“Φαντασίες” και Φαντασιώσεις (του Δ. Κατσορίδα)

Φαντασιακό είναι οι υποθετικές αναπαραστάσεις ή οι ονειρικές αισθήσεις των επιθυμιών μας, οι οποίες θα θέλαμε να είναι ή να γίνουν πραγματικότητα. Άρα, επιθυμούμε κάτι, το οποίο μας λείπει. Γι’ αυτό, όπως λέει ο Λακάν, η φαντασίωση ενέχει την απόλαυση είτε με τη μορφή της ευχαρίστησης είτε με τη μορφή της οδύνης. Είναι δε συνδεδεμένη τόσο με το συμβολικό όσο και με το πραγματικό.

Δεν είναι τυ­χαί­ος, λοι­πόν, ο τί­τλος από την Έκ­θε­ση «Φα­ντα­σί­ες», που γί­νε­ται στην Πι­να­κο­θή­κη Γρη­γο­ριά­δη (έως 29-4-2018). Διότι, η λέξη «φα­ντα­σία» είναι συ­νώ­νυ­μη της «φα­ντα­σί­ω­σης» είτε ως σκέψη είτε ως δη­μιουρ­γι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα, που ξε­κι­νά από τη σκέψη. Άρα, έχει διπλή ση­μα­σία.

Στην ζω­γρα­φι­κή υπάρ­χουν έργα, που είναι κα­θα­ρά φα­ντα­σιώ­σεις. Όμως, υπάρ­χουν και έργα, τα οποία είναι μια απλή ανα­πα­ρά­στα­ση (π.χ. ένα απλό γυ­ναι­κείο πορ­τρέ­το). Ο καλ­λι­τέ­χνης, με το έργο του, μιλά με ένα άλλο τρόπο επι­κοι­νω­νί­ας. Μά­λι­στα, αυτό που βγαί­νει ως τε­λι­κό «προ­ϊ­όν» δεν είναι πάντα αυτό που έχει από την αρχή στο νου του. Κατά τη διάρ­κεια, ανα­κα­λύ­πτει συ­νε­χώς πράγ­μα­τα. Τον πη­γαί­νει η ίδια η τέχνη.

Η τέχνη είναι μεν μια κα­τά­στα­ση επι­λο­γής, αλλά απορ­ρέ­ει και από ψυ­χι­κά κί­νη­τρα. Είναι μια πο­ρεία προς την πλη­ρό­τη­τα. Επί­σης, ούτε το κοινό είναι ενιαίο ως προς τις προ­σλαμ­βά­νου­σες που έχει από ένα έργο. Άρα, ένα έργο είναι ανοι­κτό και επι­δέ­χε­ται πολ­λές ανα­γνώ­σεις, και ανά­λο­γα με την εποχή που το πα­ρα­τη­ρού­με. Το έργο, σχε­δόν πάντα αντα­να­κλά το δικό μας προ­σω­πι­κό βλέμ­μα (ή φα­ντα­σιώ­σεις), το οποίο συν­δυά­ζε­ται με ένα ευ­ρύ­τε­ρο πεδίο συ­νη­θειών, παι­δεί­ας, αι­σθή­σε­ων, κουλ­τού­ρας, εμπει­ριών, βιω­μά­των κλπ.

Με τον τίτλο «Φα­ντα­σί­ες», σκο­πός της Έκ­θε­σης είναι να ενερ­γο­ποι­ή­σει μία ή  πε­ρισ­σό­τε­ρες φα­ντα­σιώ­σεις. Φα­ντα­σιώ­σεις τόσο του καλ­λι­τέ­χνη που πα­ρου­σιά­ζο­νται πάνω στο έργο όσο και του κοι­νού που ενερ­γο­ποιού­νται μέσω της συμ­με­το­χής. Όπως  επι­ση­μαί­νε­ται στο Δελ­τίο Τύπου, «Εύ­κο­λα  θα ανα­ζη­τή­σου­με πιο πρω­ταρ­χι­κές φα­ντα­σιώ­σεις  που οδη­γούν σε γυ­ναι­κεία σώ­μα­τα, που  προ­βά­λουν τη μη­τρι­κή πρω­ταρ­χι­κή ει­κό­να. Εξί­σου, θα ανι­χνεύ­σου­με δια­στρο­φι­κές φα­ντα­σιώ­σεις  για το γυ­ναι­κείο σώμα, πα­ρα­λη­ρη­μα­τι­κές φο­βί­ες στη θέασή του με εχθρι­κή χροιά, αλλά και πραγ­μα­τι­κούς φό­βους στην πα­ρου­σί­α­σή του. Ας σκε­φτού­με πώς μία γυ­ναί­κα ζω­γρά­φος το ζω­γρα­φί­ζει. Τέλος, να κα­τα­λά­βου­με τις πολ­λα­πλές  ηδο­νο­βλε­πτι­κές ανα­γνώ­σεις ενός  έργου τέ­χνης: ο καλ­λι­τέ­χνης  πρώτα απ’ όλα λει­τουρ­γεί ηδο­νο­βλε­πτι­κά, το  ίδιο θα κάνει στη συ­νέ­χεια ο ορών το έργο, ακόμη κι όποιος συ­ζη­τή­σει  γι’ αυτό».

Η έκ­θε­ση φι­λο­ξε­νεί μία σειρά γυ­ναι­κεί­ων πορ­τραί­των και γυ­μνών είτε ζω­γρα­φι­κή είτε φω­το­γρα­φία είτε χα­ρα­κτι­κή είτε γλυ­πτά, δια­φο­ρε­τι­κών  πε­ριό­δων και τε­χνο­τρο­πί­ας, πα­λαιών και νέων καλ­λι­τε­χνών, Ελ­λή­νων και ξένων, γνω­στών και λι­γό­τε­ρο γνω­στών. Πα­ρου­σιά­ζο­νται έργα των Delacroix, Modigliani, Βι­κά­του, Τυ­πάλ­δου, Βα­λα­βα­νί­δη, Βα­σι­λεί­ου, Απο­στο­λία Γε­ωρ­γί­ου, Max Ernst, Vassily Kandinsky, Κα­ρα­βού­ζη, Κα­τζου­ρά­κη, Λύτρα, Μαυ­ροϊ­δή, Μαγ­γε­λά­κη, Helmut Newton, Πι­κάσ­σο, Ρασ­σιά, Σπε­ράν­τζα, Τό­μπρου, Μυ­τα­ρά, Φα­σια­νού, Φα­ρά­ντου, Φα­λη­ρέα κλπ.

Τέλος, στην εί­σο­δο την Έκ­θε­σης, σε υπο­δέ­χε­ται μια με­γά­λη ζω­γρα­φι­κή αφίσα, από έργο του Φα­σια­νού, με το από­φθεγ­μα του Κομ­φού­κιου, «Γυ­ναί­κα το μισό του ου­ρα­νού».

Υ.Γ.:  Η διεύθυνση της έκθεσης είναι Μαρίνου Αντύπα 18, στάση ΗΣΑΠ, Νέο Ηράκλειο, τηλ. 210.27.19.744. Ώρες λειτουργίας: Τετ-Πέμ-Παρ: 11:00-14:30 & 18:00-21:00, Σάβ & Κυρ: 11:00-14:30 (Δευτέρα & Τρίτη κλειστά)