Φταίει ο Κορονοϊός;

Aπό την στήλη Η άποψή μας (φύλλο Εργατικής Πάλης Μαρτίου) 

Στην εβδομάδα που έκλεισε στις 28/2/20, όλα τα χρηματιστήρια του κόσμου παρουσίασαν τεράστιες απώλειες, που υπολογίζονται σε πάνω από 5 τρισ. δολάρια. Το πρακτορείο Μπλούμπεργκ ανεβάζει την χρηματιστηριακή αξία που έχει χαθεί από 20 Ιανουαρίου –ημέρα που η Κίνα επιβεβαίωσε την επιδημία του κορονοϊού– σε πάνω από 6 τρισ. δολ. Αυτή η βουτιά που παρουσιάζουν όλα τα διεθνή χρηματιστήρια (σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα), θεωρείται η μεγαλύτερη στην ιστορία του καπιταλισμού, μετά από εκείνη του 2007-2008 και την κατάρρευση της Λήμαν Μπράδερς! Όλοι τώρα πια φοβούνται, ότι η κρίση η οποία αναμένονταν, άρχισε να ξεσπάει και ότι τα χειρότερα είναι μπροστά μας.

Η αιτία της Κρίσης…

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο κορονοϊός έχει συντελέσει στο ξέσπασμα της κρίσης και έχει χτυπήσει την οικονομία, ιδιαίτερα της Κίνας της οποίας η παραγωγή φαίνεται να έχει πληγεί, άγνωστο ακόμη σε ποιο βαθμό. Όσο ο κίνδυνος του κορονοϊού εξαπλώνεται παγκόσμια, πλήττει και άλλες μεγάλες οικονομίες (Ιταλία, Ιαπωνία, Ν. Κορέα κ.λπ.) και μπορεί να εξελιχτεί σε «πανδημία», τόσο αναμφίβολα η κρίση της οικονομίας θα επιταχυνθεί και η παγκόσμια οικονομία θα χτυπηθεί περισσότερο. Είναι όμως ο κορονοϊός η αιτία της κρίσης, όπως προσπαθούν να κάνουν τη σύνδεση διάφορα επιτελεία της αστική τάξης;

Ασφαλώς και κατηγορηματικά όχι. Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε κρίση (μακρύ κύμα ύφεσης) από τις αρχές της δεκαετίας του ’70. Χωρίς αμφιβολία είναι το μεγαλύτερο και χειρότερο κύμα ύφεσης στην ιστορία του καπιταλισμού και δεν φαίνεται να εξέρχεται από αυτό στο ορατό μέλλον. Αντίθετα, τα ξεσπάσματα της κρίσης μέσα σ’ αυτό το μακρύ κύμα ύφεσης είναι όλο και συχνότερα, όλο και πιο μακροχρόνια, όλο και χειρότερα. Είναι συνήθης πρακτική των απολογητών του συστήματος να φορτώνουν κάθε φορά την κρίση του καπιταλισμού σε κάποια «αιτία» για να δικαιολογήσουν τις καταστροφές που προκαλεί (κλείσιμο εργοστασίων και επιχειρήσεων, πληθωρισμό, χρεοκοπίες νοικοκυριών, ανεργία, φτώχεια, πείνα κ.ά.) και τα μέτρα που παίρνουν οι αστικές κυβερνήσεις ενάντια στους εργαζόμενους, τα φτωχά λαϊκά στρώματα και τη νεολαία (πολιτικές λιτότητας, περικοπές δαπανών, μειώσεις μισθών, συντάξεων κ.λπ.). Έτσι, η «αιτία» για την κρίση του 1973-74 ήταν το πετρέλαιο και οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες που αύξησαν απότομα τις τιμές των «μαύρου χρυσού». Την κρίση των αρχών του 1980 την φόρτωσαν στην ιρανική επανάσταση και την επικράτηση των «μουλάδων». Για την κρίση του 2008 έφταιγαν μερικοί άφρονες τραπεζίτες, χρηματιστές, τα «Γκόλντεν Μπόις» και κυρίως τα λαϊκά νοικοκυριά που δανείζονταν χωρίς μέτρο και δημιούργησαν τη φούσκα των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων… Την χρεοκοπία του ελληνικού καπιταλισμού ο γνωστός αλήτης Θόδωρος Πάγκαλος την φόρτωσε σε όλους εμάς, δηλώνοντας ότι «ζούσαμε πάνω από τις δυνατότητές μας με δανεικά» ή στην εξίσου άθλια θεωρία του «Μαζί τα φάγαμε»!

Αυτές οι «επιστημονικές ερμηνείες» που, λίγο ως πολύ, μας λένε ότι το καπιταλιστικό σύστημα δεν έχει καμιά ευθύνη για την κρίση, και φταίει οτιδήποτε άλλο και κυρίως κάθε τι που παραβιάζει τους «νόμους και κανόνες της αγοράς», είναι απολογητικές του συστήματος και κυρίως στοχεύουν να μας κάνουν να δεχτούμε παθητικά τις γνωστές θεραπείες σοκ. Οι αιτίες των κρίσεων –όπως και της παρούσας– είναι πολλές και βαθιές και φυσικά όχι η τιμή του πετρελαίου, τα «Γκόλντεν Μπόις, ο κορονοϊός που μπορεί να είναι μόνο αφορμές, να την επιταχύνουν αλλά σε καμιά περίπτωση δεν την γεννούν. Οι αστικές κυβερνήσεις «κατάφεραν» με προγράμματα λιτότητας ενάντια στους εργαζόμενους, με τη μαζική «εκτύπωση χρήματος» (προγράμματα «ποσοτικής χαλάρωσης»), μηδενικά και αρνητικά επιτόκια κ.λπ., όχι να εξαλείψουν τις βαθύτερες αιτίες της 50χρονης κρίσης του καπιταλισμού, ούτε ακόμη να θεραπεύσουν τις αιτίες της πρόσφατης του 2008, αλλά μόνο να τις μεταθέσεων στο μέλλον. Ουσιαστικά, όλες οι οικονομίες, κυρίως των ιμπεριαλιστικών χωρών, παρέμειναν «διασωληνωμένες» με τα προγράμματα –εκτυπωτήρια χρήματος– των Κεντρικών Τραπεζών, που συνέχισαν να τις τροφοδοτούν με τρισ. δολάρια και ευρώ. Πολλές φορές οι αστικές κυβερνήσεις και οι κεντρικοί τραπεζίτες προσπάθησαν να σταματήσουν τη «διασωλήνωση» και να επαναφέρουν τα επιτόκια σε «κανονικά» επίπεδα και πολλές φορές ανακοίνωσαν ότι σταματούν τα προγράμματα «ποσοτικής χαλάρωσης», αλλά κάθε φορά αναγκάσθηκαν να τα επαναφέρουν γιατί γρήγορα διαπίστωναν ότι θα κατάρρεε το σαθρό οικοδόμημα. Η καπιταλιστική οικονομία είναι βαριά άρρωστη, πολύ προτού εμφανιστεί ο κορονοϊός! Τα τρισ. δολάρια και ευρώ που δαπανήθηκαν δεν πήγαν στην οικονομία, αλλά στις τσέπες των καπιταλιστών, των χρηματιστών και κάθε είδους παρασιτικού στοιχείου που ανθεί, ειδικά σε περιόδους κρίσης. Αδιάψευστοι μάρτυρες της κατάστασης, που δείχνουν ότι τα πράγματα έχουν χειροτερεύσει, είναι και τα εξής:

α) Το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού κατέχει πάνω από το 50% του παγκόσμιου πλούτου και αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση –τίποτα δεν προμηνύει ότι θα αλλάξει με τη θέληση των αστικών κυβερνήσεων– σε δέκα χρόνια θα κατέχει το 60%!

β) Το χρέος των μεγάλων επιτηρήσεων είναι πάνω από 13 τρισ. δολάρια και ο φόβος αδυναμίας αποπληρωμής ή αναχρηματοδότησής του μεγαλώνει, ειδικότερα τώρα που η μια μετά την άλλη δηλώνουν μεγάλες ζημιές και ετοιμάζονται για απολύσεις και χρεοκοπίες, με πρώτες στον κατάλογο τις αυτοκινητοβιομηχανίες.

γ) Το παγκόσμιο χρέος (δημόσιο και ιδιωτικό) ξεπέρασε τα 250 τρισ. δολ.

δ) Οι φούσκες μεγαλώνουν και πυκνώνουν με πρώτη εκείνη των χρηματιστηριακών παραγώγων, που έφτασε τα 700 τρισ. δολ.!

… και η ελληνική «κανονικότητα»

Η κυβέρνηση των ανίκανων «αρίστων» του Κ. Μητσοτάκη σημείωσε ακόμη μια πρωτιά και μάλιστα παγκόσμια: το ελληνικό χρηματιστήριο έκλεισε με τις μεγαλύτερες απώλειες στην εβδομάδα που έκλεισε στις 28/2/20, πάνω από 21% συνολικά, με τις απώλειες των τραπεζών να είναι ακόμη μεγαλύτερες, πράγμα που σημαίνει ότι τώρα η ανακεφαλαιοποίηση με νέα τεράστια ποσά, με χρήματα του ελληνικού λαού, καθίσταται βέβαιη. Εξίσου μεγάλες είναι και οι απώλειες όλων των μεγάλων επιχειρήσεων και είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν νέες απολύσεις, χρεοκοπίες και κλεισίματα, με αποτέλεσμα και πάλι την αύξηση της ανεργίας και νέα αντεργατικά μέτρα. Οι εργαζόμενοι και στη χώρα μας πρέπει να ετοιμαστούν για ένα νέο κύμα επιθέσεων από τους νεοφιλελεύθερους του Μητσοτάκη, ενάντια στο βιοτικό τους επίπεδο και σε όλα τα δικαιώματά τους, ίσως και μεγαλύτερο από της προηγούμενης δεκαετίας.