O ελληνοτουρκικός ανταγωνισμός για τους υδρογονάνθρακες της ΝΑ Μεσογείου και η πολιτική του εργατικού κινήματος
1. Από τότε που ανακαλύφθηκαν αποθέματα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο έχει οξυνθεί απότομα ο ήδη έντονος ανταγωνισμός μεταξύ των αστικών τάξεων και αστικών κρατών της περιοχής μας αλλά και των ιμπεριαλιστών που εμπλέκονται, όπως πάντα, με ηγετικό τρόπο. Ακόμη περισσότερο, έχει παροξυνθεί ο ανταγωνισμός ελληνικής και τουρκικής αστικής τάξης, που μαζί με τις άλλες αιτίες, τείνει να οδηγήσει σε μια στρατιωτική σύγκρουση, μικρής ή μεγάλης έκτασης, ρίχνοντας τους λαούς των δύο χωρών, δηλαδή την εργατική τάξη, τα φτωχά λαϊκά στρώματα και τη νεολαία των δύο χωρών, σε ένα ατέρμονο σφαγείο.
Δεν αποτελεί έκπληξη που τα αποθέματα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως και κάθε πλούτος που προσφέρει η φύση και πολύ περισσότερο η εργασία των εργαζομένων, τείνουν να γίνουν μια κατάρα για τους λαούς. Αυτό δεν ισχύει μόνο για πετρελαιοπαραγωγές χώρες: συνεχείς δικτατορίες στις αραβικές χώρες, αιμοσταγής διαμελισμός της Λιβύης, συνεχείς απόπειρες πραξικοπημάτων και ιμπεριαλιστικό οικονομικό εμπάργκο στη Βενεζουέλα, σκληρή δικτατορία στη Νιγηρία, κ.α. Ισχύει πολύ περισσότερο για τις ανεπτυγμένες χώρες.
Την στιγμή που η ανθρωπότητα παράγει τον περισσότερο πλούτο που είχε ποτέ στην ιστορία της, την στιγμή που οι παραγωγικές δυνάμεις της και η μόρφωση των εργαζομένων είναι η μεγαλύτερη που είχε ποτέ, την στιγμή που η επιστήμη μπορεί πλέον να κάνει πράξη το προαιώνιο όνειρο της ανθρωπότητας «να μην ζει με τον ιδρώτα του προσώπου της», την ίδια στιγμή η ανθρωπότητα κινδυνεύει με ένα παγκόσμιο ολοκαύτωμα είτε οικολογικό είτε οικονομικό είτε πολεμικό.
Αυτό ισχύει και για την χώρα μας. Το 2007 είχαμε ένα Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν 242 δις ευρώ περίπου. Μέσα σε μια δεκαετία φτάσαμε στο κατώφλι της καταστροφής και το μαρτύριο δεν σταματά. Κι αυτή η παράνοια έχει μια απλή εξήγηση: δεν είναι ότι μας λείπουν οι δυνατότητες —εργοστάσια και ειδικευμένο εργατικό δυναμικό— είναι ότι η οικονομία μας λειτουργεί με βάση το χρεοκοπημένο καπιταλιστικό σύστημα. Ένα σύστημα που λειτουργεί με βάση το κέρδος και με βάση το συμφέρον της ελληνικής αστικής τάξης.
2. Η τελευταία απόφαση του Ερντογάν να στείλει δύο πλοία για γεωτρήσεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου —με ανακοινωμένη απόφαση να πραγματοποιήσουν γεωτρήσεις ακόμη και μέσα σε ένα τμήμα «διαμφισβητούμενης» ΑΟΖ της νοτιοανατολικής Κύπρου και πιθανόν και μέσα στην ΑΟΖ που η ελληνική αστική τάξη υποστηρίζει ότι είναι δικιά της— οδηγεί σε έναν παροξυσμό τον ανταγωνισμό της ελληνικής και τουρκικής αστικής τάξης που πιθανόν να καταλήξει σε πόλεμο. Ο λόγος είναι απλός. Μέχρι τώρα ήταν οι αστικές τάξεις της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ που ορίζανε τις ΑΟΖ τους κατά πώς τους συμφέρει, τις τεμαχίζανε σε οικόπεδα, κλείνανε συμφωνίες αναμεταξύ τους και με πετρελαϊκές εταιρείες τόσο για έρευνα όσο και για εκμετάλλευση των κοιτασμάτων των «δικών» τους ΑΟΖ. Τώρα αποφάσισε να κινηθεί και η τούρκικη αστική τάξη, περνώντας από τη δική της προπαγάνδα, ανακοινώσεις και διαμαρτυρίες, στην πράξη, δηλαδή στην εφαρμογή των δικών της συμφερόντων, όπως βεβαίως αυτή τα εννοεί.
3. Η κυβέρνηση Νετανιάχου έχει καθορίσει την δική της ΑΟΖ επικαλύπτοντας από τη μια την ΑΟΖ του Λιβάνου και από την άλλη αρπάζοντας επί της ουσίας την ΑΟΖ της Λωρίδας της Γάζας και γενικότερα των Παλαιστινίων, με το «πρόσχημα» ότι ολόκληρη η Παλαιστίνη είναι «εσωτερική επικράτεια» του Ισραήλ. Ότι έσοδα προκύψουν από το φυσικό αέριο που θα βρεθεί στην ΑΟΖ των Παλαιστινίων θα παρακρατούνται από το Ισραήλ σε ειδικό λογαριασμό και θα απελευθερώνονται όποτε αυτό το επιθυμεί. Επί της ουσίας οι Παλαιστίνιοι δεν έχουν καμία δική τους ΑΟΖ και αυτό προδιαγράφει ότι δεν θα αποκτήσουν ποτέ και κανένα κράτος.
Η κυβέρνηση Αναστασιάδη προχώρησε θρασύτατα σε έναν αντίστοιχο καθορισμό της ΑΟΖ της Κύπρου, θεωρώντας ότι όλη η Κύπρος της ανήκει, και χωρίς να ρωτήσει ή να διαπραγματευτεί το οτιδήποτε με τους Τουρκοκύπριους, με τους οποίους υποτίθεται ότι διαπραγματεύεται το κοινό τους μέλλον. Από την άλλη, κινούμενη προσεκτικά, τεμάχισε σε οικόπεδα και έδωσε προς έρευνα και εκμετάλλευση μόνο την ΑΟΖ που αντιστοιχεί στο ελληνοκυπριακό τμήμα της Κύπρου.
Οι ελληνικές κυβερνήσεις τόσο του Σαμαρά όσο και του Τσίπρα έχουν καθορίσει την ελληνική ΑΟΖ όχι μόνο με βάση την Ρόδο και Κρήτη αλλά και με το Καστελόριζο. Αλλά αν καθοριστεί ελληνική ΑΟΖ με βάση το Καστελόριζο, τότε η ΑΟΖ της Τουρκίας περιορίζεται σε μεγάλο βαθμό και μάλιστα σε θαλάσσιες περιοχές που πιθανόν να μην έχουν αποθέματα, ενώ η ελληνική συνορεύει πλέον με την κυπριακή ΑΟΖ. Αυτό υποστηρίζουν με τη συνεχή προπαγάνδα τους όλα τα μνημονιακά κόμματα, αυτό υποστηρίζει και ο Παυλόπουλος που δεν χάνει ευκαιρία να σημειώνει ότι η Τουρκία θα πρέπει να σεβαστεί το «Διεθνές Δίκαιο», δηλαδή να αναγνωρίσει την ΑΟΖ του Καστελόριζου. Αλλά όχι μόνο δεν υπάρχει κανένα «Διεθνές Δίκαιο», μια που οι τέτοιου είδους συμφωνίες εκφράζουν πάντα μια ισορροπία μεταξύ των ιμπεριαλιστών, αλλά, ακόμη χειρότερα, το «δίκαιο της ΑΟΖ» δεν προσδιορίζει με σαφήνεια τέτοιες περιπτώσεις και αφήνει τον διακανονισμό στις όμορες χώρες.
Στην πραγματικότητα, όλοι οι μνημονιακοί, όσο κι αν χύνουν το εθνικιστικό τους δηλητήριο εμφανιζόμενοι ως υπερασπιστές των «εθνικών δικαίων», της «διεθνούς νομιμότητας» κ.α., είναι έτοιμοι να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για την ΑΟΖ του Καστελόριζου προκειμένου να κερδίσουν μια συμφωνία με την τουρκική αστική τάξη. Γι’ αυτό και καλούν την Τουρκία να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για τον κοινό καθορισμό των ΑΟΖ τους.
4. Οι ελληνικές κυβερνήσεις και ειδικά η κυβέρνηση Τσίπρα, προκειμένου να διασφαλίσουν την ΑΟΖ του Καστελόριζου, δηλαδή την πρόσβαση στις περιοχές των ενεργειακών αποθεμάτων και να εξασφαλίσουν κέρδη για την ελληνική αστική τάξη, προσπαθούν μετά μανίας να εξασφαλίσουν την εύνοια του αμερικανικού και ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού. Η εύνοια των αμερικάνων και ευρωπαίων ιμπεριαλιστών είναι απαραίτητη για να μπορέσουν να αντισταθμίσουν τον σε βάρος τους συσχετισμό δύναμης με την τούρκικη αστική τάξη. Γι’ αυτό και συνάπτουν λεόντειες συμφωνίες με αμερικάνικες και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, γι’ αυτό και μας εντάσσουν ολοένα και περισσότερο μέσα στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς στην περιοχή, γι’ αυτό και συμμαχούν με όλα τα αντιδραστικά καθεστώτα της περιοχής, γι’ αυτό και κάνουν το παν για να εκμεταλλευτούν τις αντιθέσεις των ιμπεριαλιστών με την τούρκικη αστική τάξη και τον Ερντογάν. Έτσι όμως μας εντάσσουν στους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς μεταξύ παλιών (ΗΠΑ, ΕΕ) και νέων (Ρωσία, Κίνα) ιμπεριαλισμών. Έτσι κινδυνεύει η χώρα μας να γίνει ορμητήριο και εφαλτήριο επεμβάσεων εναντίον γειτονικών χωρών και κινημάτων.
Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ
5. Η ελληνική αστική τάξη και τα μνημονιακά της κόμματα, προκειμένου να υποτάξουν στον εθνικισμό τους, δηλαδή στα συμφέροντά τους, την ελληνική εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα, με έντεχνο τρόπο προσπαθούν να μας επιβάλλουν την ιδέα ότι «δεν παράγουμε τίποτε, είμαστε μια φτωχή χώρα, το φυσικό αέριο είναι η σωτηρία μας», πράγμα που είναι πέρα για πέρα λάθος μια που όχι μόνο περιφρονεί την εργασία των εργαζομένων αλλά και την εργασία γενιών και γενιών εργαζομένων που δημιούργησαν όλο τον πλούτο της χώρας, αλλά ταυτίζει και τον πλούτο της χώρας και τις παραγωγικές της δυνατότητες με την κρίση και την χρεοκοπία της καπιταλιστικά οργανωμένης οικονομίας.
Προσπαθούν επίσης με δόλιο τρόπο να μας επιβάλλουν και την ιδέα ότι το φυσικό αέριο στην ΑΟΖ «μας» είναι εθνικός πλούτος, δηλαδή όλων μας. Προσπαθούν δηλαδή έμμεσα και με δόλιο τρόπο να μας υποβάλλουν την ιδέα ότι μόλις ανακαλυφθούν αποθέματα και αρχίσει η εκμετάλλευσή τους τότε οι μισθοί θα αυξηθούν, η υγεία και η παιδεία θα αναβαθμιστούν, κ.ο.κ. ― συνεπώς θα πρέπει να υπερασπίσουμε ακόμη και με την ζωή μας, ακόμη και σε έναν πόλεμο με την Τουρκία, την ΑΟΖ «μας» και τα αποθέματα.
Αλλά η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική. Είναι χαρακτηριστικό ότι το κοίτασμα «Ζορ», που βρίσκεται στην αιγυπτιακή ΑΟΖ και το εκμεταλλεύεται η ιταλική εταιρία ΕΝΙ, είναι μακράν το μεγαλύτερο από όσα έχουν βρεθεί μέχρι στιγμής, και βέβαια το πιο προσοδοφόρο. Ωστόσο, όπως διέρρευσε στον τύπο, η συμφωνία μεταξύ αιγυπτιακού κράτους και ΕΝΙ καθορίζει ότι το 40% της μελλοντικής παραγωγής θα πηγαίνει για την απόσβεση των δαπανών (έρευνα, εγκαταστάσεις, κ.α.) της ΕΝΙ και το υπόλοιπο 60% θα μοιραστεί περίπου ισομερώς μεταξύ της εταιρίας και του αιγυπτιακού αστικού κράτους. Με άλλα λόγια, ο «μυθικός θησαυρός» των υδρογονανθράκων περιορίζεται, στην καλύτερη περίπτωση, στο 30% της παραγωγής.
Κι αυτό θα ισχύσει και στην περίπτωση των ελληνικών ή ελληνοκυπριακών αποθεμάτων. Και, ακόμη χειρότερα, στην περίπτωση της χώρας μας, τα όποια έσοδα θα πάνε: α) κατευθείαν στο Υπερταμείο (όπου έχει συγκεντρωθεί όλη η δημόσια περιουσία) για την αποπληρωμή των χρεών ― με άλλα λόγια, τα όποια έσοδα, ο όποιος περιβόητος θησαυρός θα πέσει σε ένα βαρέλι δίχως πάτο και β) σε ελληνικές εταιρείες που θα συμβληθούν με τις ΕΝΙ, EXXON, Total, κ.α. (σε αυτά τα έσοδα προσβλέπει η ελληνική αστική τάξη).
Επιπλέον, τα όποια αποθέματα βρεθούν στην ελληνική ΑΟΖ, όπως κι αν αυτή καθοριστεί, δεν πρόκειται συνολικά να ξεπερνούν έσοδα της τάξης των μερικών δισεκατομμυρίων. Αρκεί κανείς να συγκρίνει αυτά τα έσοδα με την ετήσια αιμορραγία για την αποπληρωμή τόκων της χώρας μας που ξεπερνά τα 6-7 δις τον χρόνο. Κι αρκεί κανείς να συγκρίνει αυτά τα έσοδα με την τεράστια συσσωρευτική απώλεια, πάνω από 250 δις, που είχαμε από την μείωση του ΑΕΠ κατά 25% την τελευταία δεκαετία, για να καταλάβει ότι η προβολή των αποθεμάτων ως «ο θησαυρός που θα μας σώσει» είναι απλώς μια καλοστημένη απάτη.
Ο πραγματικός θησαυρός βρίσκεται στην ίδια μας τη χώρα, αρκεί να ανατρέψουμε τα μνημόνια, να διαγράψουμε το χρέος, να βγούμε από την κρεατομηχανή της ΕΕ και του Ευρώ, να αναδιοργανώσουμε την οικονομία με εθνικοποιήσεις και κάτω από εργατικό έλεγχο, να επιβάλλουμε εμείς μια Κυβέρνηση των Εργαζομένων, για να μπορέσουμε να αυξήσουμε τον παραγόμενο πλούτο και να χρησιμοποιήσουμε με έναν δημοκρατικό σχεδιασμό και ορθολογικό τρόπο και τα όποια αποθέματα φυσικού αερίου.
6. Η ελληνική εργατική τάξη, η νεολαία και τα φτωχά λαϊκά στρώματα της χώρας, θα πρέπει να παλέψουν ανειρήνευτα εναντίον της ελληνικής αστικής τάξης, των αμερικανών και ευρωπαίων ιμπεριαλιστών και του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος. Καμιά υποταγή στην ελληνική αστική τάξη και τον εθνικισμό της. Δεν θα γίνουμε κρέας για τα κανόνια τους, δεν θα θυσιαστούμε για να τα κέρδη τους.
Αυτό δεν σημαίνει ότι σαν εργατικό κίνημα δεν ενδιαφερόμαστε για τα ενεργειακά αποθέματα ή ότι τα «θυσιάζουμε στον Ερντογάν μόνο και μόνο και για να μην κάνουμε πόλεμο». Κάθε άλλο. Ενδιαφερόμαστε για όλον τον πλούτο που υπάρχει στη χώρα μας. Αλλά δεν είμαστε τυφλοί να σκοτωνόμαστε σε ανταγωνισμούς που δημιουργεί η δικιά μας η αστική τάξη, δεν είμαστε ανόητοι να κυνηγάμε μερικά δις (στην καλύτερη περίπτωση) των αποθεμάτων αλλά να ξεχνάμε τα 250 δις που χάσαμε από την μείωση του ΑΕΠ, να ξεχνάμε ότι η δικιά μας η αστική τάξη είναι αυτή που μας έχει αλυσοδέσει στα μνημόνια και στην ΕΕ, είναι αυτή και το σύστημά της που μας έχουν οδηγήσει στη σημερινή τραγική κατάσταση και που τώρα σχεδιάζουν ακόμη και την αρπαγή των σπιτιών μας. Γι’ αυτό δεν πρόκειται να πολεμήσουμε για κανένα έθνος «μας», για καμιά ΑΟΖ «μας». Ο εχθρός μας είναι, και παραμένει, μέσα στην ίδια τη χώρα μας.
Μακριά από τις ρεφορμιστικές αυταπάτες που σκορπά το ΚΚΕ, η ΛΑΕ κ.α. Αυτές οι δυνάμεις, είτε βλέπουν είτε δεν αναγνωρίζουν τον ανταγωνισμό αναμεταξύ ελληνικής και τούρκικης αστικής τάξης, στο τέλος καταλήγουν στο γνωστό μοτίβο της υπεράσπισης των «εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων» και της «πατρίδας μας» – και τελικά στην υποταγή μας στην ελληνική αστική τάξη και στο κράτος της.
Να παλέψουμε ενάντια στην ένταξη της χώρας μας στους δύο ιμπεριαλιστικούς σχηματισμούς: το ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Να παλέψουμε για να φύγουν οι νατοϊκές βάσεις του θανάτου και για να μην δημιουργηθούν νέες. Ενάντια σε κάθε διευκόλυνση των αμερικάνων και ευρωπαίων ιμπεριαλιστών στην εφαρμογή των σχεδιασμών τους στην περιοχή. Ενάντια στους επιθετικούς άξονες της χώρας μας με τα πιο αντιδραστικά καθεστώτα της περιοχής (Αίγυπτος, Ισραήλ).
Χρειάζεται να συνεχίσουμε να παλεύουμε, και με μεγαλύτερη ένταση, ενάντια στον εθνικιστικό δηλητήριο που χύνει η ελληνική αστική τάξη και στην απάτη των λεγομένων «εθνικών συμφερόντων». Για να μειωθούν οι υπέρογκοι στρατιωτικοί εξοπλισμοί, ειδικά στην περίοδο των μνημονίων. Για την ανατροπή του σάπιου και χρεοκοπημένου καπιταλισμού.
Ακόμη κι αν δεν κατορθώσουμε να αποτρέψουμε έναν ενδεχόμενο πόλεμο τότε, θα πρέπει να παλέψουμε για την μετατροπή του σε σοσιαλιστική επανάσταση.
Αυτή είναι η επαναστατική πολιτική, η μόνη πολιτική που μπορεί να γλυτώσει το εργατικό κίνημα, τη νεολαία και τα φτωχά λαϊκά στρώματα από την βαρβαρότητα του εθνικισμού, από το σφαγείο των ενδοαστικών και ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών στην περιοχή μας. Είναι η μόνη πολιτική που μπορεί να σφυρηλατήσει την ενότητα των εργατικών τάξεων στην περιοχή μας και να κλονίσει τα αστικά καθεστώτα και δικτατορίες στην περιοχή μας.
Μάιος – Ιούνιος 2019
