19ο Συνέδριο ΚΚΕ: οριστικό διαζύγιο με την πραγματικότητα;

Στις θέσεις για το 19ο συνέδριο το ΚΚΕ μετά από 79 χρόνια αλλάζει στόχο: δεν υπάρχουν στάδια (πρώ¬τα αστικοδημοκρατική επανάσταση και μετά σοσιαλιστική), υπάρχει η πάλη για την εργατική εξουσία που ταυτίζεται με τον σοσιαλισμό και αναφέρεται ως λαϊκή εξουσία-λαϊκή συμμαχία (θέση 61 και 73). Έτσι, με κα¬θυστέρηση 79 χρόνων (!), ο ελληνικός καπι¬ταλισμός κρίνεται ώριμος για τον σοσιαλισμό. Συγκεκριμένα: «Ο ελληνικός καπιταλισμός βρίσκεται στο ιμπεριαλιστικό στάδιο ανάπτυ¬ξής του, σε ενδιάμεση θέση στο διεθνές ιμπε¬ριαλιστικό σύστημα, με ισχυρές εξαρτήσεις από τις ΗΠΑ και την ΕΕ» (θέση 72).

Εδώ υπάρχουν ταυτόχρονα τρεις αντιφά¬σεις. Πρώτον, οι αντικειμενικές προϋποθέσεις για τον σοσιαλισμό δεν κρίνονται εξετάζο¬ντας κάθε μία χώρα ξεχωριστά, αλλά καθορί¬ζονται συνολικά από την εποχή και το παγκό¬σμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα. Δεύτερον, η σταλινική ανάλυση για «ωριμότητα» ή «ανω¬ριμότητα» κάθε χώρας για τον σοσιαλισμό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα είναι μια ιμπεριαλιστική χώρα και άρα μόνο έτσι μπορεί να μπει το ζήτημα του σοσιαλισμού! Τρίτον, όλα τα προηγούμενα χρόνια η Ελλά¬δα ήταν καθυστερημένος καπιταλισμός και άρα καλώς το ΚΚΕ είχε την πολιτική που είχε!

Για την κρίση

Το ΚΚΕ δεν βλέπει καμία δομική κρίση (οικονομική, πολιτική, κοινωνική) του πα¬γκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος, μα¬κρύ κύμα κάμψης από τα μέσα της δεκαετί¬ας του ‘70, παγκόσμια κρίση χρέους και αδυ¬ναμία διαχείρισής του, κρίση της παγκόσμιας αστικής εξουσίας και κενό στρατηγικής μετά την αποτυχία όλων των προηγούμενων στρα¬τηγικών και την εξάντληση των εργαλείων για να ελέγξουν την κρίση, την υποχώρηση και τον ανταγωνισμό των «παλιών ιμπεριαλι¬στών» σε σχέση με τις νεοαναδυόμενες δυνά¬μεις (τα θεωρεί γενικά απλές «ενδοϊμπεριαλι¬στικές αντιθέσεις»).

Θεωρεί την κρίση περισσότερο μια κλασι¬κή κυκλική «κρίση υπερσυσσώρευσης κεφα¬λαίου», που περιορίζεται στο οικονομικό πε¬δίο και στην αδυναμία να ανέβει το ποσοστό κέρδους. Για αυτό εξάλλου υπάρχει και το εν¬δεχόμενο για «ανάκαμψη της καπιταλιστικής κερδοφορίας, που αντικειμενικά θα οδηγήσει σε νέο κύκλο κρίσης».

Η κατάσταση στην Ελλάδα

Η τεράστια συρρίκνωση και καταστροφή της ελληνικής οικονομίας, η χρεοκοπία της σε όλους τους τομείς και ότι αυτή η κατάσταση δεν είναι ούτε αναστρέψιμη ούτε διαχειρίσι¬μη, δεν περνάει καν από τη σκέψη του ΚΚΕ. Λογικό βέβαια, αφού τόσο καιρό έβλεπε μόνο ανάπτυξη, κέρδη και ανοίγματα στα Βαλκά¬νια και αποκοίμιζε τους εργαζόμενους για τις δυνατότητες του ελληνικού καπιταλισμού.

Στις πολιτικές εξελίξεις, το ΚΚΕ βλέπει απλώς μερικές «δυσλειτουργίες στην άσκηση της καπιταλιστικής εξουσίας», «ρωγμές στο αστικό πολιτικό σύστημα» και ότι «η αστική διακυβέρνηση προσαρμόστηκε και το αστι¬κό πολιτικό σύστημα αναμορφώθηκε». Δεν είδε πουθενά τον παρατεταμένο κοινωνικό πόλεμο των τελευταίων 3 χρόνων, την εκλο¬γική κατάρρευση των δύο αστικών κομμά¬των και την επιταχυνόμενη αποσύνθεσή τους, την πτώση της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, την υποχώρηση της αστικής ιδεολογίας, την πολι¬τικοποίηση και ριζοσπαστικοποίηση πλατιών στρωμάτων της ελληνικής κοινωνίας, που αποτυπώθηκε και στις εκλογές. Η απάντηση που δίνεται για την εκλογική του κατάρρευ-ση είναι η σχεδιασμένη επίθεση ενάντια στο ΚΚΕ και το ότι δεν ήταν ακόμα πιο σκληροί στην κριτική τους στον ΣΥΡΙΖΑ!

Για το κράτος έκτακτης ανάγκης ούτε λόγος

Το ΚΚΕ δεν βλέπει πουθενά τη συνολική αντιδημοκρατική αναδίπλωση, τον ιδιότυπο βοναπαρτισμό και την πορεία οικοδόμησης ενός κράτους έκτακτης ανάγκης για να περι¬οριστούν οι αγώνες και το εργατικό κίνημα, αλλά απλά ότι: «Το αστικό πολιτικό σύστημα, σε συνθήκες δοκιμασίας από τις συνέπειες της κρίσης, αλλά και ως γενική τάση, ανεξάρτητα από την ίδια την κρίση, ενισχύεται με νέους κατασταλτικούς μηχανισμούς, κρατικούς και παρακρατικούς, με την υιοθέτηση πιο αντι¬δραστικών και αυταρχικών νόμων για το τσά¬κισμα του εργατικού και λαϊκού κινήματος».

Για τους αγώνες

Οι απεργίες, οι καταλήψεις, οι μαζικές δι¬αδηλώσεις, το κίνημα των πλατειών, η χαμη¬λής έντασης εξέγερση τον Ιούνιο του 2011 κ.λπ., είναι σαν να μην έγιναν ποτέ και το ΚΚΕ θεωρεί ότι κυριαρχούνται από «αυθορ¬μητίστικες, μικροαστικές, πατριωτικές, εθνι¬κιστικές, οπορτουνιστικές» απόψεις. Ειδικά για τις «πλατείες» γράφεται ότι «το κίνημα στηρίχτηκε, ενθαρρύνθηκε – αν δε σχεδιά¬στηκε κιόλας – από μηχανισμούς της αστι¬κής τάξης»! Κρατάει αποστάσεις ή και είναι ενάντια σε όλα τα κινήματα, αφού θεωρεί ότι οι συσχετισμοί είναι αρνητικοί και το σύστη¬μα μπορεί να ενσωματώνει τις διεκδικήσεις και τους αγώνες, σε συνεργασία με τον οπορ¬τουνισμό-σοσιαλδημοκρατία (εννοεί τον ΣΥ-ΡΙΖΑ και όλες τις υπόλοιπες αριστερές δυνά¬μεις). Ο παραλογισμός όμως είναι ότι αν κα¬νένας αγώνας δεν μπορεί να κερδίσει και οι εργαζόμενοι «έγιναν εύκολη λεία στην περί¬οδο του ρεφορμισμού-οπορτουνισμού», τότε η λαϊκή συμμαχία-εξουσία και ο σοσιαλισμός είναι μόνο στη φαντασία του ΚΚΕ, ένα θεω¬ρητικό κατασκεύασμα που τοποθετείται σε απροσδιόριστο μελλοντικό χρόνο, όταν όλοι θα έχουν συμφωνήσει με το ΚΚΕ.

Τι είδους σοσιαλισμός;

Και ποιος θα είναι αυτός ο σοσιαλισμός, όταν επιτέλους θα έχουν ωριμάσει οι εργα¬ζόμενοι; Πολύ απλά όλα θα λυθούν με την «αδρανοποίηση των μηχανισμών της αστι¬κής εξουσίας», που θα αντικατασταθούν με τους θεσμούς της λαϊκής εξουσίας, βασισμέ¬νους στον «εργατικό έλεγχο και συμμετοχή». Θα γίνει «κοινωνικοποίηση» των μέσων πα¬ραγωγής και τα πάντα θα ρυθμίζονται από τον «κεντρικό σχεδιασμό» και το ένα και μο¬ναδικό κομμουνιστικό κόμμα. Ένας σοσιαλι¬σμός από τα πάνω δηλαδή, χωρίς επανάστα¬ση, χωρίς τσάκισμα της αστικής κρατικής μη¬χανής, όπου οι εργαζόμενοι και οι σύμμαχοί τους θα συμμετέχουν στην εξουσία, αλλά δε θα την ασκούν οι ίδιοι.

Προσυνεδριακός διάλογος

Η συζήτηση μέσα από τις στήλες του Ριζο¬σπάστη (και όχι μόνο) ενόψει του συνεδρίου έχει ανάψει για τα καλά. Υπάρχει ένας μεγά¬λος αριθμός στελεχών που ασκεί κριτική (όχι πάντα από αριστερή κατεύθυνση) ή και δια¬φωνεί ανοιχτά με βασικές γραμμές. Η κριτική αυτή υπερασπίζεται το ΑΑΔΜ (Αντιιμπερια-λιστικό, Αντιμονοπωλιακό, Δημοκρατικό Μέ¬τωπο), που υπήρχε από το 15ο συνέδριο, θεω¬ρώντας ότι βοηθάει περισσότερο στη συσπεί¬ρωση δυνάμεων, έχει άμεσες διεκδικήσεις, ευ¬νοεί τις πολιτικές συμμαχίες και δίνει και κυ¬βερνητική διέξοδο, σε αντίθεση με τη λαϊ¬κή συμμαχία-εξουσία, η οποία αποκλείει όλα τα παραπάνω. Επίσης, ασκείται έντονη κριτι¬κή για την εκλογική υποχώρηση του κόμμα-τος, τον υπερκερασμό του από τον ΣΥΡΙΖΑ και την αδυναμία του να παίξει ρόλο στις πο¬λιτικές εξελίξεις και στους αγώνες. Η ηγεσία του ΚΚΕ απαντά με ακόμη πιο σκληρούς χα¬ρακτηρισμούς («αγράμματοι, οπορτουνιστές» κ.α.) και όπως όλα δείχνουν η ρήξη μάλλον εί¬ναι αναπόφευκτη.

Μια σύντομη αποτίμηση

Η φυγή προς τα εμπρός που επιχειρεί το ΚΚΕ είναι σχεδόν αδύνατο να του αποφέρει πολιτικά οφέλη και σίγουρα απομακρύνεται περισσότερο από την πραγματικότητα και τις ανάγκες της ταξικής πάλης. Χωρίς υπερβολή, το διαζύγιο που παίρνει το ΚΚΕ από τις μάζες δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτό που παίρνει με τη λογική και την πραγματικότητα. Επί δε¬καετίες υιοθέτησε μια στρατηγική των σταδί¬ων, επιμένοντας στο αστικοδημοκρατικό στά¬διο και την σταθεροποίηση του καπιταλισμού (υποτίθεται για να τον ανατρέψει μετά). Τώρα περνάει κατευθείαν στο δεύτερο στάδιο (τον σοσιαλισμό), αφήνοντας στην άκρη όλη την υπόθεση του πώς, με ένα επαναστατικό πρό¬γραμμα, που ξεκινάει από τις σημερινές συν¬θήκες, εξετάζει την κατάσταση και τους αγώ¬νες και δε μένει μόνο στα πλαίσια μιας χώρας, μπορεί να ανατραπεί ο καπιταλισμός.

ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΠΑΛΗ – Απρίλιος 2013