Τα αποικιοκρατικά εγκλήματα του Βελγίου στο Κονγκό: καθήκον να θυμόμαστε (του Ερίκ Τουσέν)

μετάφραση από το internationalviewpoint.org

23 Iουνίου 2020

Χάριν στις κινητοποιήσεις του Black Lives Matter ενάντια στον ρατσισμό γενικά και στον ρατσισμό ενάντια στους μαύρους, εξελίσσεται σε διεθνές φαινόμενο ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι να αναζητούν την αλήθεια για το σκοτεινό παρελθόν των αποικιακών δυνάμεων και τη συνέχιση της νεοαποικιοκρατίας μέχρι σήμερα. Τα αγάλματα εμβληματικών μορφών της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας γίνονται αντικείμενο χλευασμού ή δημόσιας στηλίτευσης. Το ίδιο ισχύει και για αγάλματα ανθρώπων που στις ΗΠΑ συμβολίζουν τη δουλεία και τον ρατσισμό. Το CADTM (Επιτροπή για την Ακύρωση του Χρέους του Τρίτου Κόσμου) καλωσορίζει όλες τις πρωτοβουλίες και τις δράσεις που αποσκοπούν στην καταγγελία των αποικιακών εγκλημάτων, που επιδιώκουν να εδραιώσουν την αλήθεια για τις φρικαλεότητες του παρελθόντος, να αναδείξουν τα μέσα της νεοαποικιοκρατίας και όλες τις μορφές αντίστασης από το παρελθόν έως τώρα. Αναδημοσιεύουμε εδώ ένα κείμενο του Ερίκ Τουσέν το οποίο χρησιμοποιήθηκε το 2007 ως παρουσίαση σε ένα συνέδριο και στη συνέχεια ως πρόλογος για ένα βιβλίο με τίτλο “Promenade au Congo: petit guide anticolonial de Belgique” που δημοσιεύθηκε το 2010, τώρα μη τυπωμένο.

Ιστορικό πλαίσιο της αποικιοκρατίας του Κονγκό

Στα τέλη του 18ου αιώνα, πάνω από εκατό χρόνια πριν το Κονγκό εποικιστεί από τον Λεοπόλδο Β΄, οι δεκατρείς βρετανικές αποικίες στη Βόρεια Αμερική, απελευθερώθηκαν από την βρετανική κυριαρχία ύστερα από τον πόλεμο της Ανεξαρτησίας. Ως αποτέλεσμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής δημιουργήθηκαν το 1776. Σε άλλα μέρη του πλανήτη, όπως η Νοτιοανατολική Ασία και η Ινδία, η Βρετανική Αυτοκρατορία ενίσχυσε την αποικιακή της επιρροή, την οποία διατηρούσε  ακόμη στα μέσα του 20ού αιώνα (βλ. https: / /www.cadtm.org/Globalization-from-Christopher-Columbus-and-Vasco-da-Gama-until-today). Οι Ολλανδοί ενίσχυσαν την κυριαρχία τους στην Ινδονησία. Τα απελευθερωτικά κινήματα δεν περιορίστηκαν σε πρόσφατα αφιχθέντες αποίκους του ευρωπαϊκού αποθέματος. Οι θαρραλέοι λαοί της Αϊτής, άμεσοι απόγονοι των Αφρικανών, κέρδισαν την ανεξαρτησία τους από τη γαλλική κυριαρχία το 1804. Τα επόμενα είκοσι χρόνια η Λατινική Αμερική πέρασε από μια φάση πολέμων ανεξαρτησίας υπό την ηγεσία επαναστατών όπως ο Σιμόν Μπολίβαρ, ο οποίος κατάφερε να νικήσει τα ισπανικά στρατεύματα που κυριαρχούσαν σε μεγάλο μέρος της ηπείρου.

Εκείνη την εποχή, η υποσαχάρια Αφρική σχεδόν καθόλου δεν είχε εποικιστεί από τους Ευρωπαίους, ακόμη κι αν είχε υποστεί τις επιπτώσεις των αποικιών στις άλλες ηπείρους, ως το κύριο θύμα του Τριγωνικού εμπορίου και της μεταφοράς σκλάβων. Μεταξύ του 17ου αιώνα και τα μέσα του 19ου αιώνα, δεκάδες εκατομμύρια Αφρικανοί εξαναγκάστηκαν στη δουλεία και μεταφέρθηκαν στην Αμερική.

Ήταν το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα που η υποσαχάρια Αφρική υπέκυψε στην ευρωπαϊκή αποικιοκρατία: κυρίως Βρετανοί, Γάλλοι, Γερμανοί, Πορτογάλοι και στην περίπτωση του Κονγκό, το Βέλγιο.

Ο Λεοπόλδος Β’, δεύτερος βασιλιάς των Βέλγων ήθελε και η χώρα του να έχει αποικία

Όταν ο Λεοπόλδος Β’ ανέβηκε στο θρόνο του Βελγίου το 1865, ήθελε και η χώρα του να έχει αποικία, όπως ακριβώς και οι άλλες. Πριν γίνει βασιλιάς, ο Λεοπόλδος Β’ είχε δει πώς λειτουργούσε η αποικιοκρατία σε πολλές περιοχές: στην Κεϋλάνη[1], στην Ινδία, στη Βιρμανία[2], στην Ινδονησία και του άρεσε ιδιαίτερα πώς έγινε στην Ιάβα, της Ινδονησίας από τους Ολλανδούς. Αυτό έγινε το κατευθυντήριό του παράδειγμα, ένα παράδειγμα βασισμένο σε καταναγκαστική εργασία.

Είχε σκεφτεί να εποικίσει ένα μέρος της Αργεντινής και στη συνέχεια κοίταξε προς τις Φιλιππίνες, αλλά η τιμή που ζήτησε η Ισπανία ήταν πολύ υψηλή. Τελικά αποφάσισε να αποκτήσει τη λεκάνη του Κονγκό. Για να το κάνει αυτό έπρεπε να είναι αρκετά έξυπνος ώστε να αποφευχθεί η σύγκρουση με τις άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις που υπήρχαν ήδη στην περιοχή και ίσως να μην έβλεπαν ευνοϊκά μια νέα άφιξη που θέλει κομμάτι από την πίτα.

Τον 19ο αιώνα οι Ευρωπαίοι δικαιολογούσαν τις αποικιακές πολιτικές τους με τα επιχειρήματα του εκχριστιανισμού των ειδωλολατρών, της αρχής του ελεύθερου εμπορίου (που εξακολουθεί να είναι ένας τρέχων λόγος) και στην υποσαχάρια Αφρική, στο να μπει ένα τέλος στο εμπόριο σκλάβων των Αράβων.

«Το να φέρω τον πολιτισμό στην τελευταία εναπομείνουσα περιοχή του πλανήτη όπου δεν την έχει ακόμη διαπεράσει, το να διώξω πίσω τις σκιές που εξακολουθούν να καλύπτουν ολόκληρους λαούς, είναι, τολμώ να πω, μια σταυροφορία  άξια αυτού του αιώνα της προόδου.» (Λεοπόλδος Β, Βασιλιάς των Βέλγων)

Το 1876, ο Λεοπόλδος οργάνωσε στις Βρυξέλλες ένα Διεθνές Γεωγραφικό Συνέδριο με έναν στόχο ο οποίος ήταν αρκετά συνεπής με το πνεύμα της εποχής. «Το να φέρω τον πολιτισμό στην τελευταία απομείνουσα περιοχή του πλανήτη όπου δεν την έχει ακόμη διαπεράσει, το να διώξω τις σκιές που εξακολουθούν να καλύπτουν ολόκληρους λαούς, είναι, τολμώ να πω, μια σταυροφορία άξια αυτού του αιώνα της προόδου (…) Μου φαίνεται ότι το Βέλγιο, ένα κεντρικό και ουδέτερο κράτος, θα ήταν το σωστό μέρος για να πραγματοποιήσει αυτή την επανένωση (…) Πρέπει να σας διαβεβαιώσω ότι όταν σας κάλεσα όλους εδώ στις Βρυξέλλες, κίνητρο μου δεν ήταν ο Εγωισμός; Όχι, κύριοι, το Βέλγιο μπορεί να είναι μια μικρή χώρα, αλλά είναι ευχαριστημένη και ικανοποιημένη από την κατάστασή της: η μόνη μου φιλοδοξία είναι να την εξυπηρετήσω καλά.» Συνεχίζει να εξηγεί στους μεγάλους εξερευνητές που είχε καλέσει εκεί ότι ο στόχος του Διεθνούς Γεωγραφικού Συνεδρίου ήταν να χτίσει δρόμους για να φτάσουν στις ενδοχώρα,  να ιδρύσει ιατρικούς και επιστημονικούς σταθμούς για την εξάλειψη της δουλείας και να δημιουργήσει την αρμονία μεταξύ των διαφόρων τοπικών Αρχηγών, καθώς θα έφερνε δίκαιη και αμερόληπτη διαιτησία. Αυτός ήταν ο επίσημος λόγος.

Λίγο αργότερα, προσέλαβε τον Βρετανό εξερευνητή Χένρι Μόρτον Στάνλεϊ, ο οποίος μόλις είχε διασχίσει την Αφρική από την Ανατολή προς τη Δύση, ακολουθώντας τον ποταμό του Κονγκό μέχρι τις εκβολές του.

Το συνέδριο του Βερολίνου και η δημιουργία του Ελεύθερου Κράτους του Κονγκό (CFS)

Το 1885 στο συνέδριο του Βερολίνου, μετά από πολλούς διπλωματικούς ελιγμούς, ο Λεοπόλδος Β’ πήρε την άδεια να δημιουργήσει το  Ανεξάρτητο Κράτος του Κονγκό, το οποίο έγινε γνωστό ως το  Ελεύθερο Κράτος του Κονγκό[3]. Στην τελική ομιλία του στο συνέδριο ο καγκελάριος Μπίσμαρκ είπε: «Η νέα πολιτεία του Κονγκό θα αποτελέσει ένα εξαίρετο παράδειγμα αυτού που θέλουμε να επιτύχουμε και εκφράζω τις βαθύτερες ευχές μου για την ταχεία ανάπτυξή του και την πραγματοποίηση των ευγενών επιθυμιών του επιφανή δημιουργού του».

«Η νέα πολιτεία του Κονγκό θα αποτελέσει ένα εξαίρετο παράδειγμα αυτού που θέλουμε να επιτύχουμε και εκφράζω τις βαθύτερες ευχές μου για την ταχεία ανάπτυξή του και την πραγματοποίηση των ευγενών επιθυμιών του επιφανή δημιουργού του.» (Μπίσμαρκ, Καγκελάριος της Γερμανικής Αυτοκρατορίας)

Παρόλο που έδωσε υπέροχες ομιλίες σε μεγάλα συνέδρια, ο Λεοπόλδος Β’ είχε έναν πολύ διαφορετικό τρόπο λόγου αλλού: σε έγγραφα που έστειλε στους εκπροσώπους του στο CFS, στόχος του ήταν να εξάγει τα κέρδη, ή τις δηλώσεις του στον τύπο. Για παράδειγμα, σε μια συνέντευξη με τον Λεοπόλδο Β’ που εμφανίστηκε στην εφημερίδα της Νέας Υόρκης Publisher’s Press στις 11 Δεκεμβρίου 1906 -είκοσι χρόνια μετά το συνέδριο του Βερολίνου- είπε: «Όταν ασχολείσαι με έναν αγώνα που αποτελείται από κανίβαλους για χιλιάδες χρόνια, είναι απαραίτητο να χρησιμοποιηθούν μέθοδοι που κλονίζουν την τεμπελιά τους και τους κάνουν να κατανοήσουν τις υγιείς πτυχές της εργασίας.» (Λεοπόλδος Β’, Βασιλιάς του Βελγίου)

Από τη στιγμή που το 1885 ο Λεοπόλδος  μπορούσε να δημιουργήσει από το τίποτα το Ελεύθερο Kράτος του Κονγκό ως προσωπική του ιδιοκτησία, εξέδωσε ένα πρώτο διάταγμα που κήρυττε όλη την ανεκμετάλλευτη γη ως κρατική ιδιοκτησία. Άρπαξε τη γη, παρόλο που ο λόγος για τη δημιουργία του CFS ήταν να επιτρέψει στους αρχηγούς να συνάψουν συμφωνίες και να αμυνθούν ενάντια στους Άραβες εμπόρους σκλάβων. Με τη βοήθεια του Στάνλεϊ, πέρασε μια σειρά συνθηκών με αρχηγούς φυλών του Κονγκό, με τις οποίες τα εδάφη των χωριών τους και των εδαφών τους τέθηκαν υπό τον έλεγχο του αρχηγού του κράτους του CFS, του Λεοπόλδου Β’. Άλλα εδάφη, τα οποία ήταν τεράστια σε έκταση, κηρύχθηκαν ανεκμετάλλευτα και έτσι έγιναν επίσης ιδιοκτησία του CFS.

Το μοντέλο της Ιάβας όπως εφαρμόστηκε από τον Λεοπόλδο Β΄ του Βελγίου στο Κονγκό

Σε αυτό το σημείο ο Λεοπόλδος χρησιμοποίησε το μοντέλο που εφάρμοσαν οι Κάτω Χώρες στην Ιάβα για την εκμετάλλευση του Κονγκό από τη χώρα του: εκμεταλλεύτηκε συστηματικά τον πληθυσμό, καταφέρνοντας να τον κυριαρχήσει ιδιαίτερα χάρη στη δημιουργία της «Force Publique» (Χωροφυλακής), απαιτώντας από τον εν λόγω πληθυσμό τη συγκομιδή φυσικού λατέξ (φυσικός χυμός από το δέντρο καουτσούκ) και χαυλιοδόντων από ελέφαντες, και την παροχή των απαραίτητων προμηθειών στους αποικιοκράτες. Ο βασιλιάς παραχώρησε στον εαυτό του το μονοπώλιο όλων σχεδόν των  δραστηριότητες του Κονγκό και τις πηγές του πλούτου. Το μοντέλο του περιλάμβανε τη  μέγιστη δυνατόν συλλογή φυσικών πόρων του Κονγκό με στρατηγικές που δεν έχουν καθόλου κοινά με τις σύγχρονες μεθόδους βιομηχανικής παραγωγής. Πράγματι, η πολιτική ατζέντα του ανάγκασε τον πληθυσμό του Κονγκό να μαζεύει φυσικό λατέξ  για να εκπληρώσει μια συγκεκριμένη κατά κεφαλήν ποσόστωση, και να κυνηγάει για να μαζεύει τεράστιες ποσότητες χαυλιοδόντων των ελεφάντων. Ο Λεοπόλδος Β’ διατήρησε μια αποικιακή δύναμη με έναν στρατό που αποτελείται κυρίως από Κονγκολέζους αλλά με Βέλγους αξιωματικούς, προκειμένου να επιβάλει σεβασμό στην αποικιοκρατική τάξη και στα υποχρεωτικά συστήματα εφοδιασμού. Έκανε συστηματική χρήση τρομερά βάναυσων μεθόδων. Απαιτούσε υπερβολικά πολύ καουτσούκ ανά κεφάλι. Για να αναγκάσει τους αρχηγούς του χωριού και άλλους άντρες να πάνε και να θερίσουν, οι γυναίκες τους φυλακίζονταν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου, τακτικά, κακοποιούνταν σεξουαλικά από αποικιοκράτες ή από Κονγκολέζους της Force Publique. Εάν δεν επιτυγχάνονταν τα απαιτούμενα αποτελέσματα και ποσότητες,  άνθρωποι δολοφονούνταν «για παραδειγματισμό» ή ακρωτηριάζονταν. Οι φωτογραφίες από εκείνη την εποχή δείχνουν τα θύματα τέτοιων ακρωτηριασμών και αυτές οι φωτογραφίες αποκαλύπτουν έναν συγκεκριμένο σκοπό. Οι στρατιώτες της Force Publique έπρεπε να αποδείξουν ότι κάθε φυσίγγιο είχε χρησιμοποιηθεί σωστά και ότι η κοπή χεριών έγινε με μαχαίρια και δεν απαιτούσε πυροβολισμό.

Το όραμα και η πολιτική στρατηγική του Λεοπόλδου Β’, βασιλιά των Βέλγων, εκπροσώπου των συμφερόντων της χώρας και του λαού του, ήταν  μια ενδελεχής αποικιοκρατική προσέγγιση ακραίας βαρβαρότητας. Επιπλέον, σχετικά με το θέμα αυτής της πολιτικής, δηλώνει:  «Ο ισχυρισμός ότι όλη η παραγωγή που παράγεται από λευκούς στη χώρα πρέπει να δαπανάται μόνο στην Αφρική και να αποφέρει κέρδος  στους μαύρους είναι καθαρή αίρεση, μια αδικία, ένα σφάλμα το οποίο, εάν στην πραγματικότητα εφαρμοστεί, θα σταματήσει την πορεία του εκπολιτισμού του Κονγκό. Το κράτος, το οποίο  μπορούσε  να γίνει κράτος μόνο με την ενεργή υποστήριξη των λευκών, πρέπει να είναι χρήσιμο για τους Λευκούς και να κατανείμει στον καθένα το δίκαιο μερίδιό του.»

Είναι σαφές ότι το μερίδιο για τους Κονγκολέζους είναι η καταναγκαστική εργασία, το δερμάτινο μαστίγιο και τα κομμένα χέρια.

Όσον αφορά το θέμα της ανεξέλεγκτης εκμετάλλευσης των φυσικών πηγών του καουτσούκ, θα αναφέρω μόνο λίγα στοιχεία: η συγκομιδή καουτσούκ ξεκινά το 1893 και συνδέεται με τη ζήτηση ελαστικών από την πρώιμη αυτοκινητοβιομηχανία και την ανάπτυξη του ποδηλάτου. Τα στοιχεία παραγωγής δείχνουν 33.000 κιλά καουτσούκ το 1895. 50.000 κιλά το 1896. 278.000 κιλά το 1897. 508.000 κιλά το 1898… Τέτοιες τεράστιες συγκομιδές δημιούργησαν τεράστια οφέλη για τις ιδιωτικές εταιρείες που δημιούργησε ο Λεοπόλδος Β, ο οποίος ήταν επίσης ο κύριος μέτοχος τους, για τη διαχείριση της εκμετάλλευσης του Ελεύθερου Κράτους του Κονγκό. Η τιμή ενός κιλού καουτσούκ στις εκβολές του ποταμού Κονγκό είναι 60 φορές χαμηλότερη από την τιμή αγοράς στο Βέλγιο. Κάτι τέτοιο θυμίζει το τρέχον ζήτημα της τιμής των διαμαντιών ή του κολτάν (columbite-tantalum) που εξορύσσεται σήμερα.

Η διεθνής εκστρατεία κατά των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν στο Κονγκό από τον Λεοπόλδο του Βελγίου

Αυτή η πολιτική πυροδότησε τελικά μια τεράστια διεθνή εκστρατεία κατά των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν από το καθεστώς του Λεοπόλδου Β’. Έγχρωμοι πάστορες στις ΗΠΑ διαμαρτύρονταν ενάντια σε αυτή την κατάσταση και στη συνέχεια ενώθηκαν από τον Βρετανό ακτιβιστή E. Ν. Μόρελ. Ο Μόρελ εργάστηκε για μια βρετανική εταιρεία στο Λίβερπουλ και καλούνταν τακτικά να ταξιδεύει στην Αμβέρσα. Παρατήρησε ότι ενώ ο Λεοπόλδος Β’ ισχυριζόταν ότι το Βέλγιο πραγματοποιούσε εμπορικές ανταλλαγές με το κράτος του Κονγκό, τα πλοία επέστρεφαν από το Κονγκό με φορτία χαυλιοδόντων ελεφάντων και χιλιάδες κιλά καουτσούκ, και τα φορτία επιστροφής ήταν κυρίως όπλα και τρόφιμα για τις αποικιακές δυνάμεις . Ο Μόρελ το θεώρησε αυτό ένα πολύ παράξενο είδος εμπορίου, ένα παράξενο είδος ανταλλαγής. Εκείνη την εποχή,  οι Βέλγοι που υποστήριζαν τον Λεοπόλδο Β’ ποτέ  δεν αναγνώριζαν αυτή την αλήθεια. Δηλώνουν ότι ο Μόρελ εκπροσώπησε τα συμφέροντα του βρετανικού ιμπεριαλισμού και επέκρινε μόνο τους Βέλγους για να πάρει τη θέση τους. Ο Πολ Τζάνσον, μέλος του κοινοβουλίου που έδωσε το όνομά του στο κύριο αμφιθέατρο του Ελεύθερου Πανεπιστημίου των Βρυξελών, δήλωσε, ότι δεν θα επικρίνει ποτέ τις πράξεις του Λεοπόλδου, επειδή όσοι τον επικρίνουν, ειδικά οι Βρετανοί, το κάνουν μόνο με το πνεύμα, «κάντε στην άκρη και δώστε χώρο για εμάς».

Ωστόσο, η κριτική αυξήθηκε, με βιβλία όπως, Η καρδιά του σκότους (Heart of Darkness) του Τζόζεφ Κόνραντ και το Έγκλημα του Κονγκό, ένα πολύ λίγο γνωστό έργο του Άρθουρ Κόναν Ντόυλ του δημιουργού του Σέρλοκ Χολμς. Μια διεθνής εκστρατεία κατά της εκμετάλλευσης του Κονγκό δημιούργησε διαδηλώσεις στις ΗΠΑ καιστη Μεγάλη Βρετανία, φέρνοντας επιτέλους αποτελέσματα. Ο Λεοπόλδος υποχρεώθηκε να συστήσει μια διεθνή εξεταστική επιτροπή το 1904, η οποία συνεδρίασε επιτόπου στο Κονγκό για εξετάσει την υπόθεση. Οι μαρτυρίες που έλαβαν εκεί είναι συγκλονιστικές. Διατίθενται σε μορφή χειρόγραφου στα αρχεία του βελγικού κράτους.

Έχουμε τώρα καθήκον να θυμόμαστε τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διαπράχθηκαν στο Κονγκό.

Τα τελευταία είκοσι χρόνια, έχουν πραγματοποιηθεί πολλά συνέδρια και δημοσιεύθηκαν βιβλία για να καταγγείλουν το είδος του κράτους που ιδρύθηκε στο Κονγκό από τον βασιλιά του Βελγίου Λεοπόλδο Β’. Εν ολίγοις, ένα μεγάλο μέρος σοβαρής λογοτεχνίας έχει προστεθεί στην τεκμηρίωση της περιόδου.

Από αυτό μαθαίνουμε, για παράδειγμα, ότι το μέρος του προϋπολογισμού του Ελεύθερου Κράτους του Κονγκό που προοριζόταν για να καλύψει τις στρατιωτικές δαπάνες κυμαινόταν, από έτος σε έτος, μεταξύ 38% και 49% των συνολικών δαπανών. Αυτό καταδεικνύει τη σημασία του δερμάτινου μαστιγίου, τη σημασία των σύγχρονων όπλων στη δημιουργία μιας δικτατορίας που συστηματικά χρησιμοποιεί τα όπλα για κτηνωδίες και δολοφονίες…

Μπορεί κανείς να θεωρήσει με βεβαιότητα ότι ο Βασιλιάς των Βέλγων και το Ελεύθερο Κράτος του Κονγκό, το οποίο διοίκησε με τη συμφωνία της βελγικής κυβέρνησης και του κοινοβουλίου της εποχής, είναι υπεύθυνος για «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας» που διαπράχθηκαν σκόπιμα. Αυτά τα εγκλήματα δεν είναι λάθη, είναι το άμεσο αποτέλεσμα του είδους της εκμετάλλευσης στην οποία υποβλήθηκε ο πληθυσμός του Κονγκό. Μερικοί εξέχοντες συγγραφείς μίλησαν για «γενοκτονία». Προτείνω να μη δημιουργηθεί μια συζήτηση επικεντρωμένη σε αυτό το ζήτημα, διότι είναι δύσκολο να συμφωνήσουμε με αριθμούς. Μερικοί σοβαροί συγγραφείς εκτιμούν ότι ο πληθυσμός του Κονγκό το 1885 ήταν περίπου 20 εκατομμύρια, και γράφουν ότι το 1908 όταν ο Λεοπόλδος Β΄ μετέφερε το Κονγκό στο Βέλγιο, δημιουργώντας έτσι το βελγικό Κονγκό, απέμειναν 10 εκατομμύρια Κονγκολέζοι. Αυτές οι εκτιμήσεις παρότι προέρχονται από αξιόπιστους συγγραφείς είναι δύσκολο να επαληθευτούν ελλείψει απογραφής του πληθυσμού.

… Είναι βέβαιο ότι ο Λεοπόλδος Β’, ο βασιλιάς των Βέλγων, είναι υπεύθυνος για «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας», που σκόπιμα είχαν διαπραχθεί.

Αν η αποικιακή δραστηριότητα του Λεοπόλδου είχε ως αποτέλεσμα εκατομμύρια ή δεκάδες χιλιάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες αθώα θύματα, δεν θα άλλαζε το γεγονός ότι πρόκειται για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και αυτό είναι θεμελιώδες για την αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας. Οι πολίτες, και ιδίως οι νέοι, μπαίνουν στο δημαρχείο της Λιέγης, ή πηγαίνουν από τη Rue du Trône στο μέρος Royale στις Βρυξέλλες, περνούν μια πλάκα που χαιρετίζει το έργο της αποικιοκρατίας ή περνούν από το  άγαλμα του έφιππου Λεοπόλδου Β’, που ανεγέρθηκε μπροστά στη θάλασσα της Οστάνδης. Βλέπουν ένα μεγαλοπρεπές Λεοπόλδο με ευγνώμονες Κονγκολέζους, σε χαμηλότερο επίπεδο, που απλώνουν τα ευγνώμονα χέρια τους προς αυτόν. Η μόνη περιγραφή εκεί τιμά τον πολιτιστικό ρόλο του Λεοπόλδου στην απελευθέρωση του Κονγκό από το εμπόριο σκλάβων… Είναι επείγον να αποκαταστήσουμε την ιστορική αλήθεια, να σταματήσουμε να λέμε ψέματα στα παιδιά μας, να σταματήσουμε να λέμε ψέματα στους Βέλγους πολίτες, να σταματήσουμε να προσβάλουμε στη μνήμη του τα θύματα, και τους απογόνους τους, και εκείνων τους απογόνους του Κονγκό που υποβλήθηκαν φυσικά και πνευματικά σε μια πραγματικά τρομερή κυριαρχία.

Αυτό το καθήκον μνήμης πρέπει να αναλαμβάνεται και αλλού. Ας αποφύγουμε οποιαδήποτε συζήτηση σύμφωνα με το «Το μόνο που κάνετε είναι να επικρίνετε το Βέλγιο και να μην πείτε τίποτα για το τι συμβαίνει σε άλλα μέρη». Πράγματι, το ευρύτερο πλαίσιο αναφέρεται στην αρχή αυτού του εγγράφου: Η Βρετανία κυριάρχησε στη Νότια Ασία με ακραία βαρβαρότητα, οι Κάτω Χώρες κυριάρχησαν στους πληθυσμούς της Ινδονησίας με μεγάλη βία, πριν από αυτό, τα τρία τέταρτα του πληθυσμού αυτού που ονομαζόταν τότε «Αμερική» είχαν εξοντωθεί και, στην Καραϊβική, περίπου το 100% του πληθυσμού κατά τη διάρκεια του 16ου και 17ου αιώνα. Το βελγικό κράτος σίγουρα δεν έχει μονοπώλιο στη βιαιότητα, αλλά είμαστε στο Βέλγιο και για εμάς τους Βέλγους πολίτες, μαζί με τους φίλους μας από το Κονγκό, και με υπηκόους από άλλες χώρες που ζουν τώρα στο Βέλγιο, είναι θεμελιώδες να μην ξεχνάμε και να επαναφέρουμε την ιστορική αλήθεια.

Υποσημειώσεις του μεταφραστή

[1] Η Κεϋλάνη είναι η σημερινή Σρι Λάνκα. Ήταν γνωστή ως Κεϋλάνη έως το 1972.

[2] Η Βιρμανία είναι η σημερινή Μιανμάρ. Η Μιανμάρ η οποία πριν το 1989 αποτελούσε την Βιρμανία είναι η μεγαλύτερη χώρα της νοτιοανατολικής Ασίας.

[3] Congo Free State (CFS) ή αλλιώς το Βελγικό Κονγκό (Congo Belge) ήταν Βελγική αποικία στην Κεντρική Αφρική (1908-1960), εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.