Πόλεμος στην Ουκρανία: Κλείνει ένας πρώτος κύκλος 

Από την Εργατική Πάλη Ιουνίου 

 

Η ρωσική στρατιωτική εισβολή ολοκληρώνεται 

Αν και η αρχική επιδίωξη του ρωσικού ιμπεριαλισμού για μια γρήγορη ανατροπή ή υποταγή της κυβέρνησης Ζελένσκι απέτυχε, λόγω της λυσσασμένης αντίδρασης των Δυτικών ιμπεριαλιστών, οι υπόλοιποι στόχοι της Ρωσίας στην Ουκρανία, όπως τουλάχιστον είχε αρχικά διακηρύξει, κοντεύουν από στρατιωτικής απόψεως να ολοκληρωθούν μέχρι το αργότερο στα μέσα Ιούνη: α) Τα φασιστικά τάγματα σε αυτόν τον ιδιότυπο «πόλεμο» μέσα στις πόλεις έχουν ηττηθεί και παραδοθεί (και το ίδιο, ακόμη πιο ταπεινωτικά, θα γίνει στις μάχες του Ντονμπάς). β) Ο ουκρανικός στρατός, και ιδιαίτερα ο εξοπλισμός του (πυρομαχικά, οχήματα, υποδομές, κ.ά.) έχει αποδιοργανωθεί και καταστραφεί στο μεγαλύτερο μέρος του, ενώ το πιο αξιόμαχο και συμπαγές τμήμα του κινδυνεύει να αιχμαλωτιστεί στις μάχες του Ντονμπάς. γ) Η λεγόμενη απελευθέρωση του Ντονμπάς (επαρχίες Ντονιέσκ και Λουγκάνσκ) ολοκληρώνεται σε λίγες ημέρες. δ) Η οικονομική/εφοδιαστική εξασφάλιση της Κριμαίας έχει ολοκληρωθεί με την κατάκτηση της Χερσώνας. 

 

Η οικονομική κρίση μόλις αρχίζει 

Η προσπάθεια των Δυτικών ιμπεριαλιστών να κάμψουν με τις οικονομικές κυρώσεις (επί της ουσίας ένας σφοδρός και πρωτοφανής οικονομικός πόλεμος) την Ρωσία, έχει επίσης προς το παρόν αποτύχει. Παρόλη την αρχική κατάρρευσή του, σήμερα το ρούβλι όχι μόνο έχει επανακτήσει πλήρως την αξία του αλλά έχει αρχίσει να υπερτιμάται. Ταυτόχρονα, λόγω της εκτόξευσης των τιμών σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, το ρωσικό πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών έχει υπερτριπλασιαστεί στο πρώτο τετράμηνο του έτους, φτάνοντας τα 96 δισ. δολάρια, ενώ η ρώσικη οικονομία δεν φαίνεται προς το παρόν να πλήττεται ιδιαίτερα από τις κυρώσεις, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα γνωρίσει σταδιακά μεγάλα προβλήματα. 

Αντίθετα, τα προβλήματα πολλαπλασιάζονται στο στρατόπεδο των δυτικών ιμπεριαλιστών λόγω της εκρηκτικής αύξησης των τιμών στην ενέργεια και συνολικά στα διάφορα εμπορεύματα. Ήδη το ΔΝΤ έχει αναθεωρήσει προς το χειρότερο τις προβλέψεις του για την ανάπτυξη για το 2022 και 2023 (μείωσή της κατά 1/4) και οι προβλέψεις γίνονται ακόμη πιο δυσοίωνες λόγω και της αναγκαστικής (γρήγορης ή πιο μακρόσυρτης) αύξησης των επιτοκίων από τις δυτικές κεντρικές τράπεζες, που κινδυνεύει να πυροδοτήσει το τεράστιο συσσωρευμένο χρέος. Σε αυτήν την κατάσταση μέσα στο δυτικό στρατόπεδο οι περισσότερο χαμένοι είναι οι μεγάλοι ευρωπαϊκοί ιμπεριαλισμοί και προς το παρόν ωφελημένες οι ΗΠΑ, αλλά συνολικά κερδίζουν οι BRICS. 

 

Ένας πρώτος κύκλος ολοκληρώνεται, ένας νέος ανοίγει 

Είναι αλήθεια ότι ο ενδοϊμπεριαλιστικός ανταγωνισμός έχει φτάσει σε ένα πρώτο κρίσιμο σταυροδρόμι. Για τον ρώσικο ιμπεριαλισμό (προφανώς και για τον κινέζικο) είναι προς το συμφέρον του ο τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία, αρκεί βέβαια να εξασφαλίσει την ουδετερότητα της Ουκρανίας και να εξασφαλίσει έναν περιορισμό των Νατοϊκών δυνάμεων στην Ευρώπη. Μια τέτοια συμφωνία/ανάπαυλα θα απελευθέρωνε, ως έναν βαθμό, τα μισά συναλλαγματικά αποθεματικά της (περίπου 300 δισ. δολάρια) από τους Δυτικούς και θα περιόριζε τις Δυτικές κυρώσεις και τον συνακόλουθο αντίκτυπό τους στην οικονομία της — το ΔΝΤ προβλέπει μείωση του ΑΕΠ της κατά 8,5% μέσα στο 2022 και κατά 2,5% το 2023. Ωστόσο, σε αυτήν την περίπτωση η Ρωσία θα στέφονταν νικήτρια. 

Οι τρεις μεγάλοι ευρωπαϊκοί ιμπεριαλισμοί (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία) είναι, όπως και να ‘χει, οι μεγάλοι χαμένοι. Κυρίως γεωπολιτικά και γεωστρατηγικά, μια που η ΕΕ κατακρημνίζεται σε μια απλή ενιαία αγορά (για πόσο ακόμα;) και αυτοί σε τριτεύουσες περιφερειακές ως προς τις ΗΠΑ δυνάμεις. Κατά δεύτερον, λόγω της οικονομικής κρίσης και του πληθωρισμού (δηλαδή της σαρωτικής επίθεσης στο ευρωπαϊκό εργατικό κίνημα) κινδυνεύουν με σαρωτικές πολιτικές ανατροπές στο εσωτερικό των χωρών τους και με απότομη άνοδο των εργατικών αγώνων, πολύ περισσότερο που δεν έχουν καταφέρει να πείσουν το ευρωπαϊκό εργατικό κίνημα για την ανάγκη θυσιών για τον πόλεμο. Αυτό εξηγεί και τις διαφοροποιήσεις τους μέσα στο ΝΑΤΟ (ειρηνευτικό σχέδιο Ντράγκι, πρωτοβουλίες Μακρόν, κ.ά.) και την υποστήριξή τους προς τον γρήγορο τερματισμό του πολέμου. Ωστόσο, δεν φαίνεται να μπορούν να προχωρήσουν σε ρήξη μέσα στο ΝΑΤΟ, για διάφορους λόγους: πρώτον, δεν φαίνεται να είναι ικανοί να επιβάλλουν την διαφοροποίησή τους στις ΗΠΑ, και δεύτερον, είναι και αυτοί λυσσασμένοι στην υπεράσπιση της Δυτικής ηγεμονίας απέναντι στην αμφισβήτησή της από τις Ρωσία, Κίνα και Ινδία. 

Με αυτήν την έννοια, την πρωτοβουλία μέσα στους Δυτικούς την έχουν οι ΗΠΑ και το επιτελείο Μπάιντεν. Και αυτό το επιτελείο είναι αποφασισμένο να φτάσει μέχρι τέλους, δηλαδή αφενός, προς την συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία (όσο βέβαια αντέχει το καθεστώς Ζελένσκι) έως την ουσιαστική αποδυνάμωση/τιμωρία της Ρωσίας (γι’ αυτό και αρχίζει τον ποιοτικό εξοπλισμό της Ουκρανίας με σύγχρονους πυραύλους και προκαλεί την τεχνητή χρεοκοπία της Ρωσίας) και αφετέρου, διευρύνοντας την αντιπαράθεση με την Κίνα (αλλαγή της αμερικάνικης θέσης για την Ταϊβάν, κρίση στα Νησιά του Σολομώντα, νέα προσπάθεια μιας πολιτικής συμμαχίας στην Ν.Α. Ασία, κ.ά.). Από δίπλα, έχουν προχωρήσει και οι Ευρωπαίοι σε ένα έκτο πακέτο κυρώσεων (αν και διάτρητο από πολλές απόψεις) αλλά και στην συνέχιση και αναβάθμιση του στρατιωτικού εξοπλισμού της Ουκρανίας, και πολύ περισσότερο σε αγριότερες επιθέσεις προς το εργατικό κίνημα (ασυμφωνία για κοινή αντιμετώπιση της ενεργειακής ακρίβειας, κ.ά.). Κοντολογίς, μια ανάπαυλα στον πόλεμο θα υπάρξει (είναι και αναγκαία) αλλά πολύ γρήγορα ένας νέος κύκλος πολέμου θα ανοίξει. Εναπόκειται μόνο στο παγκόσμιο εργατικό κίνημα να τον σταματήσει.