Καταλονία: Ένας χρόνος από το δημοψήφισμα της 1ης Οκτώβρη
Οι μάζες ξανά στο προσκήνιο
–
από την Εργατική Πάλη Οκτώβρη
–
Η πολιτική κατάσταση στην Καταλονία περιπλέκεται συνεχώς λόγω της απόλυτης διαίρεσης με το Ισπανικό Κράτος, που εκφράστηκε ανοιχτά με το δημοψήφισμα της 1ης Οκτώβρη 2017 και τη μαχητική υπεράσπιση της πλειοψηφικής λαϊκής βούλησης από τις μάζες. Το χάσμα που δημιουργήθηκε ανάμεσα στην κεντρική κυβέρνηση του Ισπανικού Κράτους και την κοινωνική πλειοψηφία στην Καταλονία κάθε άλλο παρά μειώθηκε με την πτώση του Ραχόι και την άνοδο του Σοσιαλιστικού Κόμματος (ΣΚ). Το ακριβώς αντίθετο. Το ΣΚ εφάρμοσε από την αρχή μια πολιτική «μαστίγιου και καρότου» απέναντι στις αστικές δυνάμεις της Καταλονίας χωρίς να αλλάξει ούτε γράμμα από την ουσία της πολιτικής του Ραχόϊ. Μετέφερε τους πολιτικούς κρατούμενους σε φυλακές της Καταλονίας, πρόσφερε την επαναφορά μερικών άρθρων του Συντάγματος της Καταλονίας που είχε κηρύξει αντισυνταγματικά το Ανώτατο Δικαστήριο το 2010, επανέφερε στην νέα καταλανική κυβέρνηση την οικονομική διαχείριση της Καταλονίας την οποία είχε αφαιρέσει ο Ραχόι, κ.ά.
Το ΣΚ θέλει να κλείσει κάθε συζήτηση περί Ανεξαρτησίας και να δώσει χρονικά περιθώρια στους καταλανικούς θεσμούς και στα αστικά κόμματα να διαμορφώσουν μια νέα στρατηγική και να αναβαπτιστούν μέσα από έναν «νέο δρόμο συμβίωσης και διαλόγου» μακριά από την «ουτοπία» της Ανεξαρτησίας.
Αυτή η «νέα κανονικότητα» που προσπαθεί να επιβάλλει το Ισπανικό Κράτος στην Καταλονία σκοντάφτει στην τεράστια κοινωνική πλειοψηφία των εργαζομένων και λαϊκών στρωμάτων και προκαλεί τριγμούς στο πολιτικό σύστημα. Με την ιδιότυπη συνθηκολόγηση των αστικών δυνάμεων που ηγήθηκαν στην πρώτη φάση της διαδικασίας ανεξαρτητοποίησης, ισχυροποιούνται οι τάσεις συνολικής απόρριψης του πολιτικού συστήματος και αναδεικνύεται όλο και πιο καθαρά το βάθος της κοινωνικής και ταξικής διαίρεσης που συνεχίζει να βαθαίνει.
Άλλωστε οι μάζες δεν έχουν σταματήσει να ριζοσπαστικοποιούνται και να κινητοποιούνται μέσα από δικές τους μορφές αυτοοργάνωσης όπως οι Επιτροπές για την Υπεράσπιση της Ανεξαρτησίας (ΕΥΑ) στις οποίες συμμετέχουν ενεργά οι δυνάμεις της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς. Οι επιτροπές αποκτούν όλο και πιο αποφασιστικό ρόλο στο κίνημα κυρίως γιατί εκφράζουν την μαζική δυσαρέσκεια για την αποτυχημένη τακτική της «παθητικής αντίστασης» που συνεχίζει να έχει η καταλανική αστική ηγεσία και δίνουν μια οργανωτική μορφή στο καθολικό αίτημα της Ανεξαρτησίας ως προϊόν του αποτελέσματος στο Δημοψήφισμα της 1/10/17. Κάτι που αμφισβητούν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο όλα τα αστικά κόμματα με το επιχείρημα ότι ήταν αντισυνταγματικό. Κατ’ επέκταση, τα αιτήματά τους περιορίζονται στην διεξαγωγή ενός νέου, «νόμιμου» δημοψηφίσματος.
Στις 11 Σεπτέμβρη, την Εθνική ημέρα των Καταλανών, διαδήλωσαν στη Βαρκελώνη πάνω από 1 εκατομμύριο άνθρωποι, ζητώντας την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων και τη συνέχιση της διαδικασίας ανεξαρτητοποίησης. Τρεις εβδομάδες αργότερα, στην πρώτη επέτειο του δημοψηφίσματος της 1ης Οκτώβρη, ύστερα από κάλεσμα των ΕΥΑ, πάνω από διακόσιες χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν έξω από το κοινοβούλιο στην Βαρκελώνη, ζητώντας την αναγνώριση του αποτελέσματος του περσινού δημοψηφίσματος. Χαρακτηριστικό της κατάστασης είναι πως η Ισπανική Εθνική Πολιτοφυλακή (Guardia Civil), το κύριο κατασταλτικό σώμα που ήρθε πριν ένα χρόνο από την υπόλοιπη Ισπανία για να καταστείλει το δημοψήφισμα καλούσε σε «συγκέντρωση μνήμης» για τους αστυνομικούς που τραυματίστηκαν εκείνη την ημέρα! Το κίνημα απάντησε με αντισυγκέντρωση και υπήρξαν συγκρούσεις μεταξύ των δύο συγκεντρώσεων. Οι μάζες έχουν χάσει πια την υπομονή τους, όπως δείχνει και η προσπάθεια, την ίδια μέρα, να εισβάλουν στο κτίριο του κοινοβουλίου. Οι κινητοποιήσεις κατέληξαν σε οδομαχίες με την τοπική αστυνομία (Mossos d’Esquadra). Σε άλλες πόλεις, όπως η Τζιρόνα, έγιναν πολλά κλεισίματα δρόμων και καταλήψεις σιδηροδρομικών γραμμών.
Η μεγάλη πίεση που δέχεται από τη βάση εξαναγκάζει την αστική ηγεσία σε συνεχή ζιγκ-ζαγκ. Η καταλανική κυβέρνηση του Κιμ Τόρα (του κόμματος PDeCAT του αυτοεξόριστου Πουτζδεμόν) έχει σημαντικό πρόβλημα συνοχής. Ο κυβερνητικός συνασπισμός μεταξύ των Junts per Catalunya και Esquerra Republicana, στον οποίο ηγείται το κόμμα του, αντιμετωπίζει συνεχείς τριγμούς γύρω από το ποια τακτική θα πρέπει να ακολουθήσει.
Τα γεγονότα της επετείου όξυναν ακόμα περισσότερο την πολιτική κατάσταση. Ο Κιμ Τόρα έστειλε τελεσίγραφο προς την κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ ζητώντας να οριστεί εντός μηνός ημερομηνία διεξαγωγής ενός «αμοιβαία συμφωνημένου δημοψηφίσματος» για την ανεξαρτησία της Καταλονίας. Σε περίπτωση που δεν γίνει αυτό, ο Τόρα απείλησε πως οι κοινοβουλευτικές ομάδες των αυτονομιστών στην ισπανική Βουλή θα αποσύρουν την υποστήριξή τους στην κυβέρνηση, με αφορμή την επερχόμενη συζήτηση για τον ισπανικό προϋπολογισμό.