικό αέριο, 21% στον ηλεκτρισμό, 20,7% στο πετρέλαιο θέρμανσης και 21% στα καύσιμα (στα δυο τελευταία προϊόντα έχουμε και πάλι μια σημαντική ανοδική τάση).
Η διατήρηση του υψηλού επιπέδου του πληθωρισμού των τροφίμων (12,2% τον Ιούνιο του 2023, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ) πλήττει κυρίως τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος, στα οποία η αύξηση του πληθωρισμού των τροφίμων έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο, δεδομένου ότι αφορά τα βασικά είδη διατροφής και επιβίωσής τους. Αυτό επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τα φτωχά νοικοκυριά, αφού τα τελευταία χρόνια έχουμε μια διαρκή μείωση των πραγματικών εισοδημάτων, επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου, διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων μέσα σ’ ένα περιβάλλον διαρκούς αβεβαιότητας. Τα στοιχεία (πρόσφατη Έκθεση του ΟΟΣΑ, 2023) δείχνουν ότι ο μέσος ονομαστικός μισθός στην Ελλάδα αυξήθηκε μόλις 1,5% το 2022, ενώ ο πραγματικός μισθός μειώθηκε κατά 7,4%, αφού ο πληθωρισμός για το έτος 2022 ήταν 9,6%! Αυτό το στοιχείο αποκαλύπτει και τα ψέματα της κυβέρνησης των νεοφιλελεύθερων αλλά και όλων των μνημονιακών ότι το μισθολογικό κόστος είναι πολύ υψηλό, πράγμα που επηρεάζει αρνητικά την επενδυτική δραστηριότητα.
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι η αγοραστική δύναμη των μισθών στη χώρα μας μειώθηκε, λόγω της μείωσης των πραγματικών εισοδημάτων, τα κέρδη των επιχειρήσεων-ιδιαίτερα των μεγάλων: Τράπεζες, ενεργειακές εταιρίες, εταιρίες τροφίμων, σούπερ μάρκετ κ.λπ.- παρουσίασαν αύξηση της τάξης του 5%, ενώ θα έπρεπε να μειωθούν μια που υπήρξε μείωση του όγκου των πωλήσεων κατά 0,2%. Αυτό το φαινομενικά παράδοξο, οφείλεται στην αύξηση του τζίρου κατά 7,2%, λόγω της ακρίβειας. Αυτό το επισημαίνει και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ, Μάρτιος 2023) λέγοντας πολύ χαρακτηριστικά ότι «η κινητήρια δύναμη της αύξησης των τιμών στην Ευρώπη είναι πλέον η στρατηγική αύξησης του περιθωρίου κέρδους των επιχειρήσεων». Ανάλογη είναι και η παρατήρηση του ΔΝΤ που σημειώνει, χωρίς περιστροφές, «ότι ο πληθωρισμός στην Ευρώπη επιμένει σε υψηλά επίπεδα επειδή οι επιχειρήσεις διατήρησαν και αύξησαν τα κέρδη τους». Ωφελημένο από την αύξηση των τιμών και κατά συνέπεια την αύξηση του ΦΠΑ, είναι και το κράτος, πράγμα που φαίνεται στο πρωτογενές πλεόνασμα που παρουσίασε ο προϋπολογισμός στο πρώτο τρίμηνο του 2023, της τάξης των 3,07 δισ. ευρώ, που συνιστά μια πραγματική φορολογική αφαίμαξη των εργατικών και λαϊκών μαζών.
Τέλος, όλα αυτά, σύμφωνα με μια έκθεση της Eurostat (2020), έχουν σαν αποτέλεσμα το 10% των πλουσιότερων πολιτών στη χώρας μας να κατέχει, κατά την περίοδο 2009-2019, το 41% του πλούτου, ενώ ο πλούτος των νοικοκυριών (και όχι ατομικός) μειώθηκε σχεδόν στο ήμισυ. Σήμερα 3-4 χρόνια μετά η τάση αυτή έχει μεγαλώσει ακόμη περισσότερο.
Χρειάζεται μια τομή στη λογική και στη δράση μας
Τα διαρκή «επιχειρήματα» της κυβέρνησης Μητσοτάκη αλλά και των άλλων αστικών μνημονιακών κομμάτων είναι ότι χρειάζονται οικονομικά μέτρα, δουλειά κ.λπ. για να υπάρξει σταθεροποίηση και βελτίωση του βιοτικού επιπέδου. Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για οικονομικά μέτρα, αλλά για αντεργατικές και αντιλαϊκές πολιτικές που βοηθούν όχι στη σταθεροποίηση και βελτίωση της οικονομίας γενικά, αλλά στη σταθεροποίηση ή αύξηση των κερδών των καπιταλιστών και των αφεντικών: Αυτή είναι η λογική του τελευταίου νομοσχεδίου Άδωνη για τα εργασιακά (13 ώρες εργασία!) ή της συνταξιοδότησης στα 74 χρόνια παρέα με τον Άγιο Πέτρο ή της ακρίβειας κ.ά.
Από αυτή την πολιτική λογική πρέπει να απομακρυνθούμε γιατί είναι σε βάρος των συμφερόντων των εργαζομένων, των φτωχών λαϊκών στρωμάτων και της νεολαίας. Πρέπει να κάνουμε μια πολιτική επιλογή πάνω απ’ όλα, που να σπάει με τη λογική του κέρδους και να βάζει στο κέντρο της τις ανάγκες των ανθρώπων. Μια τέτοια πολιτική λογική πρέπει να αρχίζει μ’ ένα πρόγραμμα σωτηρίας για όλους αυτούς που υποφέρουν από τις πολιτικές των αστικών κυβερνήσεων και να τελειώνει με το να χτυπάει το κακό στη ρίζα του, δηλαδή μια αντικαπιταλιστική πολιτική ικανή να συγκρουστεί ιδεολογικά, πολιτικά και πρακτικά με το σύστημα του κεφαλαίου.
Όμως, οι πολιτικές επιλογές χρειάζονται και τα κατάλληλα «εργαλεία», τις κατάλληλες μορφές πάλης για να μπορέσουν να υλοποιηθούν. Χρειάζεται οι εργαζόμενοι, οι εκμεταλλευόμενοι και καταπιεζόμενοι-συνδικαλισμένοι και ασυνδικάλιστοι- να στηριχθούμε στις δικές μας δυνάμεις, να σφυρηλατήσουμε την ενότητα και την αλληλεγγύη μας μέσα στους αγώνες. Να οικοδομήσουμε και να προωθήσουμε μια αντικαπιταλιστική δύναμη που θα προετοιμάζει καθημερινά τους αγώνες των εργαζομένων για δουλειά, αυξήσεις, πολιτικές, συνδικαλιστικές και δημοκρατικές ελευθερίες, τις λύσεις προς όφελος των εργατικών και λαϊκών στρωμάτων, την εγκαθίδρυση της σοσιαλιστικής κοινωνίας.
