ΗΠΑ: Ιστορική απεργία στις τρεις μεγαλύτερες αυτοκινητοβιομηχανίες
Αναδημοσίευση από την Εργατική Πάλη Οκτωβρίου 2023
Μετά από ένα έντονο απεργιακό καλοκαίρι για τους εργαζομένους των ΗΠΑ, η απεργία που κηρύχθηκε από την UAW (United Auto Workers – Ενωμένοι Εργάτες Aυτοκινητοβιομηχανίας) ενάντια στις Big Three της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας (General Motors, Ford, Stellantis) στις 15 Σεπτεμβρίου, εξελίσσεται σε ιστορικής σημασίας. Η απεργία ξεκίνησε όταν έληξε και τυπικά η περίοδος διαπραγματεύσεων για νέες συλλογικές συμβάσεις.
Οι Big Three αποτελούν μια τεράστια κατασκευαστική δύναμη που ελέγχει από κοινού το 40% της αγοράς αυτοκινήτων στις ΗΠΑ. Κυριαρχούν σε μια βιομηχανία υπεύθυνη για το 3% του συνολικού ΑΕΠ των ΗΠΑ. Τα ετήσια μικτά κέρδη τους αυξήθηκαν κατά 34% στη Ford και 50% στη GM από το 2019, την τελευταία φορά που UAW και Big Three ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις.
Η επίτευξη της απεργίας έγινε μέσα στο γενικό πλαίσιο στο οποίο βρίσκεται η κατάσταση στις ΗΠΑ σήμερα: Από τους χιλιάδες ξενοδοχοϋπαλλήλους του Λος Άντζελες που κατέβηκαν σε απεργία τον Ιούλιο και τους 340.000 συνδικαλιστές της UPS που ήταν έτοιμοι να απεργήσουν τον προηγούμενο μήνα (κατάφεραν την επίτευξη συμφωνίας για αύξηση των μισθών και ασκούν πιέσεις για επαναφορά των διαπραγματεύσεων) μέχρι τους καλλιτέχνες στο Χόλιγουντ που κήρυξαν την πρώτη τους συντονισμένη απεργία εδώ και έξι δεκαετίες, οι προηγούμενοι μήνες σηματοδοτούν μια αύξηση των απεργιακών κινητοποιήσεων ενάντια στα υπέρογκα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων, το αυξανόμενο κόστος ζωής και την χειροτέρευση της κρίσης. Σύμφωνα με τον αμερικανικό Τύπο, τον Αύγουστο μόνο χάθηκαν 4,1 εκατομμύρια ημέρες εργασίας λόγω απεργιών σημειώνοντας ρεκόρ εικοσαετίας.
Επίσης, καθώς έγιναν προσπάθειες – ορόσημο για την αναζήτηση συνδικαλιστικής εκπροσώπησης σε εταιρείες όπως η Amazon, η Starbucks (λειτουργούσαν χρόνια χωρίς συνδικάτα), το ευρύ κοινό αίσθημα για την σημασία των συνδικάτων έχει πια αλλάξει. Έτσι, αυτές οι απεργιακές κινητοποιήσεις συμβαίνουν σε ένα πλαίσιο όπου μεγάλο μέρος των λαϊκών μαζών δείχνει ολοένα και περισσότερο να στρέφεται προς τα συνδικάτα (σύμφωνα με δημοσκόπηση το 75% του πληθυσμού των ΗΠΑ υποστηρίζει την απεργία στις αυτοκινητοβιομηχανίες) και να τα αναγνωρίζει ως πολύτιμα εργαλεία για την διασφάλιση των εργασιακών τους δικαιωμάτων. Ταυτόχρονα, οι ανισότητες έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Σύμφωνα με έρευνες, τα διευθυντικά στελέχη έχουν δει τους μισθούς τους να αυξάνονται έως και 1.209,2% από το 1978 ενώ ο μέσος εργαζόμενος έχει δει αύξηση μόλις 15,3%.
Τα αιτήματα της απεργίας – κατάργηση μισθολογικών βαθμίδων, αύξηση μισθών κατά 40%, επαναφορά του συστήματος αυτόματης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής στο κόστος διαβίωσης, τέλος στην κατάχρηση προσωρινών εργαζομένων, δικαίωμα απεργίας ενάντια στο κλείσιμο εργοστασίων, 32 ώρες εργασία/εβδομάδα χωρίς μισθολογικές μειώσεις, είναι εξαιρετικά σημαντικά για το εργατικό κίνημα, διότι αφορούν τον πυρήνα των εργασιακών σχέσεων στην Αμερική όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί έπειτα από δεκαετίες επιβολής νεοφιλελεύθερων πολιτικών.
Η UAW γεννήθηκε μέσα από μια μεγαλειώδη απεργία 44 ημερών το 1936-37 που επέτρεψε στο τότε νεοσύστατο σωματείο να εγγράψει 100.000 εργαζόμενους της General Motors. Σήμερα, η ηγεσία του σωματείου ακολουθεί το «Stand-up strike» (καλούν διαφορετικά πόστα εργασίας και εργάτες σε εργοστάσια να απεργήσουν στοχευμένα ή να παραμείνουν στις θέσεις τους μη δεχόμενοι να υπογράψουν νέα σύμβαση χρηματοδοτώντας έτσι το απεργιακό ταμείο και επιτρέποντας την συνέχιση της απεργίας για μεγαλύτερο διάστημα), απειλώντας με κλιμάκωση ή καθολική απεργία όσο δεν ικανοποιούνται τα αιτήματά τους. Στο πλαίσιο αυτής της κλιμάκωσης, στις 25 Σεπτέμβρη η UAW κήρυξε επέκταση της απεργίας στην General Motors και την Stellantis που, όχι μόνο δεν έκαναν την παραμικρή υποχώρηση αλλά απέλυσαν εκδικητικά 2.900 εργαζόμενους χρεώνοντάς τους στους απεργούς.
Καμία «τακτική» δεν φτάνει για να αντισταθούν ολοκληρωτικά οι απεργοί στις πιέσεις των εταιρειών και να οδηγηθούν προς την τελική νίκη. Η ηγεσία της UAW, χρειάζεται να δώσει την εξουσία στη βάση, το σωματείο δηλαδή να περάσει στα χέρια των ίδιων των εργαζομένων και να απλωθούν μορφές αυτοοργάνωσης σε πανεθνικό επίπεδο.
Η απεργία έχει ταρακουνήσει τις ΗΠΑ καθώς απειλεί τον κεντρικό πυλώνα της αμερικανικής οικονομίας – την αυτοκινητοβιομηχανία, και μάλιστα σε περίοδο προεκλογικής εκστρατείας και ανταγωνισμού για επιρροή στην εργατική τάξη μεταξύ Μπάιντεν και Τράμπ. Είδαμε και τους δύο να εμφανίζονται σε απεργιακές κινητοποιήσεις. Ο Μπάιντεν μάλιστα συμμετείχε σε πικετοφορία «στο πλευρό των εργαζομένων».
Στην πραγματικότητα, είναι ο φόβος για τη δύναμη των εργαζομένων και τις προοπτικές της απεργίας, που ανάγκασαν τον Μπάιντεν να το παίξει φιλεργατικός. Είναι αυτός, εξάλλου, που απέτρεψε την απεργία των σιδηροδρομικών με τη βοήθεια του Κογκρέσου και τάισε με πακτωλούς χρημάτων την αυτοκινητοβιομηχανία για την κατασκευή εργοστασίων ηλεκτρικών οχημάτων – κέντρα υπερεκμετάλλευσης χαμηλόμισθων εργαζομένων όπου «απαγορεύεται» η συνδικαλιστική εκπροσώπηση. Μπάιντεν και Τράμπ προσπαθούν απλά να κάνουν ανοίγματα προς την εργατική τάξη γιατί βουλιάζουν στην κρίση και οι εργαζόμενοι δείχνουν τη δύναμή τους, σε καμία περίπτωση δεν βρίσκονται στο πλευρό των εργαζομένων.
Η καπιταλιστική εκμετάλλευση, η ανισότητα και η κοινωνική καταπίεση δεν μπορούν να λυθούν μέσα στην ολοένα βυθιζόμενη κρίση της καπιταλιστικής οικονομίας. Στο πλαίσιο της αυξανόμενης ταξικής πάλης και δυσαρέσκειας ενάντια στις κυβερνήσεις των πλουσίων, η εργατική τάξη πρέπει να απορρίψει τις επικίνδυνες νεοφιλελεύθερες πολιτικές του Δημοκρατικού Κόμματος και των Ρεπουμπλικάνων και να προχωρήσει στην οικοδόμηση της δικής της πολιτικής δύναμης. Η πραγματική δύναμη της UAW προέρχεται από τους απλούς εργάτες της και αυτοί με την μαχητικότητά τους και τη δημιουργία δομών αυτοοργάνωσης πρέπει να την οδηγήσουν προς τη νίκη!
