Θύελλα στην Ιταλία – Τρικυμία στην ΕΕ (προδημοσίευση από την Εργατική Πάλη Ιουνίου)

Θύελλα στην Ιταλία – Τρικυμία στην ΕΕ

προδημοσίευση από την Εργατική Πάλη Ιουνίου

Το μετεκλογικό πολιτικό σκηνικό της Ιταλίας, θυμίζει –τηρουμένων των αναλογιών- Ελλάδα του 2015. Δύο κόμματα με το μανδύα των «αντισυστημικών», το ποπουλίστικο/λαϊκίστικο «Κίνημα των πέντε αστέρων-Μ5S» και η ακροδεξιά «Λέγκα», αναλαμβάνουν την κυβέρνηση στην 3η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης μετά τη νίκη τους στις εκλογές, που σε μεγάλο βαθμό στηρίχτηκε στη θολή αντι-ΕΕ ρητορεία τους. Τα διεθνή και ντόπια επιτελεία των χρηματοπιστωτικών ελίτ και του γερμανογαλλικού άξονα, έσπευσαν με πραξικοπηματικό τρόπο να απειλήσουν τη νέα κυβέρνηση προειδοποιώντας πως καμία αλλαγή πολιτικής δεν είναι ανεκτή. Όσο όμως πιο απροκάλυπτη γίνεται η δικτατορία της ΕΕ και των αγορών-καπιταλιστών, τόσο καθίσταται πιο εύθραυστη η συνοχή της και αυξάνει η οργή των ευρωπαϊκών λαών ενάντιά της.

Παζάρια και απειλές

Μετά τις εκλογές στις 04/03 (βλ. Εργατική Πάλη Απρίλη) άρχισαν τα παζάρια μεταξύ των νικητών, του Μ5S και της Λέγκας. Το Μ5S είχε αρνηθεί να συνεργαστεί συνολικά με την κεντροδεξιά συμμαχία που περιλάμβανε και την Φόρτσα Ιταλία του Μπερλουσκόνι. Μετά από μακρές διαπραγματεύσεις, τα δύο κόμματα στα μέσα Μάη κατέληξαν σε συμφωνία και πρότειναν κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Τζ. Κόντε, αντιπρόεδρους τους επικεφαλείς Μ5S και Λέγκας, Λουίτζι Ντι Μάγιο και Ματέο Σαλβίνι και υπουργό οικονομικών τον επί δεκαετίες στέλεχος της Ένωσης Βιομηχανιών Ιταλίας και υπουργό σε αστικές κυβερνήσεις, τον Πάολο Σαβόνα. Ο 83χρονος αστός οικονομολόγος είχε αναφερθεί στην ΕΕ ως «γερμανικό κλουβί» και δήλωνε πως είναι απαραίτητο ένα «plan B» για την Ιταλία. Ταυτόχρονα είχε παραδοσιακά καλές σχέσεις με τις ΗΠΑ. Η δημιουργία της συγκεκριμένης ευρωσκεπτικιστικής κυβέρνησης τάραξε τα επιτελεία ΕΕ/Ιταλών βιομηχάνων και οι αντιδράσεις ήταν άμεσες…!

Οι ιταλοί βιομήχανοι δήλωναν σε όλους τους τόνους πως χρειάζεται μια φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση, χωρίς λαϊκίστικες (δηλ. φιλολαϊκές) υποσχέσεις η οποία θα μειώσει τις δημόσιες δαπάνες, το δημόσιο χρέος, θα προσελκύσει επενδύσεις και θα αντιδράσει στον κινέζικο Δρόμο του Μεταξιού και την αμερικανική οικονομική επιθετικότητα. Ταυτόχρονα τα ιταλικά επιτόκια δανεισμού εκτινάχτηκαν και τα χρηματιστήριο έπεσαν. Από δίπλα η κουστωδία των Βρυξελλών κατακεραύνωνε τους Ιταλούς. Ο γερμανός επίτροπος Έτινγκερ δήλωσε πως «οι αγορές θα μάθουν τους ιταλούς να ψηφίζουν», ο Γιούνκερ πως «οι Ιταλοί πρέπει να δουλέψουν σκληρότερα και χωρίς διαφθορά» και όλοι οι αξιωματούχοι της ΕΕ υπενθύμισαν πως η Ιταλία πρέπει να σεβαστεί τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις της. Οι απειλές εφαρμόστηκαν από τον Ιταλό πρόεδρο Σ. Ματαρέλα ο οποίος πραξικοπηματικά και καθ΄υπέρβαση των συνταγματικών αρχών απέρριψε την κυβέρνηση Μ5S-Λέγκας με το πρόσχημα πως ο αντιευρωπαϊστής προτεινόμενος υπουργός οικονομικών απειλεί την ευρωπαϊκή πορεία της Ιταλίας. Δηλαδή ότι και να ψηφίσει ο λαός στις εκλογές, ο ευρωπαϊκός μονόδρομος θα επιβληθεί με κάθε μέσο. Οι ηγέτες της ΕΕ με πρώτο τον Μακρόν χειροκρότησαν τον Ματαρέλα, ενώ ακόμα και η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ζητούσε παρόμοιες προεδρικές πρωτοβουλίες και στην Ελλάδα.  Ο Ματαρέλα έδωσε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης τεχνοκρατών στον Κοταρέλι, επί 25ετία στέλεχος του ΔΝΤ!. Ο Κοταρέλι δεν μπορούσε να εξασφαλίσει ψήφο εμπιστοσύνης στη βουλή όπου τον ψήφιζε μόνο το Δημοκρατικό κόμμα του Ρέντσι. Η μόνη διέξοδος ήταν νέες εκλογές μέσα στο καλοκαίρι. Όμως οι δημοσκοπήσεις τρόμαξαν τα επιτελεία σε ΕΕ και Ιταλία. Όλες έδειχναν άνοδο της Λέγκας από το 17 στο 22% και το M5S σταθερά στο 33%. Έτσι παρά τις εκατέρωθεν απειλές (το Μ5S απειλούσε πως θα ζητήσει την καθαίρεση του Ματαρέλα με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας) και με υποχώρηση στο θέμα Σαβόνι, ορκίστηκε νέα κυβέρνηση στις 2 Ιούνη με υπουργό Οικονομίας τον φιλοευρωπαιστή Τζοβάνι Τρία. Ο Σαβόνι τοποθετήθηκε υπουργός ευρωπαικών υποθέσεων, ενώ ο Ντι Μάγιο ανέλαβε το νέο υπερυπουργείο Εργασίας, Βιομηχανίας και Ανάπτυξης και ο Σαλβίνι το υπουργείο Εσωτερικών. Έτσι επιτεύχθηκε μια προσωρινή ισορροπία, ιδιαίτερα όμως εύθραυστη.

Αδιέξοδα και συγκρούσεις

Η Ιταλία μετά από χρόνια νεοφιλελευθερισμού, ειδικά μετά την κρίση του 2008, είναι σκιά του παλιού εαυτού της. Το δημόσιο χρέος της έφτασε τα 2,4 τρισεκατομμύρια! Είναι στο 132% του ΑΕΠ της και το τέταρτο μεγαλύτερο στον πλανήτη. Ο τραπεζικός της τομέας χρεοκοπημένος. Η ανεργία καλπάζει στο 20+% στο Νότο και 40+% στη νεολαία. Δεκάδες πόλεις βιομηχανικά/εμπορικά κέντρα έχουν ερημώσει, εργάτες και κατεστραμμένα μικροαστικά στρώματα μεταναστεύουν στο εσωτερικό, ενώ χιλιάδες μετανάστες (κυρίως αφρικανοί) αντικαθιστούν τον ντόπιο πληθυσμό στο ρόλο του εργάτη γης και του εξαθλιωμένου προλετάριου για κάθε δουλειά του ποδαριού. Υπό αυτές τις συνθήκες δεν είναι περίεργη η άνοδος της ακροδεξιάς κυρίως στο Βορρά, μιας και η ιταλική αριστερά λόγω των προδοτικών της πολιτικών την δεκαετία του 2000 έχει σχεδόν εξαφανιστεί. Το βιοτικό επίπεδο των λαϊκών μαζών πέφτει ραγδαία, ειδικά στο Νότο, όπου μεγαλύτερος εργοδότης είναι η Μαφία!

Το πρόγραμμα της νέας κυβέρνησης είναι ένα μείγμα αστικής/νεοφιλεύθερης πολιτικής με ψήγματα λαϊκισμού που υπόσχεται: χαμηλότερη φορολογία για τις επιχειρήσεις – προσέλκυση ξένων επενδύσεων, που σημαίνει ιδιωτικοποιήσεις και χαμηλούς μισθούς – ενίσχυση του made in Italy, δηλ. ενισχύσεις στο ντόπιο κεφάλαιο- στήριξη στο ΝΑΤΟ- παζάρι με την ΕΕ για το ρόλο της Ιταλίας και τις Συνθήκες της ΕΕ- αναθέρμανση των σχέσεων με τη Ρωσία- περιορισμό της μετανάστευσης- εξασφάλιση κατώτατου μηνιαίου εισοδήματος 800ευρώ/μήνα για όλους τους φτωχούς Ιταλούς. Αυτές οι προγραμματικές δηλώσεις έρχονται σε αντίθεση με την κατάσταση του ιταλικού καπιταλισμού, που απαιτεί σκληρά αντεργατικά μνημόνια και γιγάντιες περικοπές κοινωνικών δαπανών. Όσο λοιπόν κι αν γίνουν προσπάθειες εξισορρόπησης, η εφαρμογή και στο ελάχιστο των προεκλογικών δεσμεύσεων θα σημάνει ενδοκαπιταλιστικές συγκρούσεις/ανακατατάξεις στο εσωτερικό της Ιταλίας και συγκρούσεις εντός της ΕΕ. Εκτός κι αν, αυτή η κυβέρνηση αποδειχτεί ένας νέος ΣΥΡΙΖΑ, δηλ. επενδύσει μόνο στη δημιουργία ενός εσωτερικού εχθρού των μεταναστών και παραδοθεί άνευ όρων στην οικονομική πολιτική της ΕΕ. Αυτό όμως είναι δύσκολο για το μέγεθος της Ιταλίας, είναι δύσκολο γιατί δεν θα επουλώσει αλλά θα αυξήσει τις κοινωνικές πληγές και τέλος θα ακυρώσει πολιτικά τα δύο κόμματα της νέας συμμαχίας που παρουσιάζεται σαν η «κυβέρνηση της αλλαγής».