Υπό διάλυση το πολιτικό σκηνικό στην Ιταλία

Στα 87 του χρόνια επανεξελέγη πρόεδρος της Ιταλίας για μια ακόμα 7ετή(!) θητεία ο Τζόρτζιο Ναπολιτάνο. Στο πρόσωπό του υπέργηρου πολιτικού συμπυκνώνεται το αδιέξοδο του ιταλικού αστικού πολιτικού συστήματος και της κρίσης που μαστίζει τα δύο μεγάλα κόμματα μετά και τα απογοητευτικά αποτελέσματά τους στις εκλογές της 24ης Φεβρουαρίου.

Δύο μήνες μετά και ενόσω γράφονταν αυτές οι γραμμές, δεν έχει συγκροτηθεί ακόμα κυβέρνηση. Στις διερευνητικές εντολές κανένα κόμμα δεν είχε βιώσιμη πρόταση. Ο Μπερλουσκόνι πρότεινε συνεργασία κεντροαριστεράς και κεντροδεξιάς, αποδεχόμενος τον Μπερσάνι ως πρωθυπουργό. Ο Μπερσάνι αρνήθηκε και προσπάθησε για μια κυβέρνηση συνεργασίας με το Κίνημα 5 Αστέρων του Γκρίλο. Πρότεινε μια βραχύβια κυβέρνηση μ’ ένα πρόγραμμα οχτώ σημείων, όπου υιοθετούσε και προεκλογικές προτάσεις του Κ5Α (μείωση βουλευτών και βουλευτικής αποζημίωσης, αλλαγή εκλογικού νόμου κ.α.). Παρόλο που βουλευτές του έβλεπαν θετικά μια τέτοια κυβέρνηση, ο Γκρίλο αρνήθηκε: «Όσοι πίστευαν ότι θα συνεργαζόμουν με τμήμα της ‘κομματοκρατίας’, δεν άκουγαν τι έλεγα προεκλογικά.» Μπροστά στο αδιέξοδο, ο Ναπολιτάνο συγκρότησε δύο επιτροπές σοφών(!), για την οικονομία και το πολιτικό σύστημα, που με τα πορίσματά τους θα γίνει νέα προσπάθεια συγκρότησης κυβέρνησης.

Στο μεταξύ όμως ξεκίνησε η διαδικασία εκλογής νέου προέδρου της δημοκρατίας (η θητεία του Ναπολιτάνο έληγε τον Μάιο), που εξελίχθηκε σε ακόμα μεγαλύτερη φαρσοκωμωδία. Για τον πρόεδρο ψηφίζουν 1.007 εκλέκτορες (630 βουλευτές, 319 γερουσιαστές, 58 αντιπρόσωποι περιφερειών). Για την εκλογή στις πρώτες τρεις ψηφοφορίες απαιτείται πλειοψηφία 2/3 (672 ψήφοι), ενώ από την τέταρτη και μετά απλή πλειοψηφία (504 ψήφοι).

Ο Μπερσάνι στις πρώτες ψηφοφορίες πρότεινε τον πρώην πρόεδρο της Γερουσίας Μαρίνι. Ο Μαρίνι, προερχόμενος από την πρώην χριστιανοδημοκρατία, είχε την στήριξη των Μπερλουσκόνι και Μόντι. Όμως δεν κατάφερε ούτε καν να πλησιάσει τον στόχο των 672 ψήφων, κινούμενος περίπου στις 520 ψήφους και γνωρίζοντας ταπεινωτική ήττα. Ωστόσο μεγαλύτερη ήττα γνώρισε ο Μπερσάνι που τον πρότεινε, βλέποντας το κόμμα του να μην στηρίζει την επιλογή του. Στην κεντροαριστερά έγινε «εξέγερση» απέναντι στην επιλογή του Μπερσάνι. Ο 38χρονος δήμαρχος της Φλωρεντίας (βασικός διεκδικητής της θέσης του επικεφαλής της κεντροαριστεράς σε ενδεχόμενη νέα εκλογική αναμέτρηση) Ματέο Ρέντσι, αποκάλεσε τον Μαρίνι «υποψήφιο του περασμένου αιώνα», χωρίς κανένα χάρισμα ή διεθνή αναγνωρισιμότητα, που επελέγη μόνο με κριτήριο ότι ήταν αποδεκτός από τον Μπερλουσκόνι. Δεν ψήφισαν υπέρ του Μαρίνι, αλλά υπέρ του Ροντοτά (υποψήφιο πρόεδρο του Γκρίλο), και οι 46 εκλέκτορες του Βέντολα («Αριστερά, Οικολογία, Ελευθερία», συνιστώσα της κεντροαριστεράς).

Στην τέταρτη ψηφοφορία ο Μπερσάνι απέσυρε την υποψηφιότητα Μαρίνι και πρότεινε τον πρώην πρωθυπουργό Ρομάνο Πρόντι, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να απεγκλωβιστεί, να συσπειρώσει το κόμμα και την παράταξή του και με την κρυφή ελπίδα ότι θα κατάφερνε να τον εκλέξει, αφού αρκούσε πλέον απλή πλειοψηφία. Τώρα ήταν η σειρά του Μπερλουσκόνι (για τον οποίο ο Πρόντι αποτελεί κόκκινο πανί) να ξεσπαθώσει εναντίον του Μπερσάνι και να μιλήσει για πραξικοπηματική εκλογή. Τελικά ούτε ο Πρόντι έμελλε να εκλεγεί. Συγκέντρωσε μόλις 395 ψήφους, όταν η κεντροαριστερά είχε μόνη της περίπου 495 εκλέκτορες. Ο Μπερσάνι μίλησε για προδοσία και ανακοίνωσε ότι θα παραιτηθεί μετά την εκλογή προέδρου της δημοκρατίας.

Η φαρσοκωμωδία ολοκληρώθηκε με την εκλογή του Ναπολιτάνο σαν ύστατη λύση στο αδιέξοδο. Αμέσως μετά, παραιτήθηκε ο γραμματέας του Δημοκρατικού Κόμματος Μπερσάνι καθώς και ολόκληρη η ηγετική ομάδα του Δημοκρατικού Κόμματος. Μέχρι το επόμενο συνέδριο είναι πιθανό να συσταθεί ένα είδος «διευθυντηρίου», που θα προσπαθήσει ν’ αναλάβει την καθοδήγηση της μεγαλύτερης πολιτικής δύναμης της ιταλικής κεντροαριστεράς, αν βέβαια αυτή δεν διαλυθεί.

Μένει να δούμε αν οι νέες προσπάθειες του Ναπολιτάνο να σχηματίσει κυβέρνηση αποδώσουν (το πιθανότερο σενάριο είναι μια τέτοια κυβέρνηση να στηριχτεί από το Δημοκρατικό Κόμμα, τον Μπερλουσκόνι και τον Μάριο Μόντι) ή θα προκηρυχθούν νέες εκλογές.

Στην Ιταλία η διάλυση του πολιτικού σκηνικού (κάτι ανάλογο με όσα συμβαίνουν και στη χώρα μας) ξεκίνησε πολύ πριν εκδηλωθούν με σφοδρότητα οι συνέπειες της βαθιάς οικονομικής κρίσης του ιταλικού καπιταλισμού. Βρισκόμαστε ακόμα στα πρώτα επεισόδια ενός μεγάλου σήριαλ. Διέξοδος μπορεί να δοθεί μόνο αν το ιταλικό εργατικό κίνημα παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο.

ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΠΑΛΗ – Μάιος 2013