«ΕΛΕΝΗ»: ένα πουκάμισο αδειανό; (του Δημήτρη Κατσορίδα)

«ΕΛΕΝΗ»: ένα πουκάμισο αδειανό;

Το Match Point είναι ένα υπέροχο καφέ, για όλες τις ώρες της ημέρας, με πολύ ωραία διακόσμηση και φιλικό περιβάλλον, στο οποίο μπορεί κάποιος/-α να απολαύσει, στην όμορφη σάλα του, το ποτό, τον καφέ ή το μεζέ του, αλλά και το διάβασμά του, υπό τον ήχο ωραίας ποιοτικής μουσικής. Όμως, εκτός αυτών, διαθέτει και αίθουσα καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, στην οποία παρουσιάζονται διάφορες πολιτιστικές δράσεις.

Αυτό το χώρο καλ­λι­τε­χνι­κών εκ­δη­λώ­σε­ων, του καφέ Match Point, επέ­λε­ξε η ζω­γρά­φος Ελένη Μαν­τζο­πού­λου για να προ­βάλ­λει την Έκ­θε­σή της (έως 15 Νο­έμ­βρη) με τίτλο, «Ελένη». Και γιατί, άραγε, ο τί­τλος της έκ­θε­σης είναι «Ελένη»; Μήπως, έχει σχέση με το αντί­στοι­χο ποί­η­μα του Σε­φέ­ρη, σχε­τι­κά με τη μα­ταιό­τη­τα της πο­λε­μι­κής δια­πά­λης «για ένα που­κά­μι­σο αδεια­νό» ή με αυτό του Ρί­τσου, που πα­ρα­πέ­μπει στον αγώνα χωρίς ελ­πί­δα; Μήπως, έχει σχέση με την ωραία Ελένη της αρ­χαιό­τη­τας και την αί­σθη­ση της ομορ­φιάς; Μήπως, είναι οι ευ­σε­βείς πόθοι, το φα­ντα­σια­κό μας, γι’ αυτά που θα θέ­λα­με να είναι, παρά με το τι πραγ­μα­τι­κά είναι; Ή μήπως είναι το αντί­πα­λο δέος; Ή και τα δύο;

Τε­λι­κά, μπο­ρεί να είναι και το όνομα της ζω­γρά­φου, η οποία θέλει μέσω αυτού να εκ­φρά­σει τα δικά της βιώ­μα­τα ή και όλα τα πα­ρα­πά­νω ερω­τή­μα­τα.

Πα­ρα­τη­ρώ­ντας, τα έργα και τους τί­τλους που βρί­σκο­νται κάτω από αυτά, φαί­νε­ται πως η ανα­φο­ρά είναι γύρω από τις σχέ­σεις. Απο­τε­λούν κάτι σαν σταθ­μούς και ταυ­τό­χρο­να μια αφή­γη­ση της κρί­σης των ερω­τι­κών σχέ­σε­ων. Δη­λα­δή, για το αν ένα ζευ­γά­ρι μπο­ρεί να είναι μαζί, συμ­φι­λιω­μέ­νο, ως δύο ολο­κλη­ρω­μέ­νες προ­σω­πι­κό­τη­τες ή αντί­θε­τα σε πό­λε­μο με­τα­ξύ του, όπως ο Τρω­ι­κός πό­λε­μος, ο οποί­ος τε­λι­κά έγινε για κάτι το εφή­με­ρο, «για ένα που­κά­μι­σο αδεια­νό για μιαν Ελένη». Είναι θέμα γνώ­σης και επί­γνω­σης, συ­ντο­νι­σμός με την εσω­τε­ρι­κή μας γυ­ναί­κα ή με τον εσω­τε­ρι­κό μας άντρα, η οποία δίνει τη δυ­να­τό­τη­τα να φω­τι­στεί το μά­ταιο της δια­μά­χης. Και τότε η δια­μά­χη εξα­φα­νί­ζε­ται. Διότι, τε­λι­κά η δια­μά­χη είναι μέσα μας, η οποία αντα­να­κλά­ται προς τα έξω.

Οι πί­να­κες πα­ρα­πέ­μπουν σε ένα σχήμα δια­λό­γου ανά­με­σα στο ζευ­γά­ρι, αλλά και ένα κά­λε­σμα να νιώ­σου­με τα συ­ναι­σθή­μα­τά μας και όχι να τα απο­φύ­γου­με ή στη χει­ρό­τε­ρη πε­ρί­πτω­ση να τα πο­λε­μή­σου­με.

«…σε πε­ρι­μέ­νω», γρά­φει σε ένα πί­να­κα, ενώ ανα­ρω­τιέ­ται στον δι­πλα­νό: «που είσαι;». Μάλ­λον, έχει διπλό νόημα: είναι η ανα­ζή­τη­ση και ταυ­τό­χρο­να το ψά­ξι­μο. Και κάπως έτσι, συ­νε­χί­ζε­ται ο διά­λο­γος: «να ’ρθω μαζί σου;», είναι η ερώ­τη­ση σε άλλο πί­να­κα, που δεί­χνει τον φόβο, τον πόθο, αλλά και την ανά­γκη να με αφή­σεις να σε ακο­λου­θή­σω, για να λάβει την απά­ντη­ση, «έλα», που είναι όχι μόνο το κά­λε­σμα, αλλά και η απο­δο­χή.

Προς το τέλος, έχει ένα πί­να­κα, ο οποί­ος δεί­χνει τον τρυ­φε­ρό ενα­γκα­λι­σμό-ένω­ση ενός ζευ­γα­ριού, και από κάτω την εξής στι­χο­μυ­θία:

«…φθαρ­μέ­νο σα­κά­κι ο ου­ρα­νός

φέγ­γει το σώμα

κι ο ανα­πτή­ρας σου μα να!

πως βρέ­θη­κε

στα χέρια μου τώρα;

που γί­να­με

ξίφος στη θήκη του

για τί­πο­τα

για όλα».  

Μπαί­νο­ντας βα­θύ­τε­ρα μέσα στον άλλο/-η, όπως το «ξίφος στη θήκη του», γνω­ρί­ζο­ντας τα συ­ναι­σθή­μα­τά του, τις σκέ­ψεις του, τι τον συ­γκλο­νί­ζει βαθιά, θα γνω­ρί­σου­με επί­σης και αυτά που συ­γκλο­νί­ζουν εμάς. Και δεν εν­νο­ού­με μόνο την επι­φα­νεια­κή σε­ξουα­λι­κή διείσ­δυ­ση, αλλά το βα­θύ­τε­ρο νόημά της που είναι η ψυ­χο­λο­γι­κή διείσ­δυ­ση, δη­λα­δή η αγάπη, η οποία είναι πιο ση­μα­ντι­κή και πιο αν­θρώ­πι­νη. Έτσι, οι ερα­στές θα γί­νουν κα­θρέ­φτες ο ένας για τον άλλο και τότε ο έρω­τας γί­νε­ται δια­λο­γι­σμός, όπως έλεγε ο Osho.