«Όταν το φως χορεύει, μιλάω δίκαια». Θεματική έκθεση για τον Γιώργο Σεφέρη

ΟΤΑΝ ΤΟ ΦΩΣ ΧΟΡΕΥΕΙ, ΜΙΛΑΩ ΔΙΚΑΙΑ»


Η Θεματική Έκθεση, με τίτλο, «Όταν το φως χορεύει, μιλάω δίκαια». Ο Γιώργος Σεφέρης και η ποίηση του μέσα από τη ζωγραφική και τις φωτογραφίες», είναι αφιερωμένη στον κορυφαίο ποιητή (1900-1971). Τα έργα εκτίθενται στο Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής «Β. & Μ. Θεοχαράκη», από τις 3-11-2017 έως 21-1-2018.

Χει­ρό­γρα­φα, προ­σω­πι­κά αντι­κεί­με­να, οι πρώ­τες εκ­δό­σεις, το βρα­βείο Νό­μπελ, που του απο­νε­μή­θη­κε στις 10 Δε­κεμ­βρί­ου 1963, δικές του ζω­γρα­φιές και ασπρό­μαυ­ρες φω­το­γρα­φί­ες, καθώς και πρω­τό­τυ­πα έργα Ελ­λή­νων καλ­λι­τε­χνών που εμπνεύ­στη­καν ή εμπνέ­ο­νται από την ποί­η­ση του Σε­φέ­ρη, συν­θέ­τουν την Έκ­θε­ση.

Οι ασπρό­μαυ­ρες φω­το­γρα­φί­ες που έβγα­λε ο Σε­φέ­ρης από την πε­ρί­ο­δο των φοι­τη­τι­κών του χρό­νων στο Πα­ρί­σι (1918-1924) έως τα τε­λευ­ταία του τα­ξί­δια στην Ελ­λά­δα και το εξω­τε­ρι­κό, ανα­πα­ρι­στούν τοπία από Μικρά Ασία, Κύπρο, Αθήνα, Ύδρα, Πόρο, Κάιρο, Βε­νε­τία κλπ., με λι­μά­νια, εκ­κλη­σί­ες, μο­να­στή­ρια, αρ­χαιο­λο­γι­κούς χώ­ρους και κα­θη­με­ρι­νές σκη­νές. Επί­σης, πε­ρι­λαμ­βά­νουν αν­θρώ­πους που συ­νή­θως ο ίδιος συν­δέ­ο­νταν με φιλία, όπως ο Καβ­βα­δί­ας, ο Τσα­ρού­χης, ο Persson, o Henry Miller, κ.ά.

Οι φω­το­γρα­φί­ες δεν κα­τα­γρά­φουν μόνο τα μέρη που επι­σκέ­φτη­κε, αλλά είναι ταυ­τό­χρο­να και οι ανα­μνή­σεις του. Τόσο οι φω­το­γρα­φί­ες όσο και η ποί­η­σή του, είχε έντο­νο το συ­ναί­σθη­μα της πα­ρά­δο­σης και του να κου­βα­λά ο κα­θέ­νας τις ρίζες του. Γι’ αυτό, σε δο­κί­μιό του, για τον «Ερω­τό­κρι­το», έλεγε ότι «…σβή­νο­ντας ένα κομ­μά­τι από το πα­ρελ­θόν, σβή­νει κα­νείς κι ένα αντί­στοι­χο κομ­μά­τι από το μέλ­λον, και είναι θλι­βε­ρή η ζωή που μοιά­ζει σαν ακα­τοί­κη­το σπίτι», ενώ η Ελένη Αρ­βε­λέρ επι­ση­μαί­νει ότι η ποί­η­ση του Γιώρ­γου Σε­φέ­ρη είναι «Ένα χω­νευ­τή­ρι της ελ­λη­νι­κής ιστο­ρί­ας…». Ήταν, βέ­βαια, το ρεύμα της επο­χής η ανα­ζή­τη­ση της ελ­λη­νι­κής ταυ­τό­τη­τας και το πως εντάσ­σε­ται η λαϊκή πα­ρά­δο­ση στην τέχνη.

Ο Γιώρ­γος Σε­φέ­ρης θαύ­μα­ζε ζω­γρά­φους, όπως τον Θε­ό­φι­λο, τον Τσα­ρού­χη, τον Σι­κιε­λιώ­τη, τον Π. Ζω­γρά­φο, και επη­ρε­ά­στη­κε από αυ­τούς, ενώ γνω­στοί ζω­γρά­φοι, των οποί­ων τα έργα πα­ρα­τί­θε­νται στην Έκ­θε­ση, όπως ο Ψυ­χο­παί­δης, ο Τάσ­σος, ο Φα­σια­νός, ο Μό­ρα­λης, επη­ρε­ά­στη­καν από τον ποι­η­τή. Γνω­στή είναι σε όλους/-ες, η ξυ­λο­γρα­φία (1979), του γνω­στού χα­ρά­κτη, Τάσ­σου, με το πρό­σω­πο του Σε­φέ­ρη.

Επί­σης, λαμ­βά­νουν μέρος και πολ­λοί νε­ό­τε­ροι καλ­λι­τέ­χνες-ζω­γρά­φοι, που τι­μούν τον ποι­η­τή με τα έργα τους, τα οποία είναι εμπνευ­σμέ­να από τον ίδιο, και σε πολ­λές πε­ρι­πτώ­σεις έχουν απο­σπά­σμα­τα από ποι­ή­μα­τά του, όπως για πα­ρά­δειγ­μα ο πί­να­κας του Χ. Μπό­κο­ρου, με τίτλο, «Αμυ­γδα­λιά», στον οποίο πα­ρα­τί­θε­ται το γνω­στό στι­χά­κι, που είναι και με­λο­ποι­η­μέ­νο από τον Μίκη Θε­ο­δω­ρά­κη: «Λίγο ακόμα θα ιδού­με τις αμυ­γδα­λιές ν’ αν­θί­ζουν…». Στα έργα τους,  η έμ­φα­ση είναι στα τέσ­σε­ρα θε­με­λιώ­δη θε­μα­τι­κά στοι­χεία της ποί­η­σης του Σε­φέ­ρη: φως, χρό­νος, ρυθ­μός, δι­καιο­σύ­νη. Είναι αυτά που πάντα απα­σχο­λού­σαν τον Σε­φέ­ρη, τον εν­διέ­φε­ραν και τον επη­ρέ­α­ζαν. Υπό αυτή την έν­νοια, δεν είναι τυ­χαί­ος ο τί­τλος της Έκ­θε­σης, «Όταν το φως χο­ρεύ­ει, μιλάω δί­καια», ο οποί­ος, όπως επι­ση­μαί­νει ο Πα­να­γιώ­της Ροϊ­λός στον κα­τά­λο­γο με τα έργα της Έκ­θε­σης, συν­δέ­ει αυτά τα τέσ­σε­ρα θε­μα­τι­κά στοι­χεία με την εν γένει προ­σέγ­γι­ση του ποι­η­τή για την τέχνη και τον κόσμο.