79 χρόνια από την εκτέλεση του Παντελή Πουλιόπουλου

6 Ιουνίου 1943 – 2022

79 χρόνια από την εκτέλεση του Παντελή Πουλιόπουλου

 

Από την Εργατική Πάλη Ιουνίου

 

Έχουν περάσει 79 χρόνια από την εκτέλεση της μεγαλύτερης φυσιογνωμίας του επαναστατικού μαρξισμού στην Ελλάδα, του Παντελή Πουλιόπουλου, που σε όλη του τη ζωή μέχρι και την εκτέλεσή του από τα ιταλικά φασιστικά στρατεύματα, αγωνίστηκε για τα συμφέροντα των εργαζομένων και όλων των καταπιεσμένων της χώρας μας και για την παγκόσμια σοσιαλιστική επανάσταση.

Ο Πουλιόπουλος γεννήθηκε στη Θήβα στις 10 Μαρτίου 1900. Το 1919 γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και τον ίδιο χρόνο έγινε μέλος του νεοϊδρυθέντος Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδος (ΣΕΚΕ). Τον επόμενο χρόνο στρατεύτηκε και στάλθηκε στο μικρασιατικό μέτωπο. Εκεί θα αναπτύξει αντιπολεμική δράση (οργάνωσε κομμουνιστικούς πυρήνες και εξέδωσε την αντιπολεμική εφημερίδα «Κόκκινος Φρουρός»). Θα συνδεθεί με τις μπολσεβίκικες ιδέες της κομμουνιστικής αριστερής πτέρυγας του ΣΕΚΕ και θα ενστερνιστεί τον επαναστατικό μαρξισμό. Αργότερα θα συλληφθεί, θα σταλεί στο στρατοδικείο με την κατηγορία της «εσχάτης προδοσίας» και θα φυλακιστεί. Σώθηκε από την εκτέλεση μόνο με την κατάρρευση του μετώπου, που επέτρεψε την απόδρασή του.

Όταν θα επιστρέψει στην Αθήνα, θα δημιουργήσει την Ένωση Παλαιών Πολεμιστών (που δίκαια μπορεί να θεωρηθεί ως το πρώτο μαζικό κίνημα στην Ελλάδα) με αντιπολεμικό και ριζοσπαστικό-ταξικό προσανατολισμό. Για τις ανάγκες της Ένωσης έγραψε (με το ψευδώνυμο «Ορφανός») το περίφημο μανιφέστο «Πόλεμος κατά του Πολέμου».

Το 1924, έχοντας παίξει αποφασιστικό ρόλο στην τάση που επεδίωκε τον επαναστατικό μαρξιστικό προσανατολισμό του ΚΚΕ προς την 3η Διεθνή των Λένιν – Τρότσκι, θα γίνει ο πρώτος γενικός γραμματέας του ΚΚΕ σε ηλικία μόλις 24 ετών. Το 1925 θα δικαστεί για εσχάτη προδοσία εξαιτίας του συνθήματος υπέρ της Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας αλλά και της λανθασμένης θέσης για «ανεξάρτητη Μακεδονία και Θράκη», που είχε επιβληθεί στο ΚΚΕ από την 3η Διεθνή (της οποίας είχε αρχίσει ο ραγδαίος σταλινικός εκφυλισμός), με αποτέλεσμα να κινδυνεύει με θανατική καταδίκη. Στη δίκη, με έναν φλογερό και μνημειώδη λόγο, θα υπερασπιστεί τον διεθνισμό, τα δικαιώματα των εθνικών μειονοτήτων, την αυτοδιάθεση των λαών. Μετά την αθώωσή του, θα εξοριστεί μαζί με άλλους αγωνιστές στη Φολέγανδρο, όπου θα μείνει μέχρι την απελευθέρωσή του το 1926.

Τον Σεπτέμβριο του 1926 ο Πουλιόπουλος παραιτήθηκε από την ηγεσία του ΚΚΕ, καθώς κατά την απουσία του η σταλινική φράξια των Χαϊτά – Ζαχαριάδη – Σιάντου είχε επικρατήσει στο ΚΚΕ. Το Νοέμβριο του 1927 έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στη συγκρότηση της Αριστερής Αντιπολίτευσης με την ονομασία Σπάρτακος, σχεδόν ταυτόχρονα με τη Διεθνή Αριστερή Αντιπολίτευση, που δημιούργησε ο Τρότσκι. Το 1934 πρωταγωνίστησε στην ίδρυση της Οργάνωσης Κομμουνιστών Διεθνιστών Ελλάδας (ΟΚΔΕ). Εκείνη την περίοδο, που σηματοδοτείται από την επικράτηση του σταλινισμού στο παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα, ο Πουλιόπουλος αντιπάλευε την πρώτη διατύπωση της στρατηγικής των σταδίων που διαμορφωνόταν στο ΚΚΕ και παγιώθηκε στην 6η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής το 1934, που θεωρούσε τον ελληνικό καπιταλισμό υπανάπτυκτο και ότι η επανάσταση στην Ελλάδα δεν θα είχε σοσιαλιστικό αλλά αστικοδημοκρατικό χαρακτήρα.

Τον Αύγουστο του 1938, επί δικτατορίας Μεταξά, συνελήφθη (ήταν επικηρυγμένος με το υψηλότερο ποσό απ’ όλους τους καταζητούμενους). Ύστερα από αρκετούς μήνες φυλακής στην Αίγινα, στάλθηκε στο στρατόπεδο της Ακροναυπλίας. Εκεί οι τροτσκιστές αντιμετώπιζαν εκτός από τους δεσμοφύλακες, και τις συκοφαντίες και επιθέσεις των σταλινικών. Κατόρθωσαν όμως να διατηρήσουν τη λειτουργία τους και να διεξάγουν μια μεγάλη συζήτηση γύρω από τη φύση της δικτατορίας, του πολέμου, της ΕΣΣΔ, τα καθήκοντα των επαναστατών, που διασώθηκε στα «Τετράδια της Ακροναυπλίας» όπου ο Πουλιόπουλος είχε την κεντρική και καταλυτική συμβολή. Η δικτατορία του Μεταξά παρέδωσε τους πολιτικούς κρατούμενους στους Ναζί. Αυτό συνέβη επειδή η ηγεσία των σταλινικών πολέμησε λυσσαλέα την πρόταση του Πουλιόπουλου στην ομάδα συμβίωσης για μαζική απόδραση. Η επιτυχία ήταν βέβαιη, καθώς η φυλακή (όπως όλος ο μηχανισμός της δικτατορίας) είχε ξεχαρβαλωθεί με την κατάρρευση του μετώπου, αποδείχθηκε άλλωστε λίγες μέρες αργότερα όταν η σταλινική ηγεσία απέδρασε κρυφά από όλους τους υπόλοιπους.

Στις 6 Ιουνίου 1943 εκτελέστηκε από τις ιταλικές κατοχικές δυνάμεις στο Νεζερό, μαζί με άλλους 105 πολιτικούς κρατούμενους, σε αντίποινα για την ανατίναξη αμαξοστοιχίας στο Κούρνοβο από τον ΕΛΑΣ. Για τελευταία φορά, μπροστά στον θάνατο, ο Πουλιόπουλος υπερασπίζει τη σημαία του προλεταριακού διεθνισμού. Μιλάει στους Ιταλούς φαντάρους του αποσπάσματος στη μητρική τους γλώσσα για τον πόλεμο, τον φασισμό, για το ταξικό καθήκον των προλετάριων σε φασιστικές και «δημοκρατικές» χώρες να μετατρέψουν τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο σε κοινωνική επανάσταση, για τη συναδέλφωση όλων των εμπόλεμων λαών στις Ενωμένες Σοσιαλιστικές Πολιτείες της Ευρώπης αλλά και όλου του κόσμου. Τα λόγια του συγκινούν τους άνδρες του αποσπάσματος, ενώ ο επικεφαλής φασίστας αξιωματικός, διατάζει την εκτέλεση που θα κλείσει το στόμα του επικίνδυνου ομιλητή.

Ο Παντελής Πουλιόπουλος δολοφονήθηκε από τους μακελάρηδες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και από τους σταλινικούς προδότες. Ο μεγάλος αυτός επαναστάτης για χρόνια ολόκληρα θα δυσφημιστεί και θα λοιδορηθεί από τους σταλινικούς του ΚΚΕ σαν χαφιές, προδότης, φασίστας κ.λπ. Φυσικά μόνο τυχαίο δεν είναι, καθώς ήταν αυτός που προέβλεψε και προσπάθησε να εμποδίσει τον εκφυλισμό και τις προδοσίες του ΚΚΕ. 79 χρόνια μετά τον θάνατο του και υπό την απειλή ενός νέου γενικευμένου πολέμου, τιμούμε τη μνήμη του με την πάλη μας για να κερδίσουν οι ιδέες για τις οποίες έζησε και πέθανε.